2.10 ဝိတက္ကသဏ္ဌာနသုတ္တ
ဧဝံ မေ သုတံ— ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ. တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ— “ဘိက္ခဝေါ”တိ. “ဘဒန္တေ”တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ. ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ—
“အဓိစိတ္တမနုယုတ္တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ပဉ္စ နိမိတ္တာနိ ကာလေန ကာလံ မနသိ ကာတဗ္ဗာနိ. ကတမာနိ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ယံ နိမိတ္တံ အာဂမ္မ ယံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ တမှာ နိမိတ္တာ အညံ နိမိတ္တံ မနသိ ကာတဗ္ဗံ ကုသလူပသံဟိတံ. တဿ တမှာ နိမိတ္တာ အညံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော ကုသလူပသံဟိတံ ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒက္ခော ပလဂဏ္ဍော ဝါ ပလဂဏ္ဍန္တေဝါသီ ဝါ သုခုမာယ အာဏိယာ ဩဠာရိကံ အာဏိံ အဘိနိဟနေယျ အဘိနီဟရေယျ အဘိနိဝတ္တေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ယံ နိမိတ္တံ အာဂမ္မ ယံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ တမှာ နိမိတ္တာ အညံ နိမိတ္တံ မနသိ ကာတဗ္ဗံ ကုသလူပသံဟိတံ. တဿ တမှာ နိမိတ္တာ အညံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော ကုသလူပသံဟိတံ ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. (1)
တဿ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော တမှာ နိမိတ္တာ အညံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော ကုသလူပသံဟိတံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တေဝ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ တေသံ ဝိတက္ကာနံ အာဒီနဝေါ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗော— ‘ဣတိပိမေ ဝိတက္ကာ အကုသလာ, ဣတိပိမေ ဝိတက္ကာ သာဝဇ္ဇာ, ဣတိပိမေ ဝိတက္ကာ ဒုက္ခဝိပါကာ’တိ. တဿ တေသံ ဝိတက္ကာနံ အာဒီနဝံ ဥပပရိက္ခတော ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣတ္ထီ ဝါ ပုရိသော ဝါ ဒဟရော ယုဝါ မဏ္ဍနကဇာတိကော အဟိကုဏပေန ဝါ ကုက္ကုရကုဏပေန ဝါ မနုဿကုဏပေန ဝါ ကဏ္ဌေ အာသတ္တေန အဋ္ဋိယေယျ ဟရာယေယျ ဇိဂုစ္ဆေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တဿ စေ ဘိက္ခုနော တမှာပိ နိမိတ္တာ အညံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော ကုသလူပသံဟိတံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တေဝ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ တေသံ ဝိတက္ကာနံ အာဒီနဝေါ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗော— ‘ဣတိပိမေ ဝိတက္ကာ အကုသလာ, ဣတိပိမေ ဝိတက္ကာ သာဝဇ္ဇာ, ဣတိပိမေ ဝိတက္ကာ ဒုက္ခဝိပါကာ’တိ. တဿ တေသံ ဝိတက္ကာနံ အာဒီနဝံ ဥပပရိက္ခတော ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. (2)
တဿ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော တေသမ္ပိ ဝိတက္ကာနံ အာဒီနဝံ ဥပပရိက္ခတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တေဝ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ တေသံ ဝိတက္ကာနံ အသတိအမနသိကာရော အာပဇ္ဇိတဗ္ဗော. တဿ တေသံ ဝိတက္ကာနံ အသတိအမနသိကာရံ အာပဇ္ဇတော ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, စက္ခုမာ ပုရိသော အာပါထဂတာနံ ရူပါနံ အဒဿနကာမော အဿ; သော နိမီလေယျ ဝါ အညေန ဝါ အပလောကေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တဿ စေ ဘိက္ခုနော တေသမ္ပိ ဝိတက္ကာနံ အာဒီနဝံ ဥပပရိက္ခတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တေဝ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ, တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. (3)
တဿ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော တေသမ္ပိ ဝိတက္ကာနံ အသတိအမနသိကာရံ အာပဇ္ဇတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တေဝ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ တေသံ ဝိတက္ကာနံ ဝိတက္ကသင်္ခါရသဏ္ဌာနံ မနသိကာတဗ္ဗံ. တဿ တေသံ ဝိတက္ကာနံ ဝိတက္ကသင်္ခါရသဏ္ဌာနံ မနသိကရောတော ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ပုရိသော သီဃံ ဂစ္ဆေယျ. တဿ ဧဝမဿ— ‘ကိံ နု ခေါ အဟံ သီဃံ ဂစ္ဆာမိ? ယန္နူနာဟံ သဏိကံ ဂစ္ဆေယျန်’တိ. သော သဏိကံ ဂစ္ဆေယျ. တဿ ဧဝမဿ— ‘ကိံ နု ခေါ အဟံ သဏိကံ ဂစ္ဆာမိ? ယန္နူနာဟံ တိဋ္ဌေယျန်’တိ. သော တိဋ္ဌေယျ. တဿ ဧဝမဿ— ‘ကိံ နု ခေါ အဟံ ဌိတော? ယန္နူနာဟံ နိသီဒေယျန်’တိ. သော နိသီဒေယျ. တဿ ဧဝမဿ— ‘ကိံ နု ခေါ အဟံ နိသိန္နော? ယန္နူနာဟံ နိပဇ္ဇေယျန်’တိ. သော နိပဇ္ဇေယျ. ဧဝဉှိ သော, ဘိက္ခဝေ, ပုရိသော ဩဠာရိကံ ဩဠာရိကံ ဣရိယာပထံ အဘိနိဝဇ္ဇေတွာ သုခုမံ သုခုမံ ဣရိယာပထံ ကပ္ပေယျ. ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တဿ စေ ဘိက္ခုနော တေသမ္ပိ ဝိတက္ကာနံ အသတိအမနသိကာရံ အာပဇ္ဇတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တေဝ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. (4)
တဿ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော တေသမ္ပိ ဝိတက္ကာနံ ဝိတက္ကသင်္ခါရသဏ္ဌာနံ မနသိကရောတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တေဝ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ. တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဒန္တေဘိဒန္တမာဓာယ ဇိဝှါယ တာလုံ အာဟစ္စ စေတသာ စိတ္တံ အဘိနိဂ္ဂဏှိတဗ္ဗံ အဘိနိပ္ပီဠေတဗ္ဗံ အဘိသန္တာပေတဗ္ဗံ. တဿ ဒန္တေဘိဒန္တမာဓာယ ဇိဝှါယ တာလုံ အာဟစ္စ စေတသာ စိတ္တံ အဘိနိဂ္ဂဏှတော အဘိနိပ္ပီဠယတော အဘိသန္တာပယတော ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဗလဝါ ပုရိသော ဒုဗ္ဗလတရံ ပုရိသံ သီသေ ဝါ ဂလေ ဝါ ခန္ဓေ ဝါ ဂဟေတွာ အဘိနိဂ္ဂဏှေယျ အဘိနိပ္ပီဠေယျ အဘိသန္တာပေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တဿ စေ ဘိက္ခုနော တေသမ္ပိ ဝိတက္ကာနံ ဝိတက္ကသင်္ခါရသဏ္ဌာနံ မနသိကရောတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တေဝ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ. တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဒန္တေဘိဒန္တမာဓာယ ဇိဝှါယ တာလုံ အာဟစ္စ စေတသာ စိတ္တံ အဘိနိဂ္ဂဏှိတဗ္ဗံ အဘိနိပ္ပီဠေတဗ္ဗံ အဘိသန္တာပေတဗ္ဗံ. တဿ ဒန္တေဘိဒန္တမာဓာယ ဇိဝှါယ တာလုံ အာဟစ္စ စေတသာ စိတ္တံ အဘိနိဂ္ဂဏှတော အဘိနိပ္ပီဠယတော အဘိသန္တာပယတော ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. (5)
ယတော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ယံ နိမိတ္တံ အာဂမ္မ ယံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ, တဿ တမှာ နိမိတ္တာ အညံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော ကုသလူပသံဟိတံ ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. တေသမ္ပိ ဝိတက္ကာနံ အာဒီနဝံ ဥပပရိက္ခတော ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. တေသမ္ပိ ဝိတက္ကာနံ အသတိအမနသိကာရံ အာပဇ္ဇတော ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. တေသမ္ပိ ဝိတက္ကာနံ ဝိတက္ကသင်္ခါရသဏ္ဌာနံ မနသိကရောတော ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. ဒန္တေဘိဒန္တမာဓာယ ဇိဝှါယ တာလုံ အာဟစ္စ စေတသာ စိတ္တံ အဘိနိဂ္ဂဏှတော အဘိနိပ္ပီဠယတော အဘိသန္တာပယတော ယေ ပါပကာ အကုသလာ ဝိတက္ကာ ဆန္ဒူပသံဟိတာပိ ဒေါသူပသံဟိတာပိ မောဟူပသံဟိတာပိ တေ ပဟီယန္တိ တေ အဗ္ဘတ္ထံ ဂစ္ဆန္တိ. တေသံ ပဟာနာ အဇ္ဈတ္တမေဝ စိတ္တံ သန္တိဋ္ဌတိ သန္နိသီဒတိ ဧကောဒိ ဟောတိ သမာဓိယတိ. အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝသီ ဝိတက္ကပရိယာယပထေသု. ယံ ဝိတက္ကံ အာကင်္ခိဿတိ တံ ဝိတက္ကံ ဝိတက္ကေဿတိ, ယံ ဝိတက္ကံ နာကင်္ခိဿတိ န တံ ဝိတက္ကံ ဝိတက္ကေဿတိ. အစ္ဆေစ္ဆိ တဏှံ, ဝိဝတ္တယိ သံယောဇနံ, သမ္မာ မာနာဘိသမယာ အန္တမကာသိ ဒုက္ခဿာ”တိ.
ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ. အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ.
ဝိတက္ကသဏ္ဌာနသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ.
သီဟနာဒဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ဒုတိယော.
တဿုဒ္ဒါနံ
စူဠသီဟနာဒလောမဟံသဝရော,
မဟာစူဠဒုက္ခက္ခန္ဓအနုမာနိကသုတ္တံ;
ခိလပတ္ထမဓုပိဏ္ဍိကဒွိဓာဝိတက္က,
ပဉ္စနိမိတ္တကထာ ပုန ဝဂ္ဂေါ.