1.8 အဘယရာဇကုမာရသုတ္တ
ဧဝံ မေ သုတံ— ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ. အထ ခေါ အဘယော ရာဇကုမာရော ယေန နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ နိဂဏ္ဌံ နာဋပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ. ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ အဘယံ ရာဇကုမာရံ နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော ဧတဒဝေါစ— “ဧဟိ တွံ, ရာဇကုမာရ, သမဏဿ ဂေါတမဿ ဝါဒံ အာရောပေဟိ. ဧဝံ တေ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆိဿတိ— ‘အဘယေန ရာဇကုမာရေန သမဏဿ ဂေါတမဿ ဧဝံ မဟိဒ္ဓိကဿ ဧဝံ မဟာနုဘာဝဿ ဝါဒေါ အာရောပိတော’”တိ. “ယထာ ကထံ ပနာဟံ, ဘန္တေ, သမဏဿ ဂေါတမဿ ဧဝံ မဟိဒ္ဓိကဿ ဧဝံ မဟာနုဘာဝဿ ဝါဒံ အာရောပေဿာမီ”တိ? “ဧဟိ တွံ, ရာဇကုမာရ, ယေန သမဏော ဂေါတမော တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ သမဏံ ဂေါတမံ ဧဝံ ဝဒေဟိ— ‘ဘာသေယျ နု ခေါ, ဘန္တေ, တထာဂတော တံ ဝါစံ ယာ သာ ဝါစာ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ’တိ? သစေ တေ သမဏော ဂေါတမော ဧဝံ ပုဋ္ဌော ဧဝံ ဗျာကရောတိ— ‘ဘာသေယျ, ရာဇကုမာရ, တထာဂတော တံ ဝါစံ ယာ သာ ဝါစာ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ’တိ, တမေနံ တွံ ဧဝံ ဝဒေယျာသိ— ‘အထ ကိဉ္စရဟိ တေ, ဘန္တေ, ပုထုဇ္ဇနေန နာနာကရဏံ? ပုထုဇ္ဇနောပိ ဟိ တံ ဝါစံ ဘာသေယျ ယာ သာ ဝါစာ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ’တိ. သစေ ပန တေ သမဏော ဂေါတမော ဧဝံ ပုဋ္ဌော ဧဝံ ဗျာကရောတိ— ‘န, ရာဇကုမာရ, တထာဂတော တံ ဝါစံ ဘာသေယျ ယာ သာ ဝါစာ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ’တိ, တမေနံ တွံ ဧဝံ ဝဒေယျာသိ— ‘အထ ကိဉ္စရဟိ တေ, ဘန္တေ, ဒေဝဒတ္တော ဗျာကတော— “အာပါယိကော ဒေဝဒတ္တော, နေရယိကော ဒေဝဒတ္တော, ကပ္ပဋ္ဌော ဒေဝဒတ္တော, အတေကိစ္ဆော ဒေဝဒတ္တော”တိ? တာယ စ ပန တေ ဝါစာယ ဒေဝဒတ္တော ကုပိတော အဟောသိ အနတ္တမနော’တိ. ဣမံ ခေါ တေ, ရာဇကုမာရ, သမဏော ဂေါတမော ဥဘတောကောဋိကံ ပဉှံ ပုဋ္ဌော သမာနော နေဝ သက္ခိတိ ဥဂ္ဂိလိတုံ န သက္ခိတိ ဩဂိလိတုံ. သေယျထာပိ နာမ ပုရိသဿ အယောသိင်္ဃာဋကံ ကဏ္ဌေ ဝိလဂ္ဂံ, သော နေဝ သက္ကုဏေယျ ဥဂ္ဂိလိတုံ န သက္ကုဏေယျ ဩဂိလိတုံ; ဧဝမေဝ ခေါ တေ, ရာဇကုမာရ, သမဏော ဂေါတမော ဣမံ ဥဘတောကောဋိကံ ပဉှံ ပုဋ္ဌော သမာနော နေဝ သက္ခိတိ ဥဂ္ဂိလိတုံ န သက္ခိတိ ဩဂိလိတုန်”တိ. “ဧဝံ, ဘန္တေ”တိ ခေါ အဘယော ရာဇကုမာရော နိဂဏ္ဌဿ နာဋပုတ္တဿ ပဋိဿုတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ နိဂဏ္ဌံ နာဋပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ.
ဧကမန္တံ နိသိန္နဿ ခေါ အဘယဿ ရာဇကုမာရဿ သူရိယံ ဥလ္လောကေတွာ ဧတဒဟောသိ— “အကာလော ခေါ အဇ္ဇ ဘဂဝတော ဝါဒံ အာရောပေတုံ. သွေ ဒါနာဟံ သကေ နိဝေသနေ ဘဂဝတော ဝါဒံ အာရောပေဿာမီ”တိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ— “အဓိဝါသေတု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ သွာတနာယ အတ္တစတုတ္ထော ဘတ္တန်”တိ. အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန. အထ ခေါ အဘယော ရာဇကုမာရော ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ. အထ ခေါ ဘဂဝါ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန အဘယဿ ရာဇကုမာရဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ. အထ ခေါ အဘယော ရာဇကုမာရော ဘဂဝန္တံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေသိ သမ္ပဝါရေသိ. အထ ခေါ အဘယော ရာဇကုမာရော ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ အညတရံ နီစံ အာသနံ ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ.
ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အဘယော ရာဇကုမာရော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ— “ဘာသေယျ နု ခေါ, ဘန္တေ, တထာဂတော တံ ဝါစံ ယာ သာ ဝါစာ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ”တိ? “န ခွေတ္ထ, ရာဇကုမာရ, ဧကံသေနာ”တိ. “ဧတ္ထ, ဘန္တေ, အနဿုံ နိဂဏ္ဌာ”တိ. “ကိံ ပန တွံ, ရာဇကုမာရ, ဧဝံ ဝဒေသိ— ‘ဧတ္ထ, ဘန္တေ, အနဿုံ နိဂဏ္ဌာ’”တိ? “ဣဓာဟံ, ဘန္တေ, ယေန နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ နိဂဏ္ဌံ နာဋပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံ. ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ မံ, ဘန္တေ, နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော ဧတဒဝေါစ— ‘ဧဟိ တွံ, ရာဇကုမာရ, သမဏဿ ဂေါတမဿ ဝါဒံ အာရောပေဟိ. ဧဝံ တေ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆိဿတိ— အဘယေန ရာဇကုမာရေန သမဏဿ ဂေါတမဿ ဧဝံ မဟိဒ္ဓိကဿ ဧဝံ မဟာနုဘာဝဿ ဝါဒေါ အာရောပိတော’တိ. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, ဘန္တေ, နိဂဏ္ဌံ နာဋပုတ္တံ ဧတဒဝေါစံ— ‘ယထာ ကထံ ပနာဟံ, ဘန္တေ, သမဏဿ ဂေါတမဿ ဧဝံ မဟိဒ္ဓိကဿ ဧဝံ မဟာနုဘာဝဿ ဝါဒံ အာရောပေဿာမီ’တိ? ‘ဧဟိ တွံ, ရာဇကုမာရ, ယေန သမဏော ဂေါတမော တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ သမဏံ ဂေါတမံ ဧဝံ ဝဒေဟိ— “ဘာသေယျ နု ခေါ, ဘန္တေ, တထာဂတော တံ ဝါစံ ယာ သာ ဝါစာ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ”တိ? သစေ တေ သမဏော ဂေါတမော ဧဝံ ပုဋ္ဌော ဧဝံ ဗျာကရောတိ— “ဘာသေယျ, ရာဇကုမာရ, တထာဂတော တံ ဝါစံ ယာ သာ ဝါစာ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ”တိ, တမေနံ တွံ ဧဝံ ဝဒေယျာသိ— “အထ ကိဉ္စရဟိ တေ, ဘန္တေ, ပုထုဇ္ဇနေန နာနာကရဏံ? ပုထုဇ္ဇနောပိ ဟိ တံ ဝါစံ ဘာသေယျ ယာ သာ ဝါစာ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ”တိ. သစေ ပန တေ သမဏော ဂေါတမော ဧဝံ ပုဋ္ဌော ဧဝံ ဗျာကရောတိ— “န, ရာဇကုမာရ, တထာဂတော တံ ဝါစံ ဘာသေယျ ယာ သာ ဝါစာ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ”တိ, တမေနံ တွံ ဧဝံ ဝဒေယျာသိ— အထ ကိဉ္စရဟိ တေ, ဘန္တေ, ဒေဝဒတ္တော ဗျာကတော— “အာပါယိကော ဒေဝဒတ္တော, နေရယိကော ဒေဝဒတ္တော, ကပ္ပဋ္ဌော ဒေဝဒတ္တော, အတေကိစ္ဆော ဒေဝဒတ္တော”တိ? တာယ စ ပန တေ ဝါစာယ ဒေဝဒတ္တော ကုပိတော အဟောသိ အနတ္တမနော’တိ. ဣမံ ခေါ တေ, ရာဇကုမာရ, သမဏော ဂေါတမော ဥဘတောကောဋိကံ ပဉှံ ပုဋ္ဌော သမာနော နေဝ သက္ခိတိ ဥဂ္ဂိလိတုံ န သက္ခိတိ ဩဂိလိတုံ. သေယျထာပိ နာမ ပုရိသဿ အယောသိင်္ဃာဋကံ ကဏ္ဌေ ဝိလဂ္ဂံ, သော နေဝ သက္ကုဏေယျ ဥဂ္ဂိလိတုံ န သက္ကုဏေယျ ဩဂိလိတုံ; ဧဝမေဝ ခေါ တေ, ရာဇကုမာရ, သမဏော ဂေါတမော ဣမံ ဥဘတောကောဋိကံ ပဉှံ ပုဋ္ဌော သမာနော နေဝ သက္ခိတိ ဥဂ္ဂိလိတုံ န သက္ခိတိ ဩဂိလိတုန်”တိ.
တေန ခေါ ပန သမယေန ဒဟရော ကုမာရော မန္ဒော ဥတ္တာနသေယျကော အဘယဿ ရာဇကုမာရဿ အင်္ကေ နိသိန္နော ဟောတိ. အထ ခေါ ဘဂဝါ အဘယံ ရာဇကုမာရံ ဧတဒဝေါစ— “တံ ကိံ မညသိ, ရာဇကုမာရ, သစာယံ ကုမာရော တုယှံ ဝါ ပမာဒမနွာယ ဓာတိယာ ဝါ ပမာဒမနွာယ ကဋ္ဌံ ဝါ ကဌလံ ဝါ မုခေ အာဟရေယျ, ကိန္တိ နံ ကရေယျာသီ”တိ? “အာဟရေယျဿာဟံ, ဘန္တေ. သစေ, ဘန္တေ, န သက္ကုဏေယျံ အာဒိကေနေဝ အာဟတ္တုံ, ဝါမေန ဟတ္ထေန သီသံ ပရိဂ္ဂဟေတွာ ဒက္ခိဏေန ဟတ္ထေန ဝင်္ကင်္ဂုလိံ ကရိတွာ သလောဟိတမ္ပိ အာဟရေယျံ. တံ ကိဿ ဟေတု? အတ္ထိ မေ, ဘန္တေ, ကုမာရေ အနုကမ္ပာ”တိ. “ဧဝမေဝ ခေါ, ရာဇကုမာရ, ယံ တထာဂတော ဝါစံ ဇာနာတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ သာ စ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ, န တံ တထာဂတော ဝါစံ ဘာသတိ. ယမ္ပိ တထာဂတော ဝါစံ ဇာနာတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ သာ စ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ, တမ္ပိ တထာဂတော ဝါစံ န ဘာသတိ. ယဉ္စ ခေါ တထာဂတော ဝါစံ ဇာနာတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အတ္ထသံဟိတံ သာ စ ပရေသံ အပ္ပိယာ အမနာပါ, တတြ ကာလညူ တထာဂတော ဟောတိ တဿာ ဝါစာယ ဝေယျာကရဏာယ. ယံ တထာဂတော ဝါစံ ဇာနာတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ သာ စ ပရေသံ ပိယာ မနာပါ, န တံ တထာဂတော ဝါစံ ဘာသတိ. ယမ္ပိ တထာဂတော ဝါစံ ဇာနာတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ သာ စ ပရေသံ ပိယာ မနာပါ တမ္ပိ တထာဂတော ဝါစံ န ဘာသတိ. ယဉ္စ တထာဂတော ဝါစံ ဇာနာတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အတ္ထသံဟိတံ သာ စ ပရေသံ ပိယာ မနာပါ, တတြ ကာလညူ တထာဂတော ဟောတိ တဿာ ဝါစာယ ဝေယျာကရဏာယ. တံ ကိဿ ဟေတု? အတ္ထိ, ရာဇကုမာရ, တထာဂတဿ သတ္တေသု အနုကမ္ပာ”တိ.
“ယေမေ, ဘန္တေ, ခတ္တိယပဏ္ဍိတာပိ ဗြာဟ္မဏပဏ္ဍိတာပိ ဂဟပတိပဏ္ဍိတာပိ သမဏပဏ္ဍိတာပိ ပဉှံ အဘိသင်္ခရိတွာ တထာဂတံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပုစ္ဆန္တိ, ပုဗ္ဗေဝ နု ခေါ, ဧတံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော စေတသော ပရိဝိတက္ကိတံ ဟောတိ ‘ယေ မံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ပုစ္ဆိဿန္တိ တေသာဟံ ဧဝံ ပုဋ္ဌော ဧဝံ ဗျာကရိဿာမီ’တိ, ဥဒါဟု ဌာနသောဝေတံ တထာဂတံ ပဋိဘာတီ”တိ?
“တေန ဟိ, ရာဇကုမာရ, တညေဝေတ္ထ ပဋိပုစ္ဆိဿာမိ, ယထာ တေ ခမေယျ တထာ နံ ဗျာကရေယျာသိ. တံ ကိံ မညသိ, ရာဇကုမာရ, ကုသလော တွံ ရထဿ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနန်”တိ?
“ဧဝံ, ဘန္တေ, ကုသလော အဟံ ရထဿ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနန်”တိ.
“တံ ကိံ မညသိ, ရာဇကုမာရ, ယေ တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ပုစ္ဆေယျုံ— ‘ကိံ နာမိဒံ ရထဿ အင်္ဂပစ္စင်္ဂန်’တိ? ပုဗ္ဗေဝ နု ခေါ တေ ဧတံ စေတသော ပရိဝိတက္ကိတံ အဿ ‘ယေ မံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ပုစ္ဆိဿန္တိ တေသာဟံ ဧဝံ ပုဋ္ဌော ဧဝံ ဗျာကရိဿာမီ’တိ, ဥဒါဟု ဌာနသောဝေတံ ပဋိဘာသေယျာ”တိ?
“အဟဉှိ, ဘန္တေ, ရထိကော သညာတော ကုသလော ရထဿ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနံ. သဗ္ဗာနိ မေ ရထဿ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနိ သုဝိဒိတာနိ. ဌာနသောဝေတံ မံ ပဋိဘာသေယျာ”တိ.
“ဧဝမေဝ ခေါ, ရာဇကုမာရ, ယေ တေ ခတ္တိယပဏ္ဍိတာပိ ဗြာဟ္မဏပဏ္ဍိတာပိ ဂဟပတိပဏ္ဍိတာပိ သမဏပဏ္ဍိတာပိ ပဉှံ အဘိသင်္ခရိတွာ တထာဂတံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပုစ္ဆန္တိ, ဌာနသောဝေတံ တထာဂတံ ပဋိဘာတိ. တံ ကိဿ ဟေတု? သာ ဟိ, ရာဇကုမာရ, တထာဂတဿ ဓမ္မဓာတု သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ ယဿာ ဓမ္မဓာတုယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓတ္တာ ဌာနသောဝေတံ တထာဂတံ ပဋိဘာတီ”တိ.
ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဘယော ရာဇကုမာရော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ— “အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ, အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ …ပေ… အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတန်”တိ.
အဘယရာဇကုမာရသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ အဋ္ဌမံ.