2.8 သုပ္ပဝါသာသုတ္တ
ဧဝံ မေ သုတံ— ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကုဏ္ဍိကာယံ ဝိဟရတိ ကုဏ္ဍဓာနဝနေ. တေန ခေါ ပန သမယေန သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓာရေတိ. သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဒုက္ခာဟိ တိဗ္ဗာဟိ ခရာဟိ ကဋုကာဟိ ဝေဒနာဟိ ဖုဋ္ဌာ တီဟိ ဝိတက္ကေဟိ အဓိဝါသေတိ— “သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝတ သော ဘဂဝါ ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ; သုပ္ပဋိပန္နော ဝတ တဿ ဘဂဝတော သာဝကသံဃော ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ပဋိပန္နော; သုသုခံ ဝတ တံ နိဗ္ဗာနံ ယတ္ထိဒံ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ န သံဝိဇ္ဇတီ”တိ.
အထ ခေါ သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သာမိကံ အာမန္တေသိ— “ဧဟိ တွံ, အယျပုတ္တ, ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒာဟိ; အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆ— ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ; အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတီ’တိ. ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ— ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓာရေတိ. သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဒုက္ခာဟိ တိဗ္ဗာဟိ ခရာဟိ ကဋုကာဟိ ဝေဒနာဟိ ဖုဋ္ဌာ တီဟိ ဝိတက္ကေဟိ အဓိဝါသေတိ— သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝတ သော ဘဂဝါ ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ; သုပ္ပဋိပန္နော ဝတ တဿ ဘဂဝတော သာဝကသံဃော ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ပဋိပန္နော; သုသုခံ ဝတ တံ နိဗ္ဗာနံ ယတ္ထိဒံ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ န သံဝိဇ္ဇတီ’”တိ.
“ပရမန်”တိ ခေါ သော ကောလိယပုတ္တော သုပ္ပဝါသာယ ကောလိယဓီတာယ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ. ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ကောလိယပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ— “သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ, အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတိ; ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ— ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓာရေတိ. သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဒုက္ခာဟိ တိဗ္ဗာဟိ ခရာဟိ ကဋုကာဟိ ဝေဒနာဟိ ဖုဋ္ဌာ တီဟိ ဝိတက္ကေဟိ အဓိဝါသေတိ— သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝတ သော ဘဂဝါ ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ; သုပ္ပဋိပန္နော ဝတ တဿ ဘဂဝတော သာဝကသံဃော ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ပဋိပန္နော; သုသုခံ ဝတ နိဗ္ဗာနံ ယတ္ထိဒံ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ န သံဝိဇ္ဇတီ’”တိ.
“သုခိနီ ဟောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ; အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာယတူ”တိ. သဟ ဝစနာ စ ပန ဘဂဝတော သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာယိ.
“ဧဝံ, ဘန္တေ”တိ ခေါ သော ကောလိယပုတ္တော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ယေန သကံ ဃရံ တေန ပစ္စာယာသိ. အဒ္ဒသာ ခေါ သော ကောလိယပုတ္တော သုပ္ပဝါသံ ကောလိယဓီတရံ သုခိနိံ အရောဂံ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာတံ. ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ— “အစ္ဆရိယံ ဝတ ဘော, အဗ္ဘုတံ ဝတ ဘော, တထာဂတဿ မဟိဒ္ဓိကတာ မဟာနုဘာဝတာ, ယတြ ဟိ နာမာယံ သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သဟ ဝစနာ စ ပန ဘဂဝတော သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာယိဿတီ”တိ. အတ္တမနော ပမုဒိတော ပီတိသောမနဿဇာတော အဟောသိ.
အထ ခေါ သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သာမိကံ အာမန္တေသိ— “ဧဟိ တွံ, အယျပုတ္တ, ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒာဟိ— ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတီ’တိ; ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ— ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓာရေတိ. သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဧတရဟိ သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာတာ. သာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသံဃံ ဘတ္တေန နိမန္တေတိ. အဓိဝါသေတု ကိရ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ သုပ္ပဝါသာယ ကောလိယဓီတာယ သတ္တ ဘတ္တာနိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေနာ’”တိ.
“ပရမန်”တိ ခေါ သော ကောလိယပုတ္တော သုပ္ပဝါသာယ ကောလိယဓီတာယ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ. ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ကောလိယပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ—
“သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ; ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ— ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓာရေတိ. သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဧတရဟိ သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာတာ. သာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသံဃံ ဘတ္တေန နိမန္တေတိ. အဓိဝါသေတု ကိရ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ သုပ္ပဝါသာယ ကောလိယဓီတာယ သတ္တ ဘတ္တာနိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေနာ’”တိ.
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရေန ဥပါသကေန ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ ဘိက္ခုသံဃော သွာတနာယ ဘတ္တေန နိမန္တိတော ဟောတိ. သော စ ဥပါသကော အာယသ္မတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနဿ ဥပဋ္ဌာကော ဟောတိ. အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ အာမန္တေသိ— “ဧဟိ တွံ, မောဂ္ဂလ္လာန, ယေန သော ဥပါသကော တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဥပါသကံ ဧဝံ ဝဒေဟိ— ‘သုပ္ပဝါသာ, အာဝုသော, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓာရေသိ. သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဧတရဟိ သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာတာ. သာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသံဃံ ဘတ္တေန နိမန္တေတိ. ကရောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဘတ္တာနိ, ပစ္ဆာ တွံ ကရိဿသီ’တိ. တုယှေသော ဥပဋ္ဌာကော”တိ.
“ဧဝံ, ဘန္တေ”တိ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ ယေန သော ဥပါသကော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဥပါသကံ ဧတဒဝေါစ— “သုပ္ပဝါသာ, အာဝုသော, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓာရေတိ. သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဧတရဟိ သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာတာ. သာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသံဃံ ဘတ္တေန နိမန္တေတိ. ကရောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဘတ္တာနိ, ပစ္ဆာ တွံ ကရိဿသီ”တိ.
“သစေ မေ, ဘန္တေ, အယျော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တိဏ္ဏံ ဓမ္မာနံ ပါဋိဘောဂေါ— ဘောဂါနဉ္စ ဇီဝိတဿ စ သဒ္ဓါယ စ, ကရောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဘတ္တာနိ, ပစ္ဆာဟံ ကရိဿာမီ”တိ. “ဒွိန္နံ ခေါ တေ အဟံ, အာဝုသော, ဓမ္မာနံ ပါဋိဘောဂေါ— ဘောဂါနဉ္စ ဇီဝိတဿ စ. သဒ္ဓါယ ပန တွံယေဝ ပါဋိဘောဂေါ”တိ.
“သစေ မေ, ဘန္တေ, အယျော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဒွိန္နံ ဓမ္မာနံ ပါဋိဘောဂေါ— ဘောဂါနဉ္စ ဇီဝိတဿ စ, ကရောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဘတ္တာနိ, ပစ္ဆာဟံ ကရိဿာမီ”တိ.
အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ဥပါသကံ သညာပေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ— “သညတ္တော, ဘန္တေ, သော ဥပါသကော မယာ; ကရောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဘတ္တာနိ, ပစ္ဆာ သော ကရိဿတီ”တိ.
အထ ခေါ သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသံဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေသိ သမ္ပဝါရေသိ, တဉ္စ ဒါရကံ ဘဂဝန္တံ ဝန္ဒာပေသိ သဗ္ဗဉ္စ ဘိက္ခုသံဃံ.
အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တံ ဒါရကံ ဧတဒဝေါစ— “ကစ္စိ တေ, ဒါရက, ခမနီယံ, ကစ္စိ ယာပနီယံ, ကစ္စိ န ကိဉ္စိ ဒုက္ခန်”တိ? “ကုတော မေ, ဘန္တေ သာရိပုတ္တ, ခမနီယံ, ကုတော ယာပနီယံ. သတ္တ မေ ဝဿာနိ လောဟိတကုမ္ဘိယံ ဝုတ္ထာနီ”တိ.
အထ ခေါ သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ— “ပုတ္တော မေ ဓမ္မသေနာပတိနာ သဒ္ဓိံ မန္တေတီ”တိ အတ္တမနာ ပမုဒိတာ ပီတိသောမနဿဇာတာ အဟောသိ. အထ ခေါ ဘဂဝါ သုပ္ပဝါသံ ကောလိယဓီတရံ အတ္တမနံ ပမုဒိတံ ပီတိသောမနဿဇာတံ ဝိဒိတွာ သုပ္ပဝါသံ ကောလိယဓီတရံ ဧတဒဝေါစ— “ဣစ္ဆေယျာသိ တွံ, သုပ္ပဝါသေ, အညမ္ပိ ဧဝရူပံ ပုတ္တန်”တိ? “ဣစ္ဆေယျာမဟံ, ဘဂဝါ, အညာနိပိ ဧဝရူပါနိ သတ္တ ပုတ္တာနီ”တိ.
အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ—
“အသာတံ သာတရူပေန,
ပိယရူပေန အပ္ပိယံ;
ဒုက္ခံ သုခဿ ရူပေန,
ပမတ္တမတိဝတ္တတီ”တိ. (22)
အဋ္ဌမံ.