1.3 ဓမ္မဒါယာဒသုတ္တ
ဧဝံ မေ သုတံ— ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ. တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ— “ဘိက္ခဝေါ”တိ. “ဘဒန္တေ”တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ. ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ—
“ဓမ္မဒါယာဒါ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝထ, မာ အာမိသဒါယာဒါ. အတ္ထိ မေ တုမှေသု အနုကမ္ပာ— ‘ကိန္တိ မေ သာဝကာ ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝေယျုံ, နော အာမိသဒါယာဒါ’တိ. တုမှေ စ မေ, ဘိက္ခဝေ, အာမိသဒါယာဒါ ဘဝေယျာထ နော ဓမ္မဒါယာဒါ, တုမှေပိ တေန အာဒိယာ ဘဝေယျာထ— ‘အာမိသဒါယာဒါ သတ္ထုသာဝကာ ဝိဟရန္တိ, နော ဓမ္မဒါယာဒါ’တိ; အဟမ္ပိ တေန အာဒိယော ဘဝေယျံ— ‘အာမိသဒါယာဒါ သတ္ထုသာဝကာ ဝိဟရန္တိ, နော ဓမ္မဒါယာဒါ’တိ. တုမှေ စ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝေယျာထ, နော အာမိသဒါယာဒါ, တုမှေပိ တေန န အာဒိယာ ဘဝေယျာထ— ‘ဓမ္မဒါယာဒါ သတ္ထုသာဝကာ ဝိဟရန္တိ, နော အာမိသဒါယာဒါ’တိ; အဟမ္ပိ တေန န အာဒိယော ဘဝေယျံ— ‘ဓမ္မဒါယာဒါ သတ္ထုသာဝကာ ဝိဟရန္တိ, နော အာမိသဒါယာဒါ’တိ. တသ္မာတိဟ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝထ, မာ အာမိသဒါယာဒါ. အတ္ထိ မေ တုမှေသု အနုကမ္ပာ— ‘ကိန္တိ မေ သာဝကာ ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝေယျုံ, နော အာမိသဒါယာဒါ’တိ.
ဣဓာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘုတ္တာဝီ အဿံ ပဝါရိတော ပရိပုဏ္ဏော ပရိယောသိတော သုဟိတော ယာဝဒတ္ထော; သိယာ စ မေ ပိဏ္ဍပါတော အတိရေကဓမ္မော ဆဍ္ဍနီယဓမ္မော. အထ ဒွေ ဘိက္ခူ အာဂစ္ဆေယျုံ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလျပရေတာ. တျာဟံ ဧဝံ ဝဒေယျံ— ‘အဟံ ခေါမှိ, ဘိက္ခဝေ, ဘုတ္တာဝီ ပဝါရိတော ပရိပုဏ္ဏော ပရိယောသိတော သုဟိတော ယာဝဒတ္ထော; အတ္ထိ စ မေ အယံ ပိဏ္ဍပါတော အတိရေကဓမ္မော ဆဍ္ဍနီယဓမ္မော. သစေ အာကင်္ခထ, ဘုဉ္ဇထ, နော စေ တုမှေ ဘုဉ္ဇိဿထ, ဣဒါနာဟံ အပ္ပဟရိတေ ဝါ ဆဍ္ဍေဿာမိ, အပ္ပါဏကေ ဝါ ဥဒကေ ဩပိလာပေဿာမီ’တိ.
တတြေကဿ ဘိက္ခုနော ဧဝမဿ— ‘ဘဂဝါ ခေါ ဘုတ္တာဝီ ပဝါရိတော ပရိပုဏ္ဏော ပရိယောသိတော သုဟိတော ယာဝဒတ္ထော; အတ္ထိ စာယံ ဘဂဝတော ပိဏ္ဍပါတော အတိရေကဓမ္မော ဆဍ္ဍနီယဓမ္မော. သစေ မယံ န ဘုဉ္ဇိဿာမ, ဣဒါနိ ဘဂဝါ အပ္ပဟရိတေ ဝါ ဆဍ္ဍေဿတိ, အပ္ပါဏကေ ဝါ ဥဒကေ ဩပိလာပေဿတိ. ဝုတ္တံ ခေါ ပနေတံ ဘဂဝတာ— “ဓမ္မဒါယာဒါ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝထ, မာ အာမိသဒါယာဒါ”တိ. အာမိသညတရံ ခေါ ပနေတံ, ယဒိဒံ ပိဏ္ဍပါတော. ယန္နူနာဟံ ဣမံ ပိဏ္ဍပါတံ အဘုဉ္ဇိတွာ ဣမိနာဝ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလျေန ဧဝံ ဣမံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဝီတိနာမေယျန်’တိ. သော တံ ပိဏ္ဍပါတံ အဘုဉ္ဇိတွာ တေနေဝ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလျေန ဧဝံ တံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဝီတိနာမေယျ.
အထ ဒုတိယဿ ဘိက္ခုနော ဧဝမဿ— ‘ဘဂဝါ ခေါ ဘုတ္တာဝီ ပဝါရိတော ပရိပုဏ္ဏော ပရိယောသိတော သုဟိတော ယာဝဒတ္ထော; အတ္ထိ စာယံ ဘဂဝတော ပိဏ္ဍပါတော အတိရေကဓမ္မော ဆဍ္ဍနီယဓမ္မော. သစေ မယံ န ဘုဉ္ဇိဿာမ, ဣဒါနိ ဘဂဝါ အပ္ပဟရိတေ ဝါ ဆဍ္ဍေဿတိ, အပ္ပါဏကေ ဝါ ဥဒကေ ဩပိလာပေဿတိ. ယန္နူနာဟံ ဣမံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလျံ ပဋိဝိနောဒေတွာ ဧဝံ ဣမံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဝီတိနာမေယျန်’တိ. သော တံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလျံ ပဋိဝိနောဒေတွာ ဧဝံ တံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဝီတိနာမေယျ.
ကိဉ္စာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု တံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလျံ ပဋိဝိနောဒေတွာ ဧဝံ တံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဝီတိနာမေယျ, အထ ခေါ အသုယေဝ မေ ပုရိမော ဘိက္ခု ပုဇ္ဇတရော စ ပါသံသတရော စ. တံ ကိဿ ဟေတု? တဉှိ တဿ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ဒီဃရတ္တံ အပ္ပိစ္ဆတာယ သန္တုဋ္ဌိယာ သလ္လေခါယ သုဘရတာယ ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တိဿတိ. တသ္မာတိဟ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝထ, မာ အာမိသဒါယာဒါ. အတ္ထိ မေ တုမှေသု အနုကမ္ပာ— ‘ကိန္တိ မေ သာဝကာ ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝေယျုံ, နော အာမိသဒါယာဒါ’”တိ.
ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ. ဣဒံ ဝတွာန သုဂတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ.
တတြ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော အစိရပက္ကန္တဿ ဘဂဝတော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ— “အာဝုသော ဘိက္ခဝေ”တိ. “အာဝုသော”တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ပစ္စဿောသုံ. အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဧတဒဝေါစ—
“ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ, အာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တိ, ကိတ္တာဝတာ စ ပန သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တီ”တိ? “ဒူရတောပိ ခေါ မယံ, အာဝုသော, အာဂစ္ဆာမ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ သန္တိကေ ဧတဿ ဘာသိတဿ အတ္ထမညာတုံ. သာဓု ဝတာယသ္မန္တံယေဝ သာရိပုတ္တံ ပဋိဘာတု ဧတဿ ဘာသိတဿ အတ္ထော; အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ သုတွာ ဘိက္ခူ ဓာရေဿန္တီ”တိ. “တေန ဟာဝုသော, သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ, ဘာသိဿာမီ”တိ. “ဧဝမာဝုသော”တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ပစ္စဿောသုံ. အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဧတဒဝေါစ—
“ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ, အာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တိ? ဣဓာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တိ, ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ, တေ စ ဓမ္မေ နပ္ပဇဟန္တိ, ဗာဟုလိကာ စ ဟောန္တိ, သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ. တတြာဝုသော, ထေရာ ဘိက္ခူ တီဟိ ဌာနေဟိ ဂါရယှာ ဘဝန္တိ. ‘သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တီ’တိ— ဣမိနာ ပဌမေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ဂါရယှာ ဘဝန္တိ. ‘ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ တေ စ ဓမ္မေ နပ္ပဇဟန္တီ’တိ— ဣမိနာ ဒုတိယေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ဂါရယှာ ဘဝန္တိ. ‘ဗာဟုလိကာ စ, သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ’တိ— ဣမိနာ တတိယေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ဂါရယှာ ဘဝန္တိ. ထေရာ, အာဝုသော, ဘိက္ခူ ဣမေဟိ တီဟိ ဌာနေဟိ ဂါရယှာ ဘဝန္တိ. တတြာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခူ …ပေ… နဝါ ဘိက္ခူ တီဟိ ဌာနေဟိ ဂါရယှာ ဘဝန္တိ. ‘သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တီ’တိ— ဣမိနာ ပဌမေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ဂါရယှာ ဘဝန္တိ. ‘ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ တေ စ ဓမ္မေ နပ္ပဇဟန္တီ’တိ— ဣမိနာ ဒုတိယေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ဂါရယှာ ဘဝန္တိ. ‘ဗာဟုလိကာ စ ဟောန္တိ, သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ’တိ— ဣမိနာ တတိယေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ဂါရယှာ ဘဝန္တိ. နဝါ, အာဝုသော, ဘိက္ခူ ဣမေဟိ တီဟိ ဌာနေဟိ ဂါရယှာ ဘဝန္တိ. ဧတ္တာဝတာ ခေါ, အာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တိ.
ကိတ္တာဝတာ စ ပနာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တိ? ဣဓာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တိ— ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ တေ စ ဓမ္မေ ပဇဟန္တိ; န စ ဗာဟုလိကာ ဟောန္တိ, န သာထလိကာ ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ. တတြာဝုသော, ထေရာ ဘိက္ခူ တီဟိ ဌာနေဟိ ပါသံသာ ဘဝန္တိ. ‘သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တီ’တိ— ဣမိနာ ပဌမေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ. ‘ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ တေ စ ဓမ္မေ ပဇဟန္တီ’တိ— ဣမိနာ ဒုတိယေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ. ‘န စ ဗာဟုလိကာ, န သာထလိကာ ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ’တိ— ဣမိနာ တတိယေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ. ထေရာ, အာဝုသော, ဘိက္ခူ ဣမေဟိ တီဟိ ဌာနေဟိ ပါသံသာ ဘဝန္တိ. တတြာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခူ …ပေ… နဝါ ဘိက္ခူ တီဟိ ဌာနေဟိ ပါသံသာ ဘဝန္တိ. ‘သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တီ’တိ— ဣမိနာ ပဌမေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ. ‘ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ တေ စ ဓမ္မေ ပဇဟန္တီ’တိ— ဣမိနာ ဒုတိယေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ. ‘န စ ဗာဟုလိကာ, န သာထလိကာ ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ’တိ— ဣမိနာ တတိယေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ. နဝါ, အာဝုသော, ဘိက္ခူ ဣမေဟိ တီဟိ ဌာနေဟိ ပါသံသာ ဘဝန္တိ. ဧတ္တာဝတာ ခေါ, အာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တိ.
တတြာဝုသော, လောဘော စ ပါပကော ဒေါသော စ ပါပကော. လောဘဿ စ ပဟာနာယ ဒေါသဿ စ ပဟာနာယ အတ္ထိ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ. ကတမာ စ သာ, အာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ? အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ, သေယျထိဒံ— သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ သမ္မာဝါစာ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာအာဇီဝေါ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ. အယံ ခေါ သာ, အာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ.
တတြာဝုသော, ကောဓော စ ပါပကော ဥပနာဟော စ ပါပကော …ပေ… မက္ခော စ ပါပကော ပဠာသော စ ပါပကော, ဣဿာ စ ပါပိကာ မစ္ဆေရဉ္စ ပါပကံ, မာယာ စ ပါပိကာ သာဌေယျဉ္စ ပါပကံ, ထမ္ဘော စ ပါပကော သာရမ္ဘော စ ပါပကော, မာနော စ ပါပကော အတိမာနော စ ပါပကော, မဒေါ စ ပါပကော ပမာဒေါ စ ပါပကော. မဒဿ စ ပဟာနာယ ပမာဒဿ စ ပဟာနာယ အတ္ထိ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ. ကတမာ စ သာ, အာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ? အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ, သေယျထိဒံ— သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ သမ္မာဝါစာ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာအာဇီဝေါ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ. အယံ ခေါ သာ, အာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတီ”တိ.
ဣဒမဝေါစာယသ္မာ သာရိပုတ္တော. အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ.
ဓမ္မဒါယာဒသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ.