4 သုတ္တဝိစယစတုတ္ထဘူမိ
တတ္ထ ကတမော သုတ္တဝိစယော?
တတ္ထ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ ပုဗ္ဗာပရသော သာဓုကံ ဥပပရိက္ခိယတိ. ကိံ နု ခေါ ဣဒံ သုတ္တံ အာရဘိ …ပေ… တေဟိ သုတ္တေဟိ သဟ အဓိသန္နဋ္ဌေဟိ ယုဇ္ဇတိ ဥဒါဟု န ယုဇ္ဇတီတိ?
ယထာ ဘဂဝါ ကိလေသေ အာဒိမှိ တတ္ထ ဒေသေတိ. ကိံ ဒေသိတံ? တေသံ ကိလေသာနံ ပဟာနံ ဥဒါဟု နော ဒေသိတန္တိ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗံ. ယဒိ န ဒေသိတံ ဘဂဝတိ တေသံ ကိလေသာနံ ပဟာနံ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိယေသိတဗ္ဗာ; ယတ္ထ တေ အကုသလာ ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ. သစေ သမန္နေဟမာနော န လဘတိ. တတ္ထ အကုသလာ ဓမ္မာ အပကဍ္ဎိတဗ္ဗာ ဝီမံသိတဗ္ဗာ, သံကိလေသဘာဂိယသုတ္တံ, ယဒိ ကိလေသာ အပကဍ္ဎိယန္တာ. ယေ ဝါ န ဒေန္တိ တတ္ထ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗာ အရိယမဂ္ဂဓမ္မာ တာသု ဘူမီသု ကိလေသာ ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ, ဥဒါဟု န ဂစ္ဆန္တီတိ. ယတ္တကာ ပန ကိလေသာ ဒေသိတာ. န တတ္တကာ အရိယဓမ္မာ ဒေသိတာ. ယတ္ထ ကိလေသာ ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ, တတ္ထ ယေ ကိလေသာ အရိယဓမ္မာနံ ပဋိပက္ခေန န ယုဇ္ဇန္တိ, တေ အပကဍ္ဎိတဗ္ဗာ, သစေ အပကဍ္ဎိယန္တာ ယောဇနံ ဒေတိ. တတ္ထ ဧဝံ ဝီမံသိတဗ္ဗံ. ဒွေ တီဏိ ဝါ တဒုတ္တရိ ဝါ ကိလေသာ ဧကေန အရိယမဂ္ဂေန ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တီတိ. သစေ ဧဝံ ဝီမံသိယန္တာ ယောဇနံ ဒေတိ, တတ္ထ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗံ. ပရမ္ပရာယ ဝါ ပိဋကသမ္ပဒါနေန ဝါ သုတ္တဿ အတ္ထော စ နတ္ထော စ. ယံ ဝါ န သက္ကာ သုတ္တံ နိဒ္ဒိသိတုံ နေဝ သုတ္တံ ဝိစိကိစ္ဆိတဗ္ဗံ. ဧဝံ ယထာ အာဒိမှိ ကုသလာ ဓမ္မာ ဟောန္တိ. ယေ ကိလေသာ တေ ပဟီနေယျာတိ. တေ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗာ. ပုရော ဝါ ကုသလော ပဋိပက္ခေန ဝါ ပုရော ဒေသနာ, အနူနာ အနဓိကာ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ. ယထာ ပဌမော ဥတ္တိလော ယေသမိဒါနိ ကိလေသာနံ ယေ အရိယဓမ္မာ ဒေသိတာ ဣမေ ကိလေသာ ဣမေဟိ အရိယဓမ္မေဟိ ပဟီယန္တိ, ဥဒါဟု နပ္ပဟီယန္တီတိ ဝိစိနိတဗ္ဗာ. ယဒိ ဥပပရိက္ခိယမာနာ ယုဇ္ဇန္တိ, ဂဟေတဗ္ဗာ. အထ န ယုဇ္ဇန္တိ, ယေ ကိလေသာ အပဋိပက္ခာ ဟောန္တိ, တေ ကိလေသာ အပရိပက္ခိတဗ္ဗာ. ယေ စ အရိယဓမ္မာ ပဋိပက္ခာ ဟောန္တိ, တေ အရိယဓမ္မာ အပကဍ္ဎိတဗ္ဗာ. န ဟိ အရိယဓမ္မာ အနာဂါမိကိလေသပ္ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ, နာပိ အရိယဓမ္မာ သဗ္ဗကိလေသာနံ ပဟာနာယ သံဝတ္တန္တိ. ယထာ ကုသလာ မေတ္တာ အကုသလော ရာဂေါ န တု ကုသလာ မေတ္တာတိ ကာရေတွာ အကုသလဿ ရာဂဿ ပဟာနာယ သမ္ဘဝတိ ဗျာပါဒေါ မေတ္တာယ ပဟာနံ ဂစ္ဆတိ. တသ္မာ ဥဘော ကိလေသာ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗာ. ယော ယော စ ဓမ္မော ဥပဒိသိယတိ ကုသလော ဝါ အကုသလော ဝါ သော အပကဍ္ဎိတဗ္ဗော. သစေ တေ ယုဇ္ဇန္တိ အပကဍ္ဎိယမာနော နတ္ထိ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗံ. ဒွေ ဝါ ကိလေသာ ဧကေန အရိယဓမ္မေန ပဟီနေယျာတိ ဒွီဟိ ဝါ အရိယဓမ္မေဟိ ဧကော ဝါ ကိလေသော ပဟီယတီတိ.
အထ ဝါ ဧဝမ္ပိ ဥပပရိက္ခိယမာနံ ယုဇ္ဇတိ, တတ္ထ ဝီမံသိတဗ္ဗံ ဝါ ယထာ ယုဇ္ဇတိ တတ္ထ ဝီမံသိတဗ္ဗံ ဝါ, ယထာ နနု သက္ကာ သုတ္တံ နိဒ္ဒိသိတုံ, န ဟိ သုတ္တေ ဝိစိကိစ္ဆိတဗ္ဗံ. ကိလေသော မံ အရိယဓမ္မေသု ဒေသိတေသု ဥဘယတော ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗံ. ကိရ ယေ ဝါ ဣမေ ကိလေသာ ဒေသိတာ ယေ စ အရိယဓမ္မာ ဒေသိတာ ဂါထာယ ဝါ ဗျာကရဏေန ဝါ, ကိံ နု ခေါ ဣမေ ကိလေသာ ဣမေဟိ အရိယဓမ္မေဟိ ပဟီယန္တိ, ဥဒါဟု နပ္ပဟီယန္တိ? ဣမေ ဝါ အရိယဓမ္မာ ဣမေသံ ကိလေသာနံ ပဟာနာယ သံဝတ္တန္တီတိ. ကိဉ္စာပိ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ အကုသလာ ဓမ္မာ ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ. န တု သဗ္ဗေဟိ အရိယဓမ္မေဟိ သဗ္ဗာကုသလာ ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ. ယထာ မေတ္တာ ကုသလော အကုသလော စ ရာဂေါ န တု ကုသလာ မေတ္တာ အကုသလော ရာဂေါတိ ကာရေတွာ မေတ္တာယ ရာဂေါ ပဟာနံ, ဗျာပါဒေါ မေတ္တာယ ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ. ဧဝံ ကိလေသောတိ ကာရေတွာ သုတ္တေန ပဟာနံ ဂစ္ဆတိ. န သုတ္တော ဓမ္မောတိ ကာရေတွာ သဗ္ဗံ ကိလေသဿ ပဟာနာယ သံဝတ္တတိ. ယံ တု သုတ္တဿ အရိယဓမ္မော သံကိလေသပဋိပက္ခော, သော တေန ပဟာနံ ဂစ္ဆတီတိ.
တတ္ထ ကုသလေ ဒေသိတေ သုတ္တေ ဗျာကရဏေ ဝါ သံကိလေသာ န ယုဇ္ဇန္တိ အရိယဓမ္မာ ဝါ, တေ မဟာပဒေသေ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗာဝယဝေန အပကဍ္ဎိတဗ္ဗာ. တတ္ထ ကိလေသေဟိ စ ဒေသိတေဟိ အရိယဓမ္မေသု စ ယဒိပိ တေန အရိယဓမ္မေန တေ ကိလေသာ ပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ. တတ္ထပိ ဥတ္တရိ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗံ. ကေန ကာရဏေန ဧတေ ကိလေသာ ပဇဟိတဗ္ဗာ, ကေန ကာရဏေန အရိယဓမ္မာ ဒေသိတာတိ? ယေန ယေန ဝါ အာကာရေန အရိယဓမ္မာ ဒေသိတာ, တေန တေန ပကာရေန အယံ ကိလေသော ဌိတော. အတ္ထိ ဟိ ဧကော ကိလေသော, တေန ဝါ အရိယဓမ္မာ န အညထာ အညထာ ပဟာတဗ္ဗော, ယထာ ဒိဋ္ဌိ ရာဂေါ အဝိဇ္ဇာ စ ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗာ. သာ စေ ဧဝဉ္စ အဝိဇ္ဇာ ဘာဝနာယ ဘူမိ ဝါ ဓမ္မာ ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ. သာယေဝ ဥဒ္ဓမ္ဘာဂိယံ အသင်္ခတဒဿနာယ ဝိမုတ္တိယာ အနိမိတ္တေန စေတောသမာဓိနာ အမနသိကာရေန ပဟီယတိ. ဧဝံ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗံ. ယေ ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗာ ကိလေသာ ဒဿနာကာရေန အရိယဓမ္မော ဒေသိတော, ဘာဝနာယ ပဟာတဗ္ဗာ ဘာဝနာကာရေန အရိယဓမ္မော ဒေသိတော, ပတိသေဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ ပတိသေဝနာကာရေန အရိယဓမ္မော ဒေသိတော, ဧဝံ ဝိနောဒနပဟာတဗ္ဗာ ယာဝ သတ္တ အာသဝါ ကာတဗ္ဗာ, ယာဝညထာ. အညထာ ဟေသ ဓမ္မော ပဟာတဗ္ဗော အညေနာကာရေန အရိယဓမ္မော ဒေသိတော, သော အရိယဓမ္မော အညထာ ပရိယေသိတဗ္ဗော. ယဒိ အယံ ဓမ္မော ပရိယေသတော ယော စ ဒေသေတိ ယေန ယေနာကာရေန, သော အရိယဓမ္မော ပရိယေသိတဗ္ဗော, တေနာကာရေန ကိလေသော ပဟီယတိ. သော တတ္ထ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗော. အထ န ယုဇ္ဇတိ ယဒိ ဟိ တေန သုတ္တေန ဝိဟိတံ သုတ္တံ ဝီမံသိတဗ္ဗံ. ယထာ ယုဇ္ဇတိ, တထာ ဂဟေတဗ္ဗံ. ယထာ န ယုဇ္ဇတိ, တထာ န ဂဟေတဗ္ဗံ, အဒ္ဓါ ဧတံ ဘဂဝတာ န ဘာသိတံ, အာယသ္မတာ ဝါ ဒုဂ္ဂဟိတံ, ယထာ မဟာပဒေသေ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗံ, ဘဂဝတာ ယထာဘူတံ ဒေသိတံ, ယော စ ဓမ္မော ဒေသိတော ကုသလော စ အကုသလော စ တဿ ဓမ္မဿ ပစ္စယော ပရိယေသိတဗ္ဗော. န ဟိ ပစ္စယာ ဝိနာ ဓမ္မော အပ္ပစ္စယော ဥပ္ပဇ္ဇတိ. တတ္ထ ကော အာကာရော ပရိယေသနာယ?
တတ္ထ တထာရူပံ သဟေတု သပ္ပစ္စယံ သောယံ ဓမ္မော ဝုတ္တောတိ ဣဒံ ဝီမံသိတဗ္ဗံ. သော စ ပစ္စယော တိဝိဓော— မုဒု မဇ္ဈော အဓိမတ္တော. တတ္ထ မုဒုမှိ ပစ္စယေ မုဒုဓမ္မော ဂဟေတဗ္ဗော, ဧဝံ သတျေသ ပစ္စယော ဒုဝိဓော ပရမ္ပရာပစ္စယော စ သမနန္တရပစ္စယော စ. သော ပစ္စယော မုဒုတေန ဗျာဓိမတ္တံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ. ကိံကာရဏံ? အညတရောပိ ပစ္စယော အညေဟိ ပစ္စယေဟိ ပရိယတ္တိံ ဝါ ပါရိပူရိံ ဝါ ဂစ္ဆတိ. တတ္ထ ယော ဓမ္မော ဒေသိတော, တဿ ဓမ္မဿ ဧတေန ဝါ ကာရဏေန ဝါ ဟေတု ပရိယေသိတဗ္ဗော. ယထာ ပစ္စယော ဟေတုနာ ပစ္စယေန စ, သော တဿ ဓမ္မဿ နိဿန္ဒော ပရိယေသိတဗ္ဗော. ယထာ နိဒ္ဒိဋ္ဌော အဓိဋ္ဌာနေ ပဓာနံ ပရိယေသတိ, သော ပစ္စယော ပရိယေသိတဗ္ဗော. န ဟိ မုဒုဿ ဓမ္မဿ အဓိမတ္တော နိဿန္ဒော အဓိမတ္တဿ ဝါ နိဿန္ဒဿ မုဒုဓမ္မော, အထ မုဒုဿ မုဒု မဇ္ဈာယ မဇ္ဈော အဓိမတ္တဿ အဓိမတ္တော ယုဇ္ဇတိ, တံ ဂဟေတဗ္ဗံ, အထ န ယုဇ္ဇတိ န ဂဟေတဗ္ဗံ. ယဉ္စ ဘဂဝါ အာရဘတိ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ, တံယေဝ ဓမ္မံ မဇ္ဈန္တပရိယောသာနံ ဒေသေတိ, ယထာ သုတ္တာဓိဋ္ဌာနေ ဓမ္မာ အာဒိမှိ နိဒ္ဒိသတိ, တံယေဝ ဗဟု တဿ သုတ္တဿ ပရိယောသာနံ. တဿ ဟိ ဓမ္မဿ ဝသေန တံ သုတ္တံ ဟောတိ ဂါထာ ဝါ ဗျာကရဏံ ခုဒ္ဒကံ မဟန္တံ ဝါ, ယထာ ပန ဒုဝိဓာ အနုရူပန္တိ ဝါ ထပနာ စ ဒေသနာထပနာ. ရူပန္တိပိ ဓမ္မဿ ပရိယေသိတဗ္ဗာ. ယထာ စ ဘဂဝတာ ပဉ္စန္နံ ဣန္ဒြိယာနံ သံဝရဏံ ဒေသိတံ တဏှာယ နိဂ္ဂဟဏတ္ထံ ဣစ္ဆာဝ ဟောတိ. ဒေသေတိ ယထာ ဂေါပါလကောပမေ သုတ္တေ အညေဟိပိ သုတ္တေဟိ ဘဂဝါ ဘာသတိ ဣစ္ဆာဝ ဟောတိ မဇ္ဈိမနိကာယေ ဝိတက္ကော အယံ ဘဂဝတော ဒေသနာနုရူပန္တိ ဣတိ သော ဓမ္မော အညေသုပိ ဝေယျာကရဏေသု ပရိယေသိတဗ္ဗော. န ဟိ ဧကံ ဟိ သုတ္တေ ဒဋ္ဌဗ္ဗော. ယုဇ္ဇနံ တံ ဂဟေတဗ္ဗံ.
တတ္ထ ကတမံ အနုညာတံ? ယံ ကိဉ္စိ သုတ္တံ ဘဂဝတာ န ဘာသိတံ တဉ္စ သုတ္တေသုယေဝ ဒိဿတိ, ဧဝမေတံ ဓာရေတဗ္ဗံ. ယထာ အသုကေန ဘာသိတန္တိ, တံ သုတ္တံ ဝီမံသိတဗ္ဗံ. ကိံ နု ခေါ ဣမံ သုတ္တံ အနုညာတံ ခမံ ဘဂဝတော ဥဒါဟု နာနုညာတံ ခမံ, ကိဉ္စိ ရူပဉ္စ သုတ္တံ ဘဂဝတော အနုညာတံ ခမံ ကိဉ္စိ ရူပဉ္စ နာနုညာတံ ခမံ? ယံ သဗ္ဗသော အနောတာရေတွာ ဒသဗလော ဂေါစရံ ဒေသေတိ, တံ သဗ္ဗံ သုတ္တံ ဘဂဝတော နာနုညာတံ ခမံ. အတ္ထိပိ သော သာဝကော ဒသဗလာနံ ဂေါစရံ ဇာနာတိ ဩဓိသော အနောဓိသော, တံ ပန ဗလံ သဗ္ဗသော န ဇာနာတိ အညထာ နာမ သဝနေန, ယထာ အာယသ္မတာ သာရိပုတ္တေန ယေန ဗြာဟ္မဏော ဩဝဒိတော, တဿ အာယသ္မတော နတ္ထိ ဣန္ဒြိယဗလဝေမတ္တဉာဏံ, တေန ပုဂ္ဂလပရော ပရဉ္စ တံ အဇာနန္တော သတိ ဥတ္တရိကရဏီယေ ဥပ္ပါဒိတော, သော ဘဂဝတာ အပသာဒိတော. ယထာဝ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ ဘာဂိနေယျံ ဩဝဒတိ အနန္တရိယသမန္နာဂတော ဣဒ္ဓိပါဋိဟီရေန အင်္ဂုလိယော အဒီပေတွာ ယံ သဗ္ဗေသံ ဓမ္မာနံ ကမ္မသမာဒါနာနံ ဟေတုသော ဌာနသော ယထာဘူတံ ဉာဏံ, တဿ အာယသ္မတော သံဝိဇ္ဇတေ, တေန နံ ဩဝဒတိ, တံ ဘဂဝါ ကရောတိ.
“သစေပိ ဒသ ပဇ္ဇောတေ,
ဓာရယိဿသိ ကဿပ;
နေဝ ဒက္ခတိ ရူပါနိ,
စက္ခု တဿ န ဝိဇ္ဇတီ”တိ.
အပိ စ ခေါ ယထာ ဒူတော ရာဇဝစနေန သတ္တမနုသာသတိ, ဧဝံ သေသာနုဂေါ အညာတကံ ဃောသံ ပရေသံ ဒေသေတိ. အနုညာတခမသုတ္တံ ဂဟေတဗ္ဗံ. အနနုညာတခမံ န ဂဟေတဗ္ဗံ.
တတ္ထ ကတမော သုတ္တသင်္ကရော? ပဉ္စဝိဓံ သုတ္တံ, သံကိလေသဘာဂိယံ ဝါသနာဘာဂိယံ ဒဿနဘာဂိယံ ဘာဝနာဘာဂိယံ အသေက္ခဘာဂိယံ. အညံ အာရာဓေယျ အညံ ဒေသေတိ အညဿ စ သုတ္တဿ အတ္ထံ အညမှိ သုတ္တေ နိဒ္ဒိသတိ. သုတ္တဿ ဝါ ဟိ အနေကာကာရံ အတ္ထံ နိဒ္ဒိသတိ. အရိယဓမ္မသာဓနေ အတ္ထံ ဝိဝရတိ. ဝါသနာဘာဂိယဿ အတ္ထံ ဒဿနဘာဂိယေသု နိဒ္ဒိသတိ. ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ အတ္ထံ ဥဒ္ဓမ္ဘာဂိယေသု နိဒ္ဒိသတိ. မုဒုမဇ္ဈာနံ ဣန္ဒြိယာနံ အဓိမတ္တေသု သုတ္တေသု နိဒ္ဒိသတိ. ဣတိ အယံ သုတ္တံ သမ္ဘေဒံ ဟေတုနာ စ နိဿန္ဒေန စ ဖလေန စ နိဒ္ဒေသေန စ မုဒုမဇ္ဈာဓိမတ္တတာယပိ စ အတ္ထေန စ ဗျဉ္ဇနေန စ ယော သမ္ဘေဒေါ, အယံ ဝုစ္စတိ သုတ္တသင်္ကရော. ယော အသမ္ဘေဒေါ, အယံ ဝုစ္စတိ သုတ္တဝိစယော.
တတ္ထာယံ ဥဒ္ဒါနဂါထာ
ပုရိမာနံ အက္ခဏ္ဍံ,
ယထာဘူတဿ ပစ္စယော;
နိဿန္ဒော ဝါသနာသဒ္ဓိ,
အနုညာ သုတ္တသင်္ကရော.
ထေရဿ မဟာကစ္စာယနဿ
သုတ္တဝိစယော နာမ စတုတ္ထဘူမိ.