3.1 ပဌမဝဂ္ဂ
သဗ္ဗေသု ဘူတေသု နိဓာယ ဒဏ္ဍံ,
အဝိဟေဌယံ အညတရမ္ပိ တေသံ;
န ပုတ္တမိစ္ဆေယျ ကုတော သဟာယံ,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. (1)
သဗ္ဗေသု ဘူတေသု နိဓာယ ဒဏ္ဍန် တိ. သဗ္ဗေသူ တိ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သဗ္ဗထာ သဗ္ဗံ အသေသံ နိဿေသံ ပရိယာဒိယနဝစနမေတံ— သဗ္ဗေသူတိ. ဘူတေသူ တိ ဘူတာ ဝုစ္စန္တိ တသာ စ ထာဝရာ စ. တသာ တိ ယေသံ တသိတတဏှာ အပ္ပဟီနာ, ယေသဉ္စ ဘယဘေရဝါ အပ္ပဟီနာ. ကိံကာရဏာ ဝုစ္စန္တိ တသာ? တေ တသန္တိ ဥတ္တသန္တိ ပရိတသန္တိ ဘာယန္တိ သန္တာသံ အာပဇ္ဇန္တိ, တံကာရဏာ ဝုစ္စန္တိ တသာ. ထာဝရာ တိ ယေသံ တသိတတဏှာ ပဟီနာ, ယေသဉ္စ ဘယဘေရဝါ ပဟီနာ. ကိံကာရဏာ ဝုစ္စန္တိ ထာဝရာ? တေ န တသန္တိ န ဥတ္တသန္တိ န ပရိတသန္တိ န ဘာယန္တိ န သန္တာသံ အာပဇ္ဇန္တိ, တံကာရဏာ ဝုစ္စန္တိ ထာဝရာ. ဒဏ္ဍန် တိ တယော ဒဏ္ဍာ— ကာယဒဏ္ဍော ဝစီဒဏ္ဍော မနောဒဏ္ဍော. တိဝိဓံ ကာယဒုစ္စရိတံ ကာယဒဏ္ဍော, စတုဗ္ဗိဓံ ဝစီဒုစ္စရိတံ ဝစီဒဏ္ဍော, တိဝိဓံ မနောဒုစ္စရိတံ မနောဒဏ္ဍော. သဗ္ဗေသု ဘူတေသု နိဓာယ ဒဏ္ဍန် တိ သဗ္ဗေသု ဘူတေသု ဒဏ္ဍံ နိဓာယ နိဒဟိတွာ. ဩရောပယိတွာ သမောရောပယိတွာ နိက္ခိပိတွာ ပဋိပ္ပဿမ္ဘိတွာတိ သဗ္ဗေသု ဘူတေသု နိဓာယ ဒဏ္ဍံ.
အဝိဟေဌယံ အညတရမ္ပိ တေသန် တိ ဧကမေကမ္ပိ သတ္တံ ပါဏိနာ ဝါ လေဍ္ဍုနာ ဝါ ဒဏ္ဍေန ဝါ သတ္ထေန ဝါ အန္ဒုယာ ဝါ ရဇ္ဇုယာ ဝါ အဝိဟေဌယန္တော, သဗ္ဗေပိ သတ္တေ ပါဏိနာ ဝါ လေဍ္ဍုနာ ဝါ ဒဏ္ဍေန ဝါ သတ္ထေန ဝါ အန္ဒုယာ ဝါ ရဇ္ဇုယာ ဝါ အဝိဟေဌယန္တောတိ— အဝိဟေဌယံ အညတရမ္ပိ တေသံ.
န ပုတ္တမိစ္ဆေယျ ကုတော သဟာယန် တိ. နာ တိ ပဋိက္ခေပေါ; ပုတ္တာ တိ စတ္တာရော ပုတ္တာ— အတြဇော ပုတ္တော, ခေတ္တဇော ပုတ္တော, ဒိန္နကော ပုတ္တော, အန္တေဝါသိကော ပုတ္တော. သဟာယန် တိ သဟာယာ ဝုစ္စန္တိ ယေဟိ သဟ အာဂမနံ ဖာသု, ဂမနံ ဖာသု, ဂမနာဂမနံ ဖာသု, ဌာနံ ဖာသု, နိသဇ္ဇနံ ဖာသု, သယနံ ဖာသု, အာလပနံ ဖာသု, သလ္လပနံ ဖာသု, ဥလ္လပနံ ဖာသု, သမုလ္လပနံ ဖာသု. န ပုတ္တမိစ္ဆေယျ ကုတော သဟာယန် တိ ပုတ္တမ္ပိ န ဣစ္ဆေယျ န သာဒိယေယျ န ပတ္ထယေယျ န ပိဟယေယျ နာဘိဇပ္ပေယျ, ကုတော မိတ္တံ ဝါ သန္ဒိဋ္ဌံ ဝါ သမ္ဘတ္တံ ဝါ သဟာယံ ဝါ ဣစ္ဆေယျ သာဒိယေယျ ပတ္ထယေယျ ပိဟယေယျ အဘိဇပ္ပေယျာတိ— န ပုတ္တမိစ္ဆေယျ ကုတော သဟာယံ.
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ တိ. ဧကော တိ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ပဗ္ဗဇ္ဇာသင်္ခါတေန ဧကော, အဒုတိယဋ္ဌေန ဧကော, တဏှာယ ပဟာနဋ္ဌေန ဧကော, ဧကန္တဝီတရာဂေါတိ ဧကော, ဧကန္တဝီတဒေါသောတိ ဧကော, ဧကန္တဝီတမောဟောတိ ဧကော, ဧကန္တနိက္ကိလေသောတိ ဧကော, ဧကာယနမဂ္ဂံ ဂတောတိ ဧကော, ဧကော အနုတ္တရံ ပစ္စေကသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ ဧကော.
ကထံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ပဗ္ဗဇ္ဇာသင်္ခါတေန ဧကော? သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ သဗ္ဗံ ဃရာဝါသပလိဗောဓံ ဆိန္ဒိတွာ ပုတ္တဒါရပလိဗောဓံ ဆိန္ဒိတွာ ဉာတိပလိဗောဓံ ဆိန္ဒိတွာ သန္နိဓိပလိဗောဓံ ဆိန္ဒိတွာ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတွာ အကိဉ္စနဘာဝံ ဥပဂန္တွာ ဧကော စရတိ ဝိဟရတိ ဣရိယတိ ဝတ္တေတိ ပါလေတိ ယပေတိ ယာပေတီတိ— ဧဝံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ပဗ္ဗဇ္ဇာသင်္ခါတေန ဧကော.
ကထံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ အဒုတိယဋ္ဌေန ဧကော? သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ဧကော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝတိ အပ္ပသဒ္ဒါနိ အပ္ပနိဂ္ဃေါသာနိ ဝိဇနဝါတာနိ မနုဿရာဟဿေယျကာနိ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပါနိ. သော ဧကော ဂစ္ဆတိ, ဧကော တိဋ္ဌတိ, ဧကော နိသီဒတိ, ဧကော သေယျံ ကပ္ပေတိ, ဧကော ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတိ, ဧကော အဘိက္ကမတိ, ဧကော ပဋိက္ကမတိ, ဧကော ရဟော နိသီဒတိ, ဧကော စင်္ကမံ အဓိဋ္ဌာတိ, ဧကော စရတိ ဝိဟရတိ ဣရိယတိ ဝတ္တေတိ ပါလေတိ ယပေတိ ယာပေတီတိ— ဧဝံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ အဒုတိယဋ္ဌေန ဧကော.
ကထံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ တဏှာယ ပဟာနဋ္ဌေန ဧကော? သော ဧဝံ ဧကော အဒုတိယော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော မဟာပဓာနံ ပဒဟန္တော မာရံ သသေနကံ နမုစိံ ကဏှံ ပမတ္တဗန္ဓုံ ဝိဓမေတွာ စ တဏှာဇာလိနိံ ဝိသရိတံ ဝိသတ္တိကံ ပဇဟိ ဝိနောဒေသိ ဗျန္တီအကာသိ အနဘာဝံဂမေသိ.
“တဏှာဒုတိယော ပုရိသော,
ဒီဃမဒ္ဓါန သံသရံ;
ဣတ္ထဘာဝညထာဘာဝံ,_
သံသာရံ နာတိဝတ္တတိ.
ဧတမာဒီနဝံ ဉတွာ,
တဏှံ ဒုက္ခဿ သမ္ဘဝံ;
ဝီတတဏှော အနာဒါနော,
သတော ဘိက္ခု ပရိဗ္ဗဇေ”တိ.
ဧဝံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ တဏှာယ ပဟာနဋ္ဌေန ဧကော.
ကထံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဧကန္တဝီတရာဂေါတိ ဧကော? ရာဂဿ ပဟီနတ္တာ ဧကန္တဝီတရာဂေါတိ ဧကော, ဒေါသဿ ပဟီနတ္တာ ဧကန္တဝီတဒေါသောတိ ဧကော, မောဟဿ ပဟီနတ္တာ ဧကန္တဝီတမောဟောတိ ဧကော, ကိလေသာနံ ပဟီနတ္တာ ဧကန္တနိက္ကိလေသောတိ ဧကော. ဧဝံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဧကန္တဝီတရာဂေါတိ ဧကော.
ကထံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဧကာယနမဂ္ဂံ ဂတောတိ ဧကော? ဧကာယနမဂ္ဂေါ ဝုစ္စတိ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ, စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ, စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ, ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ, ပဉ္စ ဗလာနိ, သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ.
“ဧကာယနံ ဇာတိခယန္တဒဿီ,
မဂ္ဂံ ပဇာနာတိ ဟိတာနုကမ္ပီ;
ဧတေန မဂ္ဂေန တရိံသု ပုဗ္ဗေ,
တရိဿန္တိ ယေ စ တရန္တိ ဩဃန်”တိ.
ဧဝံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဧကာယနမဂ္ဂံ ဂတောတိ ဧကော.
ကထံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဧကော အနုတ္တရံ ပစ္စေကသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ ဧကော? ဗောဓိ ဝုစ္စတိ စတူသု မဂ္ဂေသု ဉာဏံ. ပညာ ပညိန္ဒြိယံ ပညာဗလံ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ ဝီမံသာ ဝိပဿနာ သမ္မာဒိဋ္ဌိ. သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ မဂ္ဂပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဉာဏပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ “သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ အနိစ္စာ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ ဒုက္ခာ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “သဗ္ဗေ ဓမ္မာ အနတ္တာ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏန်”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပန်”တိ ဗုဇ္ဈိ, “နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနန်”တိ ဗုဇ္ဈိ, “သဠာယတနပစ္စယာ ဖဿော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဖဿပစ္စယာ ဝေဒနာ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဝေဒနာပစ္စယာ တဏှာ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “တဏှာပစ္စယာ ဥပါဒါနန်”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဥပါဒါနပစ္စယာ ဘဝေါ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဘဝပစ္စယာ ဇာတီ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏန်”တိ ဗုဇ္ဈိ; “အဝိဇ္ဇာနိရောဓာ သင်္ခါရနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “သင်္ခါရနိရောဓာ ဝိညာဏနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဝိညာဏနိရောဓာ နာမရူပနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “နာမရူပနိရောဓာ သဠာယတနနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “သဠာယတနနိရောဓာ ဖဿနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဖဿနိရောဓာ ဝေဒနာနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဝေဒနာနိရောဓာ တဏှာနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “တဏှာနိရောဓာ ဥပါဒါနနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဥပါဒါနနိရောဓာ ဘဝနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဘဝနိရောဓာ ဇာတိနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဇာတိနိရောဓာ ဇရာမရဏနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ; “ဣဒံ ဒုက္ခန်”တိ ဗုဇ္ဈိ, “အယံ ဒုက္ခသမုဒယော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “အယံ ဒုက္ခနိရောဓော”တိ ဗုဇ္ဈိ, “အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ”တိ ဗုဇ္ဈိ; “ဣမေ အာသဝါ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “အယံ အာသဝသမုဒယော”တိ ဗုဇ္ဈိ …ပေ… “အယံ အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ”တိ ဗုဇ္ဈိ; “ဣမေ ဓမ္မာ အဘိညေယျာ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဣမေ ဓမ္မာ ပဟာတဗ္ဗာ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဣမေ ဓမ္မာ သစ္ဆိကာတဗ္ဗာ”တိ ဗုဇ္ဈိ, “ဣမေ ဓမ္မာ ဘာဝေတဗ္ဗာ”တိ ဗုဇ္ဈိ; ဆန္နံ ဖဿာယတနာနံ သမုဒယဉ္စ အတ္ထင်္ဂမဉ္စ အဿာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိဿရဏဉ္စ ဗုဇ္ဈိ, ပဉ္စန္နံ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာနံ သမုဒယဉ္စ …ပေ… နိဿရဏဉ္စ ဗုဇ္ဈိ, စတုန္နံ မဟာဘူတာနံ သမုဒယဉ္စ အတ္ထင်္ဂမဉ္စ အဿာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိဿရဏဉ္စ ဗုဇ္ဈိ, “ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန်”တိ ဗုဇ္ဈိ.
အထ ဝါ ယံ ဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ အနုဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ သမ္ဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ အဓိဂန္တဗ္ဗံ ဖဿိတဗ္ဗံ သစ္ဆိကာတဗ္ဗံ, သဗ္ဗံ တံ တေန ပစ္စေကဗောဓိဉာဏေန ဗုဇ္ဈိ အနုဗုဇ္ဈိ ပဋိဗုဇ္ဈိ သမ္ဗုဇ္ဈိ အဓိဂစ္ဆိ ဖဿေသိ သစ္ဆာကာသီတိ ဧဝံ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဧကော အနုတ္တရံ ပစ္စေကသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ— ဧကော.
စရေ တိ အဋ္ဌ စရိယာယော— ဣရိယာပထစရိယာ, အာယတနစရိယာ, သတိစရိယာ, သမာဓိစရိယာ, ဉာဏစရိယာ, မဂ္ဂစရိယာ, ပတ္တိစရိယာ, လောကတ္ထစရိယာ. ဣရိယာပထစရိယာ တိ စတူသု ဣရိယာပထေသု. အာယတနစရိယာ တိ ဆသု အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရေသု အာယတနေသု. သတိစရိယာ တိ စတူသု သတိပဋ္ဌာနေသု. သမာဓိစရိယာ တိ စတူသု ဈာနေသု. ဉာဏစရိယာ တိ စတူသု အရိယသစ္စေသု. မဂ္ဂစရိယာ တိ စတူသု အရိယမဂ္ဂေသု. ပတ္တိစရိယာ တိ စတူသု သာမညဖလေသု. လောကတ္ထစရိယာ တိ တထာဂတေသု အရဟန္တေသု သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေသု ပဒေသတော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေသု ပဒေသတော သာဝကေသု. ဣရိယာပထစရိယာ စ ပဏိဓိသမ္ပန္နာနံ, အာယတနစရိယာ စ ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရာနံ, သတိစရိယာ စ အပ္ပမာဒဝိဟာရီနံ, သမာဓိစရိယာ စ အဓိစိတ္တမနုယုတ္တာနံ, ဉာဏစရိယာ စ ဗုဒ္ဓိသမ္ပန္နာနံ, မဂ္ဂစရိယာ စ သမ္မာပဋိပန္နာနံ, ပတ္တိစရိယာ စ အဓိဂတဖလာနံ, လောကတ္ထစရိယာ စ တထာဂတာနံ အရဟန္တာနံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါနံ ပဒေသတော ပစ္စေကဗုဒ္ဓါနံ ပဒေသတော သာဝကာနံ. ဣမာ အဋ္ဌ စရိယာယော. အပရာပိ အဋ္ဌ စရိယာယော— အဓိမုစ္စန္တော သဒ္ဓါယ စရတိ, ပဂ္ဂဏှန္တော ဝီရိယေန စရတိ, ဥပဋ္ဌာပေန္တော သတိယာ စရတိ, အဝိက္ခေပံ ကရောန္တော သမာဓိနာ စရတိ, ပဇာနန္တော ပညာယ စရတိ, ဝိဇာနန္တော ဝိညာဏစရိယာယ စရတိ. ဧဝံ ပဋိပန္နဿ ကုသလာ ဓမ္မာ အာယာပေန္တီတိ— အာယတနစရိယာယ စရတိ. ဧဝံ ပဋိပန္နော ဝိသေသမဓိဂစ္ဆတီတိ— ဝိသေသစရိယာယ စရတိ. ဣမာ အဋ္ဌ စရိယာယော.
အပရာပိ အဋ္ဌ စရိယာယော— ဒဿနစရိယာ စ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ, အဘိနိရောပနစရိယာ စ သမ္မာသင်္ကပ္ပဿ, ပရိဂ္ဂဟစရိယာ စ သမ္မာဝါစာယ, သမုဋ္ဌာနစရိယာ စ သမ္မာကမ္မန္တဿ, ဝေါဒါနစရိယာ စ သမ္မာအာဇီဝဿ, ပဂ္ဂဟစရိယာ စ သမ္မာဝါယာမဿ, ဥပဋ္ဌာနစရိယာ စ သမ္မာသတိယာ, အဝိက္ခေပစရိယာ စ သမ္မာသမာဓိဿ. ဣမာ အဋ္ဌ စရိယာယော.
ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ တိ ယထာ ခဂ္ဂဿ နာမ ဝိသာဏံ ဧကံ ဟောတိ အဒုတိယံ, ဧဝမေဝ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ တက္ကပ္ပေါ တဿဒိသော တပ္ပဋိဘာဂေါ. ယထာ အတိလောဏံ ဝုစ္စတိ လောဏကပ္ပေါ, အတိတိတ္တကံ ဝုစ္စတိ တိတ္တကပ္ပေါ, အတိမဓုရံ ဝုစ္စတိ မဓုရကပ္ပေါ, အတိဥဏှံ ဝုစ္စတိ အဂ္ဂိကပ္ပေါ, အတိသီတလံ ဝုစ္စတိ ဟိမကပ္ပေါ, မဟာဥဒကက္ခန္ဓော ဝုစ္စတိ သမုဒ္ဒကပ္ပေါ, မဟာဘိညာဗလပ္ပတ္တော သာဝကော ဝုစ္စတိ သတ္ထုကပ္ပေါတိ; ဧဝမေဝ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ တတ္ထ တက္ကပ္ပေါ တဿဒိသော တပ္ပဋိဘာဂေါ ဧကော အဒုတိယော မုတ္တဗန္ဓနော သမ္မာ လောကေ စရတိ ဝိဟရတိ ဣရိယတိ ဝတ္တေတိ ပါလေတိ ယပေတိ ယာပေတီတိ— ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. တေနာဟ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ—
“သဗ္ဗေသု ဘူတေသု နိဓာယ ဒဏ္ဍံ,
အဝိဟေဌယံ အညတရမ္ပိ တေသံ;
န ပုတ္တမိစ္ဆေယျ ကုတော သဟာယံ,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ”တိ.
သံသဂ္ဂဇာတဿ ဘဝန္တိ သ္နေဟာ,
သ္နေဟနွယံ ဒုက္ခမိဒံ ပဟောတိ;
အာဒီနဝံ သ္နေဟဇံ ပေက္ခမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. (2)
သံသဂ္ဂဇာတဿ ဘဝန္တိ သ္နေဟာ တိ. သံသဂ္ဂါ တိ ဒွေ သံသဂ္ဂါ— ဒဿနသံသဂ္ဂေါ စ သဝနသံသဂ္ဂေါ စ. ကတမော ဒဿနသံသဂ္ဂေါ? ဣဓေကစ္စော ပဿတိ ဣတ္ထိံ ဝါ ကုမာရိံ ဝါ အဘိရူပံ ဒဿနီယံ ပါသာဒိကံ ပရမာယ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ သမန္နာဂတံ. ဒိသွာ ပဿိတွာ အနုဗျဉ္ဇနသော နိမိတ္တံ ဂဏှာတိ— ကေသာ ဝါ သောဘနာ မုခံ ဝါ သောဘနံ အက္ခီ ဝါ သောဘနာ ကဏ္ဏာ ဝါ သောဘနာ နာသာ ဝါ သောဘနာ ဩဋ္ဌာ ဝါ သောဘနာ ဒန္တာ ဝါ သောဘနာ မုခံ ဝါ သောဘနံ ဂီဝါ ဝါ သောဘနာ ထနာ ဝါ သောဘနာ ဥရံ ဝါ သောဘနံ ဥဒရံ ဝါ သောဘနံ ကဋိ ဝါ သောဘနာ ဦရူ ဝါ သောဘနာ ဇင်္ဃာ ဝါ သောဘနာ ဟတ္ထာ ဝါ သောဘနာ ပါဒါ ဝါ သောဘနာ အင်္ဂုလိယော ဝါ သောဘနာ နခါ ဝါ သောဘနာတိ. ဒိသွာ ပဿိတွာ အဘိနန္ဒတိ အဘိဝဒတိ အဘိပတ္ထေတိ အနုပ္ပါဒေတိ အနုဗန္ဓတိ ရာဂဗန္ဓနံ— အယံ ဒဿနသံသဂ္ဂေါ.
ကတမော သဝနသံသဂ္ဂေါ? ဣဓေကစ္စော သုဏာတိ— “အသုကသ္မိံ နာမ ဂါမေ ဝါ နိဂမေ ဝါ ဣတ္ထီ ဝါ ကုမာရီ ဝါ အဘိရူပါ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ ပရမာယ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ သမန္နာဂတာ”တိ. သုတွာ သုဏိတွာ အဘိနန္ဒတိ အဘိဝဒတိ အဘိပတ္ထေတိ အနုပ္ပါဒေတိ အနုဗန္ဓတိ ရာဂဗန္ဓနံ— အယံ သဝနသံသဂ္ဂေါ.
သ္နေဟာ တိ ဒွေ သ္နေဟာ— တဏှာသ္နေဟော စ ဒိဋ္ဌိသ္နေဟော စ. ကတမော တဏှာသ္နေဟော? ယာဝတာ တဏှာသင်္ခါတေန သီမကတံ မရိယာဒိကတံ ဩဓိကတံ ပရိယန္တကတံ ပရိဂ္ဂဟိတံ မမာယိတံ— ဣဒံ မမ, ဧတံ မမ, ဧတ္တကံ မမ, ဧတ္တာဝတာ မမ. မမ ရူပါ သဒ္ဒါ ဂန္ဓာ ရသာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ အတ္ထရဏာ ပါဝုရဏာ ဒါသိဒါသာ အဇေဠကာ ကုက္ကုဋသူကရာ ဟတ္ထိဂဝါဿဝဠဝါ ခေတ္တံ ဝတ္ထု ဟိရညံ သုဝဏ္ဏံ ဂါမနိဂမရာဇဓာနိယော ရဋ္ဌဉ္စ ဇနပဒေါ စ ကောသော စ ကောဋ္ဌာဂါရဉ္စ, ကေဝလမ္ပိ မဟာပထဝိံ တဏှာဝသေန မမာယတိ, ယာဝတာ အဋ္ဌသတံ တဏှာဝိစရိတံ— အယံ တဏှာသ္နေဟော.
ကတမော ဒိဋ္ဌိသ္နေဟော? ဝီသတိဝတ္ထုကာ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ, ဒသဝတ္ထုကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, ဒသဝတ္ထုကာ အန္တဂ္ဂါဟိကာဒိဋ္ဌိ. ယာ ဧဝရူပါ ဒိဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဒိဋ္ဌိဂဟနံ ဒိဋ္ဌိကန္တာရော ဒိဋ္ဌိဝိသူကာယိကံ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ဖန္ဒိတံ ဒိဋ္ဌိသံယောဇနံ ဂါဟော ပဋိဂ္ဂါဟော အဘိနိဝေသော ပရာမာသော ကုမ္မဂ္ဂေါ မိစ္ဆာပထော မိစ္ဆတ္တံ တိတ္ထာယတနံ ဝိပရိယေသဂ္ဂါဟော ဝိပရီတဂ္ဂါဟော ဝိပလ္လာသဂ္ဂါဟော မိစ္ဆာဂါဟော အယာထာဝကသ္မိံ ယာထာဝကန္တိ ဂါဟော, ယာဝတာ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ— အယံ ဒိဋ္ဌိသ္နေဟော.
သံသဂ္ဂဇာတဿ ဘဝန္တိ သ္နေဟာ တိ ဒဿနသံသဂ္ဂပစ္စယာ စ သဝနသံသဂ္ဂပစ္စယာ စ တဏှာသ္နေဟော စ ဒိဋ္ဌိသ္နေဟော စ ဘဝန္တိ သမ္ဘဝန္တိ ဇာယန္တိ သဉ္ဇာယန္တိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ အဘိနိဗ္ဗတ္တန္တိ ပါတုဘဝန္တီတိ— သံသဂ္ဂဇာတဿ ဘဝန္တိ သ္နေဟာ.
သ္နေဟနွယံ ဒုက္ခမိဒံ ပဟောတီ တိ. သ္နေဟော တိ ဒွေ သ္နေဟာ— တဏှာသ္နေဟော စ ဒိဋ္ဌိသ္နေဟော စ …ပေ… အယံ တဏှာသ္နေဟော …ပေ… အယံ ဒိဋ္ဌိသ္နေဟော. ဒုက္ခမိဒံ ပဟောတီ တိ ဣဓေကစ္စော ကာယေန ဒုစ္စရိတံ စရတိ, ဝါစာယ ဒုစ္စရိတံ စရတိ, မနသာ ဒုစ္စရိတံ စရတိ, ပါဏမ္ပိ ဟနတိ, အဒိန္နမ္ပိ အာဒိယတိ, သန္ဓိမ္ပိ ဆိန္ဒတိ, နိလ္လောပမ္ပိ ဟရတိ, ဧကာဂါရိကမ္ပိ ကရောတိ, ပရိပန္ထေပိ တိဋ္ဌတိ, ပရဒါရမ္ပိ ဂစ္ဆတိ, မုသာပိ ဘဏတိ. တမေနံ ဂဟေတွာ ရညော ဒဿေန္တိ— “အယံ, ဒေဝ, စောရော အာဂုစာရီ. ဣမဿ ယံ ဣစ္ဆသိ တံ ဒဏ္ဍံ ပဏေဟီ”တိ. တမေနံ ရာဇာ တံ ပရိဘာသတိ. သော ပရိဘာသပစ္စယာပိ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ပဋိသံဝေဒေတိ. ဧတံ ဘယံ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ကုတော ဇာတံ? တဿ သ္နေဟပစ္စယာ စ နန္ဒိပစ္စယာ စ ရာဂပစ္စယာ စ နန္ဒိရာဂပစ္စယာ စ ဇာတံ.
ဧတ္တကေနပိ ရာဇာ န တုဿတိ. တမေနံ ရာဇာ ဗန္ဓာပေတိ— အန္ဒုဗန္ဓနေန ဝါ ရဇ္ဇုဗန္ဓနေန ဝါ သင်္ခလိကဗန္ဓနေန ဝါ ဝေတ္တဗန္ဓနေန ဝါ လတာဗန္ဓနေန ဝါ ပက္ခေပဗန္ဓနေန ဝါ ပရိက္ခေပဗန္ဓနေန ဝါ ဂါမဗန္ဓနေန ဝါ နိဂမဗန္ဓနေန ဝါ နဂရဗန္ဓနေန ဝါ ရဋ္ဌဗန္ဓနေန ဝါ ဇနပဒဗန္ဓနေန ဝါ, အန္တမသော သဝစနီယမ္ပိ ကရောတိ— “န တေ လဗ္ဘာ ဣတော ပက္ကမိတုန်”တိ. သော ဗန္ဓနပစ္စယာပိ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ပဋိသံဝေဒေတိ. ဧတံ ဘယံ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ကုတော ဇာတံ? တဿ သ္နေဟပစ္စယာ စ နန္ဒိပစ္စယာ စ ရာဂပစ္စယာ စ နန္ဒိရာဂပစ္စယာ စ ဇာတံ.
ဧတ္တကေနပိ ရာဇာ န တုဿတိ. တမေနံ ရာဇာ တဿေဝ ဓနံ အာဟရာပေတိ— သတံ ဝါ သဟဿံ ဝါ သတသဟဿံ ဝါ. သော ဓနဇာနိပစ္စယာပိ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ပဋိသံဝေဒေတိ. ဧတံ ဘယံ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ကုတော ဇာတံ? တဿ သ္နေဟပစ္စယာ စ နန္ဒိပစ္စယာ စ ရာဂပစ္စယာ စ နန္ဒိရာဂပစ္စယာ စ ဇာတံ.
ဧတ္တကေနပိ ရာဇာ န တုဿတိ. တမေနံ ရာဇာ ဝိဝိဓာ ကမ္မကာရဏာ ကာရာပေတိ— ကသာဟိပိ တာဠေတိ, ဝေတ္တေဟိပိ တာဠေတိ, အဍ္ဎဒဏ္ဍကေဟိပိ တာဠေတိ, ဟတ္ထမ္ပိ ဆိန္ဒတိ, ပါဒမ္ပိ ဆိန္ဒတိ, ဟတ္ထပါဒမ္ပိ ဆိန္ဒတိ, ကဏ္ဏမ္ပိ ဆိန္ဒတိ, နာသမ္ပိ ဆိန္ဒတိ, ကဏ္ဏနာသမ္ပိ ဆိန္ဒတိ, ဗိလင်္ဂထာလိကမ္ပိ ကရောတိ, သင်္ခမုဏ္ဍိကမ္ပိ ကရောတိ, ရာဟုမုခမ္ပိ ကရောတိ, ဇောတိမာလိကမ္ပိ ကရောတိ, ဟတ္ထပဇ္ဇောတိကမ္ပိ ကရောတိ, ဧရကဝတ္တိကမ္ပိ ကရောတိ, စီရကဝါသိကမ္ပိ ကရောတိ, ဧဏေယျကမ္ပိ ကရောတိ, ဗဠိသမံသိကမ္ပိ ကရောတိ, ကဟာပဏိကမ္ပိ ကရောတိ, ခါရာပတစ္ဆိကမ္ပိ ကရောတိ, ပလိဃပရိဝတ္တိကမ္ပိ ကရောတိ, ပလာလပီဌကမ္ပိ ကရောတိ, တတ္တေနပိ တေလေန ဩသိဉ္စတိ, သုနခေဟိပိ ခါဒါပေတိ, ဇီဝန္တမ္ပိ သူလေ ဥတ္တာသေတိ, အသိနာပိ သီသံ ဆိန္ဒတိ. သော ကမ္မကာရဏပစ္စယာပိ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ပဋိသံဝေဒေတိ. ဧတံ ဘယံ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ကုတော ဇာတံ? တဿ သ္နေဟပစ္စယာ စ နန္ဒိပစ္စယာ စ ရာဂပစ္စယာ စ နန္ဒိရာဂပစ္စယာ စ ဇာတံ. ရာဇာ ဣမေသံ စတုန္နံ ဒဏ္ဍာနံ ဣဿရော.
သော သကေန ကမ္မေန ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ. တမေနံ နိရယပါလာ ပဉ္စဝိဓဗန္ဓနံ နာမ ကမ္မကာရဏံ ကရောန္တိ— တတ္တံ အယောခိလံ ဟတ္ထေ ဂမေန္တိ, တတ္တံ အယောခိလံ ဒုတိယေ ဟတ္ထေ ဂမေန္တိ, တတ္တံ အယောခိလံ ပါဒေ ဂမေန္တိ, တတ္တံ အယောခိလံ ဒုတိယေ ပါဒေ ဂမေန္တိ, တတ္တံ အယောခိလံ မဇ္ဈေ ဥရသ္မိံ ဂမေန္တိ. သော တတ္ထ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒေတိ; န စ တာဝ ကာလံ ကရောတိ ယာဝ န တံ ပါပကမ္မံ ဗျန္တီဟောတိ. ဧတံ ဘယံ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ကုတော ဇာတံ? တဿ သ္နေဟပစ္စယာ စ နန္ဒိပစ္စယာ စ ရာဂပစ္စယာ စ နန္ဒိရာဂပစ္စယာ စ ဇာတံ.
တမေနံ နိရယပါလာ သံဝေသေတွာ ကုဌာရီဟိ တစ္ဆန္တိ …ပေ… တမေနံ နိရယပါလာ ဥဒ္ဓမ္ပာဒံ အဓောသိရံ ဂဟေတွာ ဝါသီဟိ တစ္ဆန္တိ. တမေနံ နိရယပါလာ ရထေ ယောဇေတွာ အာဒိတ္တာယ ပထဝိယာ သမ္ပဇ္ဇလိတာယ သဇောတိဘူတာယ သာရေန္တိပိ ပစ္စာသာရေန္တိပိ. တမေနံ နိရယပါလာ မဟန္တံ အင်္ဂါရပဗ္ဗတံ အာဒိတ္တံ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ အာရောပေန္တိပိ ဩရောပေန္တိပိ. တမေနံ နိရယပါလာ ဥဒ္ဓမ္ပာဒံ အဓောသိရံ ဂဟေတွာ တတ္တာယ လောဟကုမ္ဘိယာ ပက္ခိပန္တိ အာဒိတ္တာယ သမ္ပဇ္ဇလိတာယ သဇောတိဘူတာယ. သော တတ္ထ ဖေဏုဒ္ဒေဟကံ ပစ္စတိ. သော တတ္ထ ဖေဏုဒ္ဒေဟကံ ပစ္စမာနော သကိမ္ပိ ဥဒ္ဓံ ဂစ္ဆတိ, သကိမ္ပိ အဓော ဂစ္ဆတိ, သကိမ္ပိ တိရိယံ ဂစ္ဆတိ. သော တတ္ထ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ခရာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒေတိ; န စ တာဝ ကာလံ ကရောတိ ယာဝ န တံ ပါပကမ္မံ ဗျန္တီဟောတိ. ဧတံ ဘယံ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ကုတော ဇာတံ? တဿ သ္နေဟပစ္စယာ စ နန္ဒိပစ္စယာ စ ရာဂပစ္စယာ စ နန္ဒိရာဂပစ္စယာ စ ဇာတံ.
တမေနံ နိရယပါလာ မဟာနိရယေ ပက္ခိပန္တိ. သော ခေါ ပန မဟာနိရယော—
စတုက္ကဏ္ဏော စတုဒွါရော,
ဝိဘတ္တော ဘာဂသော မိတော;
အယောပါကာရပရိယန္တော,
အယသာ ပဋိကုဇ္ဇိတော.
တဿ အယောမယာ ဘူမိ,
ဇလိတာ တေဇသာ ယုတာ;
သမန္တာ ယောဇနသတံ,
ဖရိတွာ တိဋ္ဌတိ သဗ္ဗဒါ.
ကဒရိယာတပနာ ဃောရာ,
အစ္စိမန္တော ဒုရာသဒါ;
လောမဟံသနရူပါ စ,
ဘေသ္မာ ပဋိဘယာ ဒုခါ.
ပုရတ္ထိမာယ စ ဘိတ္တိယာ,
အစ္စိက္ခန္ဓော သမုဋ္ဌိတော;
ဍဟန္တော ပါပကမ္မန္တေ,
ပစ္ဆိမာယ ပဋိဟညတိ.
ပစ္ဆိမာယ စ ဘိတ္တိယာ,
အစ္စိက္ခန္ဓော သမုဋ္ဌိတော;
ဍဟန္တော ပါပကမ္မန္တေ,
ပုရိမာယ ပဋိဟညတိ.
ဒက္ခိဏာယ စ ဘိတ္တိယာ,
အစ္စိက္ခန္ဓော သမုဋ္ဌိတော;
ဍဟန္တော ပါပကမ္မန္တေ,
ဥတ္တရာယ ပဋိဟညတိ._
ဥတ္တရာယ စ ဘိတ္တိယာ,_
အစ္စိက္ခန္ဓော သမုဋ္ဌိတော;
ဍဟန္တော ပါပကမ္မန္တေ,
ဒက္ခိဏာယ ပဋိဟညတိ.
ဟေဋ္ဌတော စ သမုဋ္ဌာယ,
အစ္စိက္ခန္ဓော ဘယာနကော;
ဍဟန္တော ပါပကမ္မန္တေ,
ဆဒနသ္မိံ ပဋိဟညတိ.
ဆဒနမှာ သမုဋ္ဌာယ,
အစ္စိက္ခန္ဓော ဘယာနကော;
ဍဟန္တော ပါပကမ္မန္တေ,
ဘူမိယံ ပဋိဟညတိ.
အယောကပါလမာဒိတ္တံ,
သန္တတ္တံ ဇလိတံ ယထာ;
ဧဝံ အဝီစိနိရယော,
ဟေဋ္ဌာ ဥပရိ ပဿတော.
တတ္ထ သတ္တာ မဟာလုဒ္ဒါ,
မဟာကိဗ္ဗိသကာရိနော;
အစ္စန္တပါပကမ္မန္တာ,
ပစ္စန္တိ န စ မိယျရေ.
ဇာတဝေဒသမော ကာယော,
တေသံ နိရယဝါသိနံ;
ပဿ ကမ္မာနံ ဒဠှတ္တံ,
န ဘသ္မာ ဟောတိ နပိ မသိ.
ပုရတ္ထိမေနပိ ဓာဝန္တိ,
တတော ဓာဝန္တိ ပစ္ဆိမံ;
ဥတ္တရေနပိ ဓာဝန္တိ,_
တတော ဓာဝန္တိ ဒက္ခိဏံ.
ယံ ယံ ဒိသံ ပဓာဝန္တိ,
တံ တံ ဒွါရံ ပိဓီယတိ;
အဘိနိက္ခမိတာသာ တေ,
သတ္တာ မောက္ခဂဝေသိနော.
န တေ တတော နိက္ခမိတုံ,
လဘန္တိ ကမ္မပစ္စယာ;
တေသဉ္စ ပါပကမ္မန္တံ,
အဝိပက္ကံ ကတံ ဗဟုန္တိ.
ဧတံ ဘယံ ဒုက္ခံ ဒေါမနဿံ ကုတော ဇာတံ? တဿ သ္နေဟပစ္စယာ စ နန္ဒိပစ္စယာ စ ရာဂပစ္စယာ စ နန္ဒိရာဂပစ္စယာ စ ဇာတံ.
ယာနိ စ နေရယိကာနိ ဒုက္ခာနိ ယာနိ စ တိရစ္ဆာနယောနိကာနိ ဒုက္ခာနိ ယာနိ စ ပေတ္တိဝိသယိကာနိ ဒုက္ခာနိ ယာနိ စ မာနုသိကာနိ ဒုက္ခာနိ, တာနိ ကုတော ဇာတာနိ ကုတော သဉ္ဇာတာနိ ကုတော နိဗ္ဗတ္တာနိ ကုတော အဘိနိဗ္ဗတ္တာနိ ကုတော ပါတုဘူတာနိ? တဿ သ္နေဟပစ္စယာ စ နန္ဒိပစ္စယာ စ ရာဂပစ္စယာ စ နန္ဒိရာဂပစ္စယာ စ ဘဝန္တိ သမ္ဘဝန္တိ ဇာယန္တိ သဉ္ဇာယန္တိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ အဘိနိဗ္ဗတ္တန္တိ ပါတုဘဝန္တီတိ— သ္နေဟနွယံ ဒုက္ခမိဒံ ပဟောတိ.
အာဒီနဝံ သ္နေဟဇံ ပေက္ခမာနော တိ. သ္နေဟော တိ ဒွေ သ္နေဟာ— တဏှာသ္နေဟော စ ဒိဋ္ဌိသ္နေဟော စ …ပေ… အယံ တဏှာသ္နေဟော …ပေ… အယံ ဒိဋ္ဌိသ္နေဟော. အာဒီနဝံ သ္နေဟဇံ ပေက္ခမာနော တိ တဏှာသ္နေဟော စ ဒိဋ္ဌိသ္နေဟော စ အာဒီနဝံ သ္နေဟဇံ ပေက္ခမာနော ဒက္ခမာနော ဩလောကယမာနော နိဇ္ဈာယမာနော ဥပပရိက္ခမာနောတိ— အာဒီနဝံ သ္နေဟဇံ ပေက္ခမာနော, ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. တေနာဟ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ—
“သံသဂ္ဂဇာတဿ ဘဝန္တိ သ္နေဟာ,
သ္နေဟနွယံ ဒုက္ခမိဒံ ပဟောတိ;
အာဒီနဝံ သ္နေဟဇံ ပေက္ခမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ”တိ.
မိတ္တေ သုဟဇ္ဇေ အနုကမ္ပမာနော,
ဟာပေတိ အတ္ထံ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော;
ဧတံ ဘယံ သန္ထဝေ ပေက္ခမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. (3)
မိတ္တေ သုဟဇ္ဇေ အနုကမ္ပမာနော, ဟာပေတိ အတ္ထံ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော တိ. မိတ္တာ တိ ဒွေ မိတ္တာ— အဂါရိကမိတ္တော စ အနာဂါရိကမိတ္တော စ. ကတမော အဂါရိကမိတ္တော? ဣဓေကစ္စော ဒုဒ္ဒဒံ ဒဒါတိ, ဒုစ္စဇံ စဇတိ, ဒုက္ကရံ ကရောတိ, ဒုက္ခမံ ခမတိ, ဂုယှမဿ အာစိက္ခတိ, ဂုယှမဿ ပရိဂူဟတိ, အာပဒါသု န ဝိဇဟတိ, ဇီဝိတမ္ပိဿ အတ္ထာယ ပရိစ္စတ္တံ ဟောတိ, ခီဏေ နာတိမညတိ— အယံ အဂါရိကမိတ္တော.
ကတမော အနာဂါရိကမိတ္တော? ဣဓ ဘိက္ခု ပိယော စ ဟောတိ မနာပေါ စ ဂရု စ ဘာဝနီယော စ ဝတ္တာ စ ဝစနက္ခမော စ ဂမ္ဘီရဉ္စ ကထံ ကတ္တာ, နော စ အဋ္ဌာနေ နိယောဇေတိ အဓိသီလေ သမာဒပေတိ, စတုန္နံ သတိပဋ္ဌာနာနံ ဘာဝနာနုယောဂေ သမာဒပေတိ, စတုန္နံ သမ္မပ္ပဓာနာနံ …ပေ… စတုန္နံ ဣဒ္ဓိပါဒါနံ… ပဉ္စန္နံ ဣန္ဒြိယာနံ… ပဉ္စန္နံ ဗလာနံ… သတ္တန္နံ ဗောဇ္ဈင်္ဂါနံ… အရိယဿ အဋ္ဌင်္ဂိကဿ မဂ္ဂဿ ဘာဝနာနုယောဂေ သမာဒပေတိ— အယံ အနာဂါရိကမိတ္တော.
သုဟဇ္ဇာ ဝုစ္စန္တိ ယေဟိ သဟ အာဂမနံ ဖာသု ဂမနံ ဖာသု ဌာနံ ဖာသု နိသဇ္ဇနံ ဖာသု သယနံ ဖာသု အာလပနံ ဖာသု သလ္လပနံ ဖာသု ဥလ္လပနံ ဖာသု သမုလ္လပနံ ဖာသု. မိတ္တေ သုဟဇ္ဇေ အနုကမ္ပမာနော ဟာပေတိ အတ္ထန် တိ မိတ္တေ စ သုဟဇ္ဇေ စ သန္ဒိဋ္ဌေ စ သမ္ဘတ္တေ စ သဟာယေ စ အနုကမ္ပမာနော အနုပေက္ခမာနော အနုဂဏှမာနော အတ္တတ္ထမ္ပိ ပရတ္ထမ္ပိ ဥဘယတ္ထမ္ပိ ဟာပေတိ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကမ္ပိ အတ္ထံ ဟာပေတိ, သမ္ပရာယိကမ္ပိ အတ္ထံ ဟာပေတိ, ပရမတ္ထမ္ပိ ဟာပေတိ ပဟာပေတိ ပရိဟာပေတိ ပရိဓံသေတိ ပရိဝဇ္ဇေတိ အန္တရဓာပေတီတိ— မိတ္တေ သုဟဇ္ဇေ အနုကမ္ပမာနော ဟာပေတိ အတ္ထံ.
ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော တိ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော ဟောတိ— အတ္တာနံ ဝါ နီစံ ဌပေန္တော ပရံ ဥစ္စံ ဌပေန္တော ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော ဟောတိ, အတ္တာနံ ဝါ ဥစ္စံ ဌပေန္တော ပရံ နီစံ ဌပေန္တော ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော ဟောတိ. ကထံ အတ္တာနံ နီစံ ဌပေန္တော ပရံ ဥစ္စံ ဌပေန္တော ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော ဟောတိ? တုမှေ မေ ဗဟူပကာရာ, အဟံ တုမှေ နိဿာယ လဘာမိ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ. ယမ္ပိ မေ အညေ ဒါတုံ ဝါ ကာတုံ ဝါ မညန္တိ တုမှေ နိဿာယ တုမှေ သမ္ပဿန္တာ. ယမ္ပိ မေ ပေါရာဏံ မာတာပေတ္တိကံ နာမဂေါတ္တံ, တမ္ပိ မေ အန္တရဟိတံ. တုမှေဟိ အဟံ ဉာယာမိ— အသုကဿ ကုလုပကော, အသုကာယ ကုလုပကောတိ. ဧဝံ အတ္တာနံ နီစံ ဌပေန္တော ပရံ ဥစ္စံ ဌပေန္တော ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော ဟောတိ.
ကထံ အတ္တာနံ ဥစ္စံ ဌပေန္တော ပရံ နီစံ ဌပေန္တော ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော ဟောတိ? အဟံ တုမှာကံ ဗဟူပကာရော, တုမှေ မံ အာဂမ္မ ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂတာ, ဓမ္မံ သရဏံ ဂတာ, သံဃံ သရဏံ ဂတာ, ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတာ, အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတာ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပဋိဝိရတာ, မုသာဝါဒါ ပဋိဝိရတာ, သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာ ပဋိဝိရတာ; အဟံ တုမှာကံ ဥဒ္ဒေသံ ဒေမိ, ပရိပုစ္ဆံ ဒေမိ, ဥပေါသထံ အာစိက္ခာမိ, နဝကမ္မံ အဓိဋ္ဌာမိ. အထ ပန တုမှေ မံ ဥဇ္ဈိတွာ အညေ သက္ကရောထ ဂရုံ ကရောထ မာနေထ ပူဇေထာတိ. ဧဝံ အတ္တာနံ ဥစ္စံ ဌပေန္တော ပရံ နီစံ ဌပေန္တော ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော ဟောတီတိ— မိတ္တေ သုဟဇ္ဇေ အနုကမ္ပမာနော, ဟာပေတိ အတ္ထံ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော.
ဧတံ ဘယံ သန္ထဝေ ပေက္ခမာနော တိ. ဘယန် တိ ဇာတိဘယံ ဇရာဘယံ ဗျာဓိဘယံ မရဏဘယံ ရာဇဘယံ စောရဘယံ အဂ္ဂိဘယံ ဥဒကဘယံ အတ္တာနုဝါဒဘယံ ပရာနုဝါဒဘယံ ဒဏ္ဍဘယံ ဒုဂ္ဂတိဘယံ ဦမိဘယံ ကုမ္ဘိလဘယံ အာဝဋ္ဋဘယံ သုသုမာရဘယံ အာဇီဝိကဘယံ အသိလောကဘယံ ပရိသသာရဇ္ဇဘယံ မဒနဘယံ ဘယာနကံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသော စေတသော ဥဗ္ဗေဂေါ ဥတြာသော. သန္ထဝေ တိ ဒွေ သန္ထဝါ— တဏှာသန္ထဝေါ စ ဒိဋ္ဌိသန္ထဝေါ စ …ပေ… အယံ တဏှာသန္ထဝေါ …ပေ… အယံ ဒိဋ္ဌိသန္ထဝေါ. ဧတံ ဘယံ သန္ထဝေ ပေက္ခမာနော တိ ဧတံ ဘယံ သန္ထဝေ ပေက္ခမာနော ဒက္ခမာနော ဩလောကယမာနော နိဇ္ဈာယမာနော ဥပပရိက္ခမာနောတိ— ဧတံ ဘယံ သန္ထဝေ ပေက္ခမာနော, ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. တေနာဟ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ—
“မိတ္တေ သုဟဇ္ဇေ အနုကမ္ပမာနော,
ဟာပေတိ အတ္ထံ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော;
ဧတံ ဘယံ သန္ထဝေ ပေက္ခမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ”တိ.
ဝံသော ဝိသာလောဝ ယထာ ဝိသတ္တော,
ပုတ္တေသု ဒါရေသု စ ယာ အပေက္ခာ;
ဝံသက္ကဠီရောဝ အသဇ္ဇမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. (4)
ဝံသော ဝိသာလောဝ ယထာ ဝိသတ္တော တိ ဝံသော ဝုစ္စတိ ဝေဠုဂုမ္ဗော. ယထာ ဝေဠုဂုမ္ဗသ္မိံ ပေါရာဏကာ ဝံသာ သတ္တာ ဝိသတ္တာ အာသတ္တာ လဂ္ဂါ လဂ္ဂိတာ ပလိဗုဒ္ဓါ, ဧဝမေဝ ဝိသတ္တိကာ ဝုစ္စတိ တဏှာ. ယော ရာဂေါ သာရာဂေါ အနုနယော အနုရောဓော နန္ဒီ နန္ဒိရာဂေါ စိတ္တဿ သာရာဂေါ ဣစ္ဆာ မုစ္ဆာ အဇ္ဈောသာနံ ဂေဓော ပလိဂေဓော သင်္ဂေါ ပင်္ကော ဧဇာ မာယာ ဇနိကာ သဉ္ဇနနီ သိဗ္ဗိနီ ဇာလိနီ သရိတာ ဝိသတ္တိကာ သုတ္တံ ဝိသဋာ အာယူဟနီ ဒုတိယာ ပဏိဓိ ဘဝနေတ္တိ ဝနံ ဝနထော သန္ထဝေါ သိနေဟော အပေက္ခာ ပဋိဗန္ဓု အာသာ အာသီသနာ အာသီသိတတ္တံ ရူပါသာ သဒ္ဒါသာ ဂန္ဓာသာ ရသာသာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာသာ လာဘာသာ ဓနာသာ ပုတ္တာသာ ဇီဝိတာသာ ဇပ္ပါ ပဇပ္ပါ အဘိဇပ္ပါ ဇပ္ပနာ ဇပ္ပိတတ္တံ လောလုပ္ပံ လောလုပ္ပါယနာ လောလုပ္ပါယိတတ္တံ ပုစ္ဆဉ္ဇိကတာ သာဓုကမျတာ အဓမ္မရာဂေါ ဝိသမလောဘော နိကန္တိ နိကာမနာ ပတ္ထနာ ပိဟနာ သမ္ပတ္ထနာ ကာမတဏှာ ဘဝတဏှာ ဝိဘဝတဏှာ ရူပတဏှာ အရူပတဏှာ နိရောဓတဏှာ ရူပတဏှာ သဒ္ဒတဏှာ ဂန္ဓတဏှာ ရသတဏှာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ ဓမ္မတဏှာ ဩဃော ယောဂေါ ဂန္ထော ဥပါဒါနံ အာဝရဏံ နီဝရဏံ ဆဒနံ ဗန္ဓနံ ဥပက္ကိလေသော အနုသယော ပရိယုဋ္ဌာနံ လတာ ဝေဝိစ္ဆံ ဒုက္ခမူလံ ဒုက္ခနိဒါနံ ဒုက္ခပ္ပဘဝေါ မာရပါသော မာရဗဠိသံ မာရဝိသယော မာရနိဝါသော မာရဗန္ဓနံ တဏှာနဒီ တဏှာဇာလံ တဏှာဂဒ္ဒုလံ တဏှာသမုဒ္ဒေါ အဘိဇ္ဈာ လောဘော အကုသလမူလံ.
ဝိသတ္တိကာ တိ ကေနဋ္ဌေန ဝိသတ္တိကာ? ဝိသာလာတိ ဝိသတ္တိကာ ဝိသတာတိ ဝိသတ္တိကာ, ဝိသဋာတိ ဝိသတ္တိကာ, ဝိသမာတိ ဝိသတ္တိကာ, ဝိသက္ကတီတိ ဝိသတ္တိကာ, ဝိသံဟရတီတိ ဝိသတ္တိကာ, ဝိသံဝါဒိကာတိ ဝိသတ္တိကာ, ဝိသမူလာတိ ဝိသတ္တိကာ, ဝိသဖလာတိ ဝိသတ္တိကာ, ဝိသပရိဘောဂါတိ ဝိသတ္တိကာ. ဝိသာလာ ဝါ ပန တဏှာ ရူပေ သဒ္ဒေ ဂန္ဓေ ရသေ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ ကုလေ ဂဏေ အာဝါသေ လာဘေ ယသေ ပသံသာယ သုခေ စီဝရေ ပိဏ္ဍပါတေ သေနာသနေ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေ ကာမဓာတုယာ ရူပဓာတုယာ အရူပဓာတုယာ ကာမဘဝေ ရူပဘဝေ အရူပဘဝေ သညာဘဝေ အသညာဘဝေ နေဝသညာနာသညာဘဝေ ဧကဝေါကာရဘဝေ စတုဝေါကာရဘဝေ ပဉ္စဝေါကာရဘဝေ အတီတေ အနာဂတေ ပစ္စုပ္ပန္နေ ဒိဋ္ဌသုတမုတဝိညာတဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု ဝိသတာ ဝိတ္ထတာတိ— ဝိသတ္တိကာတိ— ဝံသော ဝိသာလောဝ ယထာ ဝိသတ္တော.
ပုတ္တေသု ဒါရေသု စ ယာ အပေက္ခာ တိ. ပုတ္တာ တိ စတ္တာရော ပုတ္တာ— အတြဇော ပုတ္တော, ခေတ္တဇော ပုတ္တော, ဒိန္နကော ပုတ္တော, အန္တေဝါသိကော ပုတ္တော. ဒါရာ ဝုစ္စန္တိ ဘရိယာယော. အပေက္ခာ ဝုစ္စန္တိ တဏှာ. ယော ရာဂေါ သာရာဂေါ …ပေ… အဘိဇ္ဈာ လောဘော အကုသလမူလန္တိ— ပုတ္တေသု ဒါရေသု စ ယာ အပေက္ခာ.
ဝံသက္ကဠီရောဝ အသဇ္ဇမာနော တိ ဝံသော ဝုစ္စတိ ဝေဠုဂုမ္ဗော. ယထာ ဝေဠုဂုမ္ဗသ္မိံ တရုဏကာ ကဠီရကာ အသတ္တာ အလဂ္ဂါ အဂဓိတာ အပလိဗုဒ္ဓါ နိက္ခန္တာ နိဿဋာ ဝိပ္ပမုတ္တာ ဧဝမေဝ. သဇ္ဇာ တိ ဒွေ သဇ္ဇနာ— တဏှာသဇ္ဇနာ စ ဒိဋ္ဌိသဇ္ဇနာ စ …ပေ… အယံ တဏှာသဇ္ဇနာ …ပေ… အယံ ဒိဋ္ဌိသဇ္ဇနာ. တဿ ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓဿ တဏှာသဇ္ဇနာ ပဟီနာ, ဒိဋ္ဌိသဇ္ဇနာ ပဋိနိဿဋ္ဌာ. တဏှာသဇ္ဇနာယ ပဟီနတ္တာ ဒိဋ္ဌိသဇ္ဇနာယ ပဋိနိဿဋ္ဌတ္တာ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ရူပေ န သဇ္ဇတိ သဒ္ဒေ န သဇ္ဇတိ ဂန္ဓေ န သဇ္ဇတိ ရသေ န သဇ္ဇတိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ န သဇ္ဇတိ ကုလေ …ပေ… ဂဏေ… အာဝါသေ… လာဘေ… ယသေ… ပသံသာယ… သုခေ… စီဝရေ… ပိဏ္ဍပါတေ… သေနာသနေ… ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေ… ကာမဓာတုယာ… ရူပဓာတုယာ… အရူပဓာတုယာ… ကာမဘဝေ… ရူပဘဝေ… အရူပဘဝေ… သညာဘဝေ… အသညာဘဝေ… နေဝသညာနာသညာဘဝေ… ဧကဝေါကာရဘဝေ… စတုဝေါကာရဘဝေ… ပဉ္စဝေါကာရဘဝေ… အတီတေ… အနာဂတေ… ပစ္စုပ္ပန္နေ… ဒိဋ္ဌသုတမုတဝိညာတဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု န သဇ္ဇတိ န ဂဏှာတိ န ဗဇ္ဈတိ န ပလိဗဇ္ဈတိ န မုစ္ဆတိ; နိက္ခန္တော နိဿဋော ဝိပ္ပမုတ္တော ဝိသညုတ္တော ဝိမရိယာဒိကတေန စေတသာ ဝိဟရတီတိ— ဝံသက္ကဠီရောဝ အသဇ္ဇမာနော, ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. တေနာဟ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ—
“ဝံသော ဝိသာလောဝ ယထာ ဝိသတ္တော,
ပုတ္တေသု ဒါရေသု စ ယာ အပေက္ခာ;
ဝံသက္ကဠီရောဝ အသဇ္ဇမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ”တိ.
မိဂေါ အရညမှိ ယထာ အဗဒ္ဓေါ ,
ယေနိစ္ဆကံ ဂစ္ဆတိ ဂေါစရာယ;
ဝိညူ နရော သေရိတံ ပေက္ခမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. (5)
မိဂေါ အရညမှိ ယထာ အဗဒ္ဓေါ, ယေနိစ္ဆကံ ဂစ္ဆတိ ဂေါစရာယာ တိ. မိဂေါ တိ ဒွေ မိဂါ— ဧဏိမိဂေါ စ ပသဒမိဂေါ စ. ယထာ အာရညိကော မိဂေါ အရညေ ပဝနေ စရမာနော ဝိဿတ္ထော ဂစ္ဆတိ ဝိဿတ္ထော တိဋ္ဌတိ ဝိဿတ္ထော နိသီဒတိ ဝိဿတ္ထော သေယျံ ကပ္ပေတိ.
ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ— “သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, အာရညိကော မိဂေါ အရညေ ပဝနေ စရမာနော ဝိဿတ္ထော ဂစ္ဆတိ ဝိဿတ္ထော တိဋ္ဌတိ ဝိဿတ္ထော နိသီဒတိ ဝိဿတ္ထော သေယျံ ကပ္ပေတိ. တံ ကိဿ ဟေတု? အနာပါထဂတော, ဘိက္ခဝေ, လုဒ္ဒဿ. ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ. အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘိက္ခု အန္ဓမကာသိ မာရံ, အပဒံ ဝဓိတွာ မာရစက္ခုံ အဒဿနံ ဂတော ပါပိမတော’.
ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ. အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘိက္ခု အန္ဓမကာသိ မာရံ, အပဒံ ဝဓိတွာ မာရစက္ခုံ အဒဿနံ ဂတော ပါပိမတော’.
ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ သတော စ သမ္ပဇာနော သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ. အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘိက္ခု အန္ဓမကာသိ မာရံ, အပဒံ ဝဓိတွာ မာရစက္ခုံ အဒဿနံ ဂတော ပါပိမတော’.
ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ. အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘိက္ခု အန္ဓမကာသိ မာရံ, အပဒံ ဝဓိတွာ မာရစက္ခုံ အဒဿနံ ဂတော ပါပိမတော’.
ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ. အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘိက္ခု အန္ဓမကာသိ မာရံ, အပဒံ ဝဓိတွာ မာရစက္ခုံ အဒဿနံ ဂတော ပါပိမတော’.
ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘အနန္တံ ဝိညာဏန်’တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ …ပေ… .
ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ …ပေ… .
ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ …ပေ… .
ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, ပညာယ စဿ ဒိသွာ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ. အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘိက္ခု အန္ဓမကာသိ မာရံ, အပဒံ ဝဓိတွာ မာရစက္ခုံ အဒဿနံ ဂတော ပါပိမတော’, တိဏ္ဏော လောကေ ဝိသတ္တိကံ. သော ဝိဿတ္ထော ဂစ္ဆတိ ဝိဿတ္ထော တိဋ္ဌတိ ဝိဿတ္ထော နိသီဒတိ ဝိဿတ္ထော သေယျံ ကပ္ပေတိ. တံ ကိဿ ဟေတု? အနာပါထဂတော, ဘိက္ခဝေ, ပါပိမတော”တိ— မိဂေါ အရညမှိ ယထာ အဗဒ္ဓေါ, ယေနိစ္ဆကံ ဂစ္ဆတိ ဂေါစရာယ.
ဝိညူ နရော သေရိတံ ပေက္ခမာနော တိ. ဝိညူ တိ ပဏ္ဍိတော ပညဝါ ဗုဒ္ဓိမာ ဉာဏီ ဝိဘာဝီ မေဓာဝီ. နရော တိ သတ္တော မာဏဝေါ ပေါသော ပုဂ္ဂလော ဇီဝေါ ဇာဂု ဇန္တု ဣန္ဒဂု မနုဇော. သေရီ တိ ဒွေ သေရီ— ဓမ္မောပိ သေရီ ပုဂ္ဂလောပိ သေရီ. ကတမော ဓမ္မော သေရီ? စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ ပဉ္စ ဗလာနိ သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ— အယံ ဓမ္မော သေရီ. ကတမော ပုဂ္ဂလော သေရီ? ယော ဣမိနာ သေရိနာ ဓမ္မေန သမန္နာဂတော, သော ဝုစ္စတိ ပုဂ္ဂလော သေရီ. ဝိညူ နရော သေရိတံ ပေက္ခမာနော တိ ဝိညူ နရော သေရိတံ ဓမ္မံ ပေက္ခမာနော, ဒက္ခမာနော ဩလောကယမာနော နိဇ္ဈာယမာနော ဥပပရိက္ခမာနောတိ— ဝိညူ နရော သေရိတံ ပေက္ခမာနော, ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. တေနာဟ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ—
“မိဂေါ အရညမှိ ယထာ အဗဒ္ဓေါ,
ယေနိစ္ဆကံ ဂစ္ဆတိ ဂေါစရာယ;
ဝိညူ နရော သေရိတံ ပေက္ခမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ”တိ.
အာမန္တနာ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ,
ဝါသေ ဌာနေ ဂမနေ စာရိကာယ;
အနဘိဇ္ဈိတံ သေရိတံ ပေက္ခမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. (6)
အာမန္တနာ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ, ဝါသေ ဌာနေ ဂမနေ စာရိကာယာ တိ သဟာယာ ဝုစ္စန္တိ ယေဟိ သဟ အာဂမနံ ဖာသု ဂမနံ ဖာသု ဂမနာဂမနံ ဖာသု ဌာနံ ဖာသု နိသဇ္ဇနံ ဖာသု သယနံ ဖာသု အာလပနံ ဖာသု သလ္လပနံ ဖာသု ဥလ္လပနံ ဖာသု သမုလ္လပနံ ဖာသု. အာမန္တနာ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ, ဝါသေ ဌာနေ ဂမနေ စာရိကာယာ တိ သဟာယမဇ္ဈေ ဝါသေပိ ဌာနေပိ ဂမနေပိ စာရိကာယပိ အတ္တတ္ထမန္တနာ ပရတ္ထမန္တနာ ဥဘယတ္ထမန္တနာ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကတ္ထမန္တနာ သမ္ပရာယိကတ္ထမန္တနာ ပရမတ္ထမန္တနာ တိ— အာမန္တနာ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ, ဝါသေ ဌာနေ ဂမနေ စာရိကာယ.
အနဘိဇ္ဈိတံ သေရိတံ ပေက္ခမာနော တိ အနဘိဇ္ဈိတံ ဧတံ ဝတ္ထု ဗာလာနံ အသပ္ပုရိသာနံ တိတ္ထိယာနံ တိတ္ထယသာဝကာနံ, ယဒိဒံ— ဘဏ္ဍုကာသာယဝတ္ထဝသနတာ. အဘိဇ္ဈိတံ ဧတံ ဝတ္ထု ပဏ္ဍိတာနံ သပ္ပုရိသာနံ ဗုဒ္ဓသာဝကာနံ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါနံ, ယဒိဒံ— ဘဏ္ဍုကာသာယဝတ္ထဝသနတာ. သေရီ တိ ဒွေ သေရီ— ဓမ္မောပိ သေရီ ပုဂ္ဂလောပိ သေရီ. ကတမော ဓမ္မော သေရီ? စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ …ပေ… အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ— အယံ ဓမ္မော သေရီ. ကတမော ပုဂ္ဂလော သေရီ? ယော ဣမိနာ သေရိနာ ဓမ္မေန သမန္နာဂတော, သော ဝုစ္စတိ ပုဂ္ဂလော သေရီ. အနဘိဇ္ဈိတံ သေရိတံ ပေက္ခမာနော တိ သေရိတံ ဓမ္မံ ပေက္ခမာနော ဒက္ခမာနော ဩလောကယမာနော နိဇ္ဈာယမာနော ဥပပရိက္ခမာနောတိ— အနဘိဇ္ဈိတံ သေရိတံ ပေက္ခမာနော, ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. တေနာဟ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ—
“အာမန္တနာ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ,
ဝါသေ ဌာနေ ဂမနေ စာရိကာယ;
အနဘိဇ္ဈိတံ သေရိတံ ပေက္ခမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ”တိ.
ခိဍ္ဍာ ရတီ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ,
ပုတ္တေသု စ ဝိပုလံ ဟောတိ ပေမံ;
ပိယဝိပ္ပယောဂံ ဝိဇိဂုစ္ဆမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. (7)
ခိဍ္ဍာ ရတီ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ တိ. ခိဍ္ဍာ တိ ဒွေ ခိဍ္ဍာ— ကာယိကာ စ ခိဍ္ဍာ ဝါစသိကာ စ ခိဍ္ဍာ. ကတမာ ကာယိကာ ခိဍ္ဍာ? ဟတ္ထီဟိပိ ကီဠန္တိ, အဿေဟိပိ ကီဠန္တိ, ရထေဟိပိ ကီဠန္တိ, ဓနူဟိပိ ကီဠန္တိ, ထရူဟိပိ ကီဠန္တိ, အဋ္ဌပဒေဟိပိ ကီဠန္တိ, ဒသပဒေဟိပိ ကီဠန္တိ, အာကာသေပိ ကီဠန္တိ, ပရိဟာရပထေပိ ကီဠန္တိ, သန္တိကာယပိ ကီဠန္တိ, ခလိကာယပိ ကီဠန္တိ, ဃဋိကာယပိ ကီဠန္တိ, သလာကဟတ္ထေနပိ ကီဠန္တိ, အက္ခေနပိ ကီဠန္တိ, ပင်္ဂစီရေနပိ ကီဠန္တိ, ဝင်္ကကေနပိ ကီဠန္တိ, မောက္ခစိကာယပိ ကီဠန္တိ, စိင်္ဂုလကေနပိ ကီဠန္တိ, ပတ္တာဠှကေနပိ ကီဠန္တိ, ရထကေနပိ ကီဠန္တိ, ဓနုကေနပိ ကီဠန္တိ, အက္ခရိကာယပိ ကီဠန္တိ, မနေသိကာယပိ ကီဠန္တိ, ယထာဝဇ္ဇေနပိ ကီဠန္တိ. အယံ ကာယိကာ ခိဍ္ဍာ.
ကတမာ ဝါစသိကာ ခိဍ္ဍာ? မုခဘေရိကံ မုခါလမ္ဗရံ မုခဍိဏ္ဍိမကံ မုခစလိမကံ မုခကေရကံ မုခဒဒ္ဒရိကံ နာဋကံ လာသံ ဂီတံ ဒဝကမ္မံ. အယံ ဝါစသိကာ ခိဍ္ဍာ.
ရတီ တိ အနုက္ကဏ္ဌိတာဓိဝစနမေတံ ရတီတိ. သဟာယာ ဝုစ္စန္တိ ယေဟိ သဟ အာဂမနံ ဖာသု ဂမနံ ဖာသု ဂမနာဂမနံ ဖာသု ဌာနံ ဖာသု နိသဇ္ဇနံ ဖာသု သယနံ ဖာသု အာလပနံ ဖာသု သလ္လပနံ ဖာသု ဥလ္လပနံ ဖာသု သမုလ္လပနံ ဖာသု. ခိဍ္ဍာ ရတီ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ တိ ခိဍ္ဍာ စ ရတိ စ သဟာယမဇ္ဈေ ဟောတီတိ— ခိဍ္ဍာ ရတီ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ.
ပုတ္တေသု စ ဝိပုလံ ဟောတိ ပေမန် တိ. ပုတ္တာ တိ စတ္တာရော ပုတ္တာ— အတြဇော ပုတ္တော, ခေတ္တဇော ပုတ္တော, ဒိန္နကော ပုတ္တော, အန္တေဝါသိကော ပုတ္တော. ပုတ္တေသု စ ဝိပုလံ ဟောတိ ပေမန် တိ ပုတ္တေသု စ အဓိမတ္တံ ဟောတိ ပေမန္တိ— ပုတ္တေသု စ ဝိပုလံ ဟောတိ ပေမံ.
ပိယဝိပ္ပယောဂံ ဝိဇိဂုစ္ဆမာနော တိ ဒွေ ပိယာ— သတ္တာ ဝါ သင်္ခါရာ ဝါ. ကတမေ သတ္တာ ပိယာ? ဣဓ ယဿ တေ ဟောန္တိ အတ္ထကာမာ ဟိတကာမာ ဖာသုကာမာ ယောဂက္ခေမကာမာ မာတာ ဝါ ပိတာ ဝါ ဘာတာ ဝါ ဘဂိနီ ဝါ ပုတ္တော ဝါ ဓီတာ ဝါ မိတ္တာ ဝါ အမစ္စာ ဝါ ဉာတီ ဝါ သာလောဟိတာ ဝါ, ဣမေ သတ္တာ ပိယာ.
ကတမေ သင်္ခါရာ ပိယာ? မနာပိကာ ရူပါ မနာပိကာ သဒ္ဒါ မနာပိကာ ဂန္ဓာ မနာပိကာ ရသာ မနာပိကာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ, ဣမေ သင်္ခါရာ ပိယာ. ပိယဝိပ္ပယောဂံ ဝိဇိဂုစ္ဆမာနော တိ ပိယာနံ ဝိပ္ပယောဂံ ဝိဇိဂုစ္ဆမာနော အဋ္ဋိယမာနော ဟရာယမာနောတိ— ပိယဝိပ္ပယောဂံ ဝိဇိဂုစ္ဆမာနော, ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. တေနာဟ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ—
“ခိဍ္ဍာ ရတီ ဟောတိ သဟာယမဇ္ဈေ,
ပုတ္တေသု စ ဝိပုလံ ဟောတိ ပေမံ;
ပိယဝိပ္ပယောဂံ ဝိဇိဂုစ္ဆမာနော,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ”တိ.
စာတုဒ္ဒိသော အပ္ပဋိဃော စ ဟောတိ,
သန္တုဿမာနော ဣတရီတရေန;
ပရိဿယာနံ သဟိတာ အဆမ္ဘီ,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. (8)
စာတုဒ္ဒိသော အပ္ပဋိဃော စ ဟောတီ တိ. စာတုဒ္ဒိသော တိ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟရတိ, တထာ ဒုတိယံ, တထာ တတိယံ, တထာ စတုတ္ထံ. ဣတိ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ. ကရုဏာသဟဂတေန …ပေ… မုဒိတာသဟဂတေန …ပေ… ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟရတိ, တထာ ဒုတိယံ, တထာ တတိယံ …ပေ… အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ. စာတုဒ္ဒိသော အပ္ပဋိဃော စ ဟောတီ တိ မေတ္တာယ ဘာဝိတတ္တာ ယေ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ, ယေ ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ, ယေ ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ, ယေ ဥတ္တရာယ ဒိသာယ သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ, ယေ ပုရတ္ထိမာယ အနုဒိသာယ သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ, ယေ ဒက္ခိဏာယ အနုဒိသာယ သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ, ယေ ပစ္ဆိမာယ အနုဒိသာယ သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ, ယေ ဥတ္တရာယ အနုဒိသာယ သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ, ယေ ဟေဋ္ဌိမာယ ဒိသာယ သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ, ယေ ဥပရိမာယ ဒိသာယ သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ, ယေ ဒိသာသု ဝိဒိသာသု သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ; ကရုဏာယ ဘာဝိတတ္တာ မုဒိတာယ ဘာဝိတတ္တာ ဥပေက္ခာယ ဘာဝိတတ္တာ ယေ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တိ …ပေ… ယေ ဒိသာသု ဝိဒိသာသု သတ္တာ တေ အပ္ပဋိကူလာ ဟောန္တီတိ— စာတုဒ္ဒိသော အပ္ပဋိဃော စ ဟောတိ.
သန္တုဿမာနော ဣတရီတရေနာ တိ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ဣတရီတရေန စီဝရေန, ဣတရီတရစီဝရသန္တုဋ္ဌိယာ စ ဝဏ္ဏဝါဒီ, န စ စီဝရဟေတု အနေသနံ အပ္ပတိရူပံ အာပဇ္ဇတိ. အလဒ္ဓါ စ စီဝရံ န ပရိတဿတိ, လဒ္ဓါ စ စီဝရံ အဂဓိတော အမုစ္ဆိတော အနဇ္ဈောသန္နော အာဒီနဝဒဿာဝီ နိဿရဏပညော ပရိဘုဉ္ဇတိ. တာယ စ ပန ဣတရီတရစီဝရသန္တုဋ္ဌိယာ နေဝတ္တာနုက္ကံသေတိ န ပရံ ဝမ္ဘေတိ. ယော ဟိ တတ္ထ ဒက္ခော အနလသော သမ္ပဇာနော ပတိဿတော, အယံ ဝုစ္စတိ ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ပေါရာဏေ အဂ္ဂညေ အရိယဝံသေ ဌိတော. သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ဣတရီတရေန ပိဏ္ဍပါတေန …ပေ…
သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ဣတရီတရေန သေနာသနေန …ပေ… သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ဣတရီတရေန ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန, ဣတရီတရဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရသန္တုဋ္ဌိယာ စ ဝဏ္ဏဝါဒီ, န စ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရဟေတု အနေသနံ အပ္ပတိရူပံ အာပဇ္ဇတိ. အလဒ္ဓါ စ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ န ပရိတဿတိ. လဒ္ဓါ စ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ အဂဓိတော အမုစ္ဆိတော အနဇ္ဈောသန္နော အာဒီနဝဒဿာဝီ နိဿရဏပညော ပရိဘုဉ္ဇတိ. တာယ စ ဣတရီတရဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရသန္တုဋ္ဌိယာ နေဝတ္တာနုက္ကံသေတိ န ပရံ ဝမ္ဘေတိ. ယော ဟိ တတ္ထ ဒက္ခော အနလသော သမ္ပဇာနော ပတိဿတော, အယံ ဝုစ္စတိ ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ပေါရာဏေ အဂ္ဂညေ အရိယဝံသေ ဌိတောတိ— သန္တုဿမာနော ဣတရီတရေန.
ပရိဿယာနံ သဟိတာ အဆမ္ဘီ တိ. ပရိဿယာ တိ ဒွေ ပရိဿယာ— ပါကဋပရိဿယာ စ ပဋိစ္ဆန္နပရိဿယာ စ. ကတမေ ပါကဋပရိဿယာ ? သီဟာ ဗျဂ္ဃါ ဒီပီ အစ္ဆာ တရစ္ဆာ ကောကာ မဟိံသာ ဟတ္ထီ အဟီ ဝိစ္ဆိကာ သတပဒီ, စောရာ ဝါ အဿု မာနဝါ ဝါ ကတကမ္မာ ဝါ အကတကမ္မာ ဝါ, စက္ခုရောဂေါ သောတရောဂေါ ဃာနရောဂေါ ဇိဝှါရောဂေါ ကာယရောဂေါ သီသရောဂေါ ကဏ္ဏရောဂေါ မုခရောဂေါ ဒန္တရောဂေါ ကာသော သာသော ပိနာသော ဍာဟော ဇရော ကုစ္ဆိရောဂေါ မုစ္ဆာ ပက္ခန္ဒိကာ သူလာ ဝိသူစိကာ ကုဋ္ဌံ ဂဏ္ဍော ကိလာသော သောသော အပမာရော ဒဒ္ဒု ကဏ္ဍု ကစ္ဆု ရခသာ ဝိတစ္ဆိကာ လောဟိတပိတ္တံ မဓုမေဟော အံသာ ပိဠကာ ဘဂန္ဒလာ, ပိတ္တသမုဋ္ဌာနာ အာဗာဓာ သေမှသမုဋ္ဌာနာ အာဗာဓာ ဝါတသမုဋ္ဌာနာ အာဗာဓာ သန္နိပါတိကာ အာဗာဓာ ဥတုပရိဏာမဇာ အာဗာဓာ ဝိသမပရိဟာရဇာ အာဗာဓာ ဩပက္ကမိကာ အာဗာဓာ ကမ္မဝိပါကဇာ အာဗာဓာ, သီတံ ဥဏှံ ဇိဃစ္ဆာ ပိပါသာ ဥစ္စာရော ပဿာဝေါ ဍံသမကသဝါတာတပသရီသပသမ္ဖဿာ ဣတိ ဝါ. ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ပါကဋပရိဿယာ.
ကတမေ ပဋိစ္ဆန္နပရိဿယာ ? ကာယဒုစ္စရိတံ ဝစီဒုစ္စရိတံ မနောဒုစ္စရိတံ ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏံ ဗျာပါဒနီဝရဏံ ထိနမိဒ္ဓနီဝရဏံ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စနီဝရဏံ ဝိစိကိစ္ဆာနီဝရဏံ ရာဂေါ ဒေါသော မောဟော ကောဓော ဥပနာဟော မက္ခော ပဠာသော ဣဿာ မစ္ဆရိယံ မာယာ သာဌေယျံ ထမ္ဘော သာရမ္ဘော မာနော အတိမာနော မဒေါ ပမာဒေါ, သဗ္ဗေ ကိလေသာ သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတာ သဗ္ဗေ ဒရထာ သဗ္ဗေ ပရိဠာဟာ သဗ္ဗေ သန္တာပါ သဗ္ဗာကုသလာဘိသင်္ခါရာ. ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ပဋိစ္ဆန္နပရိဿယာ.
ပရိဿယာ တိ ကေနဋ္ဌေန ပရိဿယာ? ပရိသဟန္တီတိ ပရိဿယာ, ပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တီတိ ပရိဿယာ, တတြာသယာတိ ပရိဿယာ. ကထံ ပရိသဟန္တီတိ ပရိဿယာ? တေ ပရိဿယာ တံ ပုဂ္ဂလံ သဟန္တိ ပရိသဟန္တိ အဘိဘဝန္တိ အဇ္ဈောတ္ထရန္တိ ပရိယာဒိယန္တိ မဒ္ဒန္တိ. ဧဝံ ပရိသဟန္တီတိ— ပရိဿယာ.
ကထံ ပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တီတိ ပရိဿယာ? တေ ပရိဿယာ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အန္တရာယာယ ပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တိ. ကတမေသံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ? သမ္မာပဋိပဒါယ အနုလောမပဋိပဒါယ အပစ္စနီကပဋိပဒါယ အနွတ္ထပဋိပဒါယ ဓမ္မာနုဓမ္မပဋိပဒါယ သီလေသု ပရိပူရကာရိတာယ ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရတာယ ဘောဇနေ မတ္တညုတာယ ဇာဂရိယာနုယောဂဿ သတိသမ္ပဇညဿ စတုန္နံ သတိပဋ္ဌာနာနံ ဘာဝနာနုယောဂဿ, စတုန္နံ သမ္မပ္ပဓာနာနံ… စတုန္နံ ဣဒ္ဓိပါဒါနံ… ပဉ္စန္နံ ဣန္ဒြိယာနံ… ပဉ္စန္နံ ဗလာနံ… သတ္တန္နံ ဗောဇ္ဈင်္ဂါနံ… အရိယဿ အဋ္ဌင်္ဂိကဿ မဂ္ဂဿ ဘာဝနာနုယောဂဿ— ဣမေသံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အန္တရာယာယ ပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တိ. ဧဝံ ပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တီတိ— ပရိဿယာ.
ကထံ တတြာသယာတိ ပရိဿယာ? တတ္ထေတေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ အတ္တဘာဝသန္နိဿယာ. ယထာ ဗိလေ ဗိလာသယာ ပါဏာ သယန္တိ, ဒကေ ဒကာသယာ ပါဏာ သယန္တိ, ဝနေ ဝနာသယာ ပါဏာ သယန္တိ, ရုက္ခေ ရုက္ခာသယာ ပါဏာ သယန္တိ; ဧဝမေဝ တတ္ထေတေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ အတ္တဘာဝသန္နိဿယာတိ. ဧဝမ္ပိ တတြာသယာတိ— ပရိဿယာ.
ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ— “သာန္တေဝါသိကော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သာစရိယကော ဒုက္ခံ န ဖာသု ဝိဟရတိ. ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သာန္တေဝါသိကော သာစရိယကော ဒုက္ခံ န ဖာသု ဝိဟရတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ, သရသင်္ကပ္ပါ သံယောဇနီယာ, တျဿ အန္တော ဝသန္တိ အနွာဿဝန္တိ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာတိ. တသ္မာ သာန္တေဝါသိကော ဝုစ္စတိ. တေန သမုဒါစရေန သမုဒါစရန္တိ နံ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာတိ. တသ္မာ သာစရိယကောတိ ဝုစ္စတိ.
ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော သောတေန သဒ္ဒံ သုတွာ …ပေ… ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယိတွာ …ပေ… ဇိဝှါယ ရသံ သာယိတွာ …ပေ… ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသိတွာ …ပေ… မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သရသင်္ကပ္ပါ သံယောဇနီယာ, တျဿ အန္တော ဝသန္တိ အနွာဿဝန္တိ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာတိ. တသ္မာ သာန္တေဝါသိကောတိ ဝုစ္စတိ. တေန သမုဒါစရေန သမုဒါစရန္တိ နံ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာတိ. တသ္မာ သာစရိယကောတိ ဝုစ္စတိ. ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သာန္တေဝါသိကော သာစရိယကော ဒုက္ခံ န ဖာသု ဝိဟရတီ”တိ. ဧဝမ္ပိ, တတြာသယာတိ— ပရိဿယာ.
ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ— “တယောမေ, ဘိက္ခဝေ, အန္တရာမလာ အန္တရာအမိတ္တာ အန္တရာသပတ္တာ အန္တရာဝဓကာ အန္တရာပစ္စတ္ထိကာ. ကတမေ တယော? လောဘော, ဘိက္ခဝေ, အန္တရာမလော အန္တရာအမိတ္တော အန္တရာသပတ္တော အန္တရာဝဓကော အန္တရာပစ္စတ္ထိကော, ဒေါသော, ဘိက္ခဝေ …ပေ… မောဟော, ဘိက္ခဝေ, အန္တရာမလော အန္တရာအမိတ္တော အန္တရာသပတ္တော အန္တရာဝဓကော အန္တရာပစ္စတ္ထိကော. ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တယော အန္တရာမလာ အန္တရာအမိတ္တာ အန္တရာသပတ္တာ အန္တရာဝဓကာ အန္တရာပစ္စတ္ထိကာတိ.
အနတ္ထဇနနော လောဘော,
လောဘော စိတ္တပ္ပကောပနော;
ဘယမန္တရတော ဇာတံ,
တံ ဇနော နာဝဗုဇ္ဈတိ.
လုဒ္ဓေါ အတ္ထံ န ဇာနာတိ,
လုဒ္ဓေါ ဓမ္မံ န ပဿတိ;
အန္ဓတမံ တဒါ ဟောတိ,
ယံ လောဘော သဟတေ နရံ.
အနတ္ထဇနနော ဒေါသော,
ဒေါသော စိတ္တပ္ပကောပနော;
ဘယမန္တရတော ဇာတံ,
တံ ဇနော နာဝဗုဇ္ဈတိ.
ဒုဋ္ဌော အတ္ထံ န ဇာနာတိ,
ဒုဋ္ဌော ဓမ္မံ န ပဿတိ;
အန္ဓတမံ တဒါ ဟောတိ,
ယံ ဒေါသော သဟတေ နရံ.
အနတ္ထဇနနော မောဟော,
မောဟော စိတ္တပ္ပကောပနော;
ဘယမန္တရတော ဇာတံ,
တံ ဇနော နာဝဗုဇ္ဈတိ.
မူဠှော အတ္ထံ န ဇာနာတိ,
မူဠှော ဓမ္မံ န ပဿတိ;
အန္ဓတမံ တဒါ ဟောတိ,
ယံ မောဟော သဟတေ နရန်”တိ.
ဧဝမ္ပိ, တတြာသယာတိ— ပရိဿယာ.
ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ— “တယော ခေါ, မဟာရာဇ, ပုရိသဿ ဓမ္မာ အဇ္ဈတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ အဖာသုဝိဟာရာယ. ကတမေ တယော? လောဘော ခေါ, မဟာရာဇ, ပုရိသဿ ဓမ္မော အဇ္ဈတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ အဖာသုဝိဟာရာယ; ဒေါသော ခေါ, မဟာရာဇ …ပေ… မောဟော ခေါ, မဟာရာဇ, ပုရိသဿ ဓမ္မော အဇ္ဈတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ အဖာသုဝိဟာရာယ. ဣမေ ခေါ, မဟာရာဇ, တယော ပုရိသဿ ဓမ္မာ အဇ္ဈတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ အဖာသုဝိဟာရာယ.
လောဘော ဒေါသော စ မောဟော စ,
ပုရိသံ ပါပစေတသံ;
ဟိံသန္တိ အတ္တသမ္ဘူတာ,
တစသာရံဝ သမ္ဖလန်”တိ.
ဧဝမ္ပိ, တတြာသယာတိ— ပရိဿယာ.
ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ—
“ရာဂေါ စ ဒေါသော စ ဣတောနိဒါနာ,
အရတီ ရတီ လောမဟံသော ဣတောဇာ;
ဣတော သမုဋ္ဌာယ မနောဝိတက္ကာ,_
ကုမာရကာ ဓင်္ကမိဝေါဿဇန္တီ”တိ.
ဧဝမ္ပိ, တတြာသယာတိ— ပရိဿယာ.
ပရိဿယာနံ သဟိတာ တိ ပရိဿယေ သဟိတာ အာရာဓိတာ အဇ္ဈောတ္ထရိတာ ပရိယာဒိတာ ပဋိနိဿတာတိ— ပရိဿယာနံ သဟိတာ.
အဆမ္ဘီ တိ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ အဘီရူ အစ္ဆမ္ဘီ အနုတြာသီ အပလာယီ ပဟီနဘယဘေရဝေါ ဝိဂတလောမဟံသော ဝိဟရတီတိ— ပရိဿယာနံ သဟိတာ အစ္ဆမ္ဘီ, ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. တေနာဟ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ—
“စာတုဒ္ဒိသော အပ္ပဋိဃော စ ဟောတိ,
သန္တုဿမာနော ဣတရီတရေန;
ပရိဿယာနံ သဟိတာ အဆမ္ဘီ,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ”တိ.
ဒုဿင်္ဂဟာ ပဗ္ဗဇိတာပိ ဧကေ,
အထော ဂဟဋ္ဌာ ဃရမာဝသန္တာ;
အပ္ပေါဿုက္ကော ပရပုတ္တေသု ဟုတွာ,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. (9)
ဒုဿင်္ဂဟာ ပဗ္ဗဇိတာပိ ဧကေ တိ ပဗ္ဗဇိတာပိ ဣဓေကစ္စေ နိဿယေပိ ဒိယျမာနေ ဥဒ္ဒေသေပိ ဒိယျမာနေ ပရိပုစ္ဆာယပိ ဒိယျမာနေ စီဝရေပိ ဒိယျမာနေ ပတ္တေပိ ဒိယျမာနေ လောဟထာလကေပိ ဒိယျမာနေ ဓမ္မကရဏေပိ ဒိယျမာနေ ပရိဿာဝနေပိ ဒိယျမာနေ ထဝိကေပိ ဒိယျမာနေ ဥပါဟနေပိ ဒိယျမာနေ ကာယဗန္ဓနေပိ ဒိယျမာနေ န သုဏန္တိ န သောတံ ဩဒဟန္တိ န အညာစိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, အနဿဝါ အဝစနကရာ ပဋိလောမဝုတ္တိနော အညေနေဝ မုခံ ကရောန္တီတိ— ဒုဿင်္ဂဟာ ပဗ္ဗဇိတာပိ ဧကေ.
အထော ဂဟဋ္ဌာ ဃရမာဝသန္တာ တိ ဂဟဋ္ဌာပိ ဣဓေကစ္စေ ဟတ္ထိမှိပိ ဒိယျမာနေ …ပေ… ရထေပိ ခေတ္တေပိ ဝတ္ထုမှိပိ ဟိရညေပိ သုဝဏ္ဏေပိ ဒိယျမာနေ ဂါမေပိ …ပေ… နိဂမေပိ နဂရေပိ… ရဋ္ဌေပိ… ဇနပဒေပိ ဒိယျမာနေ န သုဏန္တိ န သောတံ ဩဒဟန္တိ န အညာစိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, အနဿဝါ အဝစနကရာ ပဋိလောမဝုတ္တိနော အညေနေဝ မုခံ ကရောန္တီတိ— အထော ဂဟဋ္ဌာ ဃရမာဝသန္တာ.
အပ္ပေါဿုက္ကော ပရပုတ္တေသု ဟုတွာ တိ အတ္တာနံ ဌပေတွာ သဗ္ဗေ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ ပရပုတ္တာ. တေသု ပရပုတ္တေသု အပ္ပေါဿုက္ကော ဟုတွာ အဗျာဝဋော ဟုတွာ အနပေက္ခော ဟုတွာတိ— အပ္ပေါဿုက္ကော ပရပုတ္တေသု ဟုတွာ, ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. တေနာဟ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ—
“ဒုဿင်္ဂဟာ ပဗ္ဗဇိတာပိ ဧကေ,
အထော ဂဟဋ္ဌာ ဃရမာဝသန္တာ;
အပ္ပေါဿုက္ကော ပရပုတ္တေသု ဟုတွာ,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ”တိ.
ဩရောပယိတွာ ဂိဟိဗျဉ္ဇနာနိ,
သဉ္ဆိန္နပတ္တော ယထာ ကောဝိဠာရော;
ဆေတွာန ဝီရော ဂိဟိဗန္ဓနာနိ,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. (10)
ဩရောပယိတွာ ဂိဟိဗျဉ္ဇနာနီ တိ ဂိဟိဗျဉ္ဇနာနိ ဝုစ္စန္တိ ကေသာ စ မဿူ စ မာလာ စ ဂန္ဓဉ္စ ဝိလေပနဉ္စ အာဘရဏဉ္စ ပိလန္ဓနဉ္စ ဝတ္ထဉ္စ ပါရုပနဉ္စ ဝေဌနဉ္စ ဥစ္ဆာဒနံ ပရိမဒ္ဒနံ နှာပနံ သမ္ဗာဟနံ အာဒါသံ အဉ္ဇနံ မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ မုခစုဏ္ဏံ မုခလေပနံ ဟတ္ထဗန္ဓံ သိခါဗန္ဓံ ဒဏ္ဍံ နာဠိကံ ခဂ္ဂံ ဆတ္တံ စိတြုပါဟနံ ဥဏှီသံ မဏိံ ဝါဠဗီဇနိံ ဩဒါတာနိ ဝတ္ထာနိ ဒီဃဒသာနိ ဣတိ ဝါ. ဩရောပယိတွာ ဂိဟိဗျဉ္ဇနာနီ တိ ဂိဟိဗျဉ္ဇနာနိ ဩရောပယိတွာ သမောရောပယိတွာ နိက္ခိပိတွာ ပဋိပဿမ္ဘယိတွာတိ— ဩရောပယိတွာ ဂိဟိဗျဉ္ဇနာနိ.
သဉ္ဆိန္နပတ္တော ယထာ ကောဝိဠာရော တိ ယထာ ကောဝိဠာရဿ ပတ္တာနိ ဆိန္နာနိ သဉ္ဆိန္နာနိ ပတိတာနိ ပရိပတိတာနိ, ဧဝမေဝ တဿ ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓဿ ဂိဟိဗျဉ္ဇနာနိ ဆိန္နာနိ သဉ္ဆိန္နာနိ ပတိတာနီတိ— သဉ္ဆိန္နပတ္တော ယထာ ကောဝိဠာရော.
ဆေတွာန ဝီရော ဂိဟိဗန္ဓနာနီ တိ. ဝီရော တိ ဝီရိယဝါတိ ဝီရော, ပဟူတိ ဝီရော, ဝိသဝီတိ ဝီရော, အလမတ္တောတိ ဝီရော, သူရောတိ ဝီရော, ဝိက္ကန္တော အဘီရူ အစ္ဆမ္ဘီ အနုတြာသီ အပလာယီ ပဟီနဘယဘေရဝေါတိ ဝီရော, ဝိဂတလောမဟံသောတိ ဝီရော.
ဝိရတော ဣဓ သဗ္ဗပါပကေဟိ,
နိရယဒုက္ခံ အတိစ္စ ဝီရိယဝါသော;
သော ဝီရိယဝါ ပဓာနဝါ,
ဓီရော တာဒိ ပဝုစ္စတေ တထတ္တာ.
ဂိဟိဗန္ဓနာနိ ဝုစ္စန္တိ ပုတ္တာ စ ဘရိယာ စ ဒါသာ စ ဒါသီ စ အဇေဠကာ စ ကုက္ကုဋသူကရာ စ ဟတ္ထိဂဝါဿဝဠဝါ စ ခေတ္တဉ္စ ဝတ္ထု စ ဟိရညဉ္စ သုဝဏ္ဏဉ္စ ဂါမနိဂမရာဇဓာနိယော စ ရဋ္ဌဉ္စ ဇနပဒေါ စ ကောသော စ ကောဋ္ဌာဂါရဉ္စ, ယံ ကိဉ္စိ ရဇနီယဝတ္ထု.
ဆေတွာန ဝီရော ဂိဟိဗန္ဓနာနီ တိ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝီရော ဂိဟိဗန္ဓနာနိ ဆိန္ဒိတွာ သမုစ္ဆိန္ဒိတွာ ဇဟိတွာ ဝိနောဒေတွာ ဗျန္တီကရိတွာ အနဘာဝံ ဂမေတွာတိ— ဆေတွာန ဝီရော ဂိဟိဗန္ဓနာနိ, ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ. တေနာဟ သော ပစ္စေကသမ္ဗုဒ္ဓေါ—
“ဩရောပယိတွာ ဂိဟိဗျဉ္ဇနာနိ,
သဉ္ဆိန္နပတ္တော ယထာ ကောဝိဠာရော;
ဆေတွာန ဝီရော ဂိဟိဗန္ဓနာနိ,
ဧကော စရေ ခဂ္ဂဝိသာဏကပ္ပေါ”တိ.
ပဌမော ဝဂ္ဂေါ.