4.10 ဓာတုဝိဘင်္ဂသုတ္တ
ဧဝံ မေ သုတံ— ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ မဂဓေသု စာရိကံ စရမာနော ယေန ရာဇဂဟံ တဒဝသရိ; ယေန ဘဂ္ဂဝေါ ကုမ္ဘကာရော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂ္ဂဝံ ကုမ္ဘကာရံ ဧတဒဝေါစ— “သစေ တေ, ဘဂ္ဂဝ, အဂရု ဝိဟရေမု အာဝေသနေ ဧကရတ္တန်”တိ. “န ခေါ မေ, ဘန္တေ, ဂရု. အတ္ထိ စေတ္ထ ပဗ္ဗဇိတော ပဌမံ ဝါသူပဂတော. သစေ သော အနုဇာနာတိ, ဝိဟရထ, ဘန္တေ, ယထာသုခန်”တိ.
တေန ခေါ ပန သမယေန ပုက္ကုသာတိ နာမ ကုလပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိဿ သဒ္ဓါယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော. သော တသ္မိံ ကုမ္ဘကာရာဝေသနေ ပဌမံ ဝါသူပဂတော ဟောတိ. အထ ခေါ ဘဂဝါ ယေနာယသ္မာ ပုက္ကုသာတိ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ပုက္ကုသာတိံ ဧတဒဝေါစ— “သစေ တေ, ဘိက္ခု, အဂရု ဝိဟရေမု အာဝေသနေ ဧကရတ္တန်”တိ. “ဥရုန္ဒံ, အာဝုသော, ကုမ္ဘကာရာဝေသနံ. ဝိဟရတာယသ္မာ ယထာသုခန်”တိ.
အထ ခေါ ဘဂဝါ ကုမ္ဘကာရာဝေသနံ ပဝိသိတွာ ဧကမန္တံ တိဏသန္ထာရကံ ပညာပေတွာ နိသီဒိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ နိသဇ္ဇာယ ဝီတိနာမေသိ. အာယသ္မာပိ ခေါ ပုက္ကုသာတိ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ နိသဇ္ဇာယ ဝီတိနာမေသိ.
အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ— “ပါသာဒိကံ ခေါ အယံ ကုလပုတ္တော ဣရိယတိ. ယန္နူနာဟံ ပုစ္ဆေယျန်”တိ. အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ပုက္ကုသာတိံ ဧတဒဝေါစ— “ကံသိ တွံ, ဘိက္ခု, ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော? ကော ဝါ တေ သတ္ထာ? ကဿ ဝါ တွံ ဓမ္မံ ရောစေသီ”တိ? “အတ္ထာဝုသော, သမဏော ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော. တံ ခေါ ပန ဘဂဝန္တံ ဂေါတမံ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော— ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ’တိ. တာဟံ ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော. သော စ မေ ဘဂဝါ သတ္ထာ. တဿ စာဟံ ဘဂဝတော ဓမ္မံ ရောစေမီ”တိ. “ကဟံ ပန, ဘိက္ခု, ဧတရဟိ သော ဘဂဝါ ဝိဟရတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ”တိ. “အတ္ထာဝုသော, ဥတ္တရေသု ဇနပဒေသု သာဝတ္ထိ နာမ နဂရံ. တတ္ထ သော ဘဂဝါ ဧတရဟိ ဝိဟရတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ”တိ. “ဒိဋ္ဌပုဗ္ဗော ပန တေ, ဘိက္ခု, သော ဘဂဝါ; ဒိသွာ စ ပန ဇာနေယျာသီ”တိ? “န ခေါ မေ, အာဝုသော, ဒိဋ္ဌပုဗ္ဗော သော ဘဂဝါ; ဒိသွာ စာဟံ န ဇာနေယျန်”တိ.
အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ— “မမဉ္စ ခွါယံ ကုလပုတ္တော ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော. ယန္နူနဿာဟံ ဓမ္မံ ဒေသေယျန်”တိ. အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ပုက္ကုသာတိံ အာမန္တေသိ— “ဓမ္မံ တေ, ဘိက္ခု, ဒေသေဿာမိ. တံ သုဏာဟိ, သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ; ဘာသိဿာမီ”တိ. “ဧဝမာဝုသော”တိ ခေါ အာယသ္မာ ပုက္ကုသာတိ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ. ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ—
“‘ဆ ဓာတုရော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော ဆ ဖဿာယတနော အဋ္ဌာရသ မနောပဝိစာရော စတုရာဓိဋ္ဌာနော; ယတ္ထ ဌိတံ မညဿဝါ နပ္ပဝတ္တန္တိ, မညဿဝေ ခေါ ပန နပ္ပဝတ္တမာနေ မုနိ သန္တောတိ ဝုစ္စတိ. ပညံ နပ္ပမဇ္ဇေယျ, သစ္စမနုရက္ခေယျ, စာဂမနုဗြူဟေယျ, သန္တိမေဝ သော သိက္ခေယျာ’တိ— အယမုဒ္ဒေသော ဓာတုဝိဘင်္ဂဿ.
‘ဆ ဓာတုရော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော’တိ— ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ. ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ဆယိမာ, ဘိက္ခု, ဓာတုယော— ပထဝီဓာတု, အာပေါဓာတု, တေဇောဓာတု, ဝါယောဓာတု, အာကာသဓာတု, ဝိညာဏဓာတု. ‘ဆ ဓာတုရော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော’တိ— ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ.
‘ဆ ဖဿာယတနော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော’တိ— ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ. ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? စက္ခုသမ္ဖဿာယတနံ, သောတသမ္ဖဿာယတနံ, ဃာနသမ္ဖဿာယတနံ, ဇိဝှါသမ္ဖဿာယတနံ, ကာယသမ္ဖဿာယတနံ, မနောသမ္ဖဿာယတနံ. ‘ဆ ဖဿာယတနော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော’တိ— ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ.
‘အဋ္ဌာရသ မနောပဝိစာရော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော’တိ— ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ. ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ သောမနဿဋ္ဌာနိယံ ရူပံ ဥပဝိစရတိ, ဒေါမနဿဋ္ဌာနိယံ ရူပံ ဥပဝိစရတိ, ဥပေက္ခာဋ္ဌာနိယံ ရူပံ ဥပဝိစရတိ; သောတေန သဒ္ဒံ သုတွာ …ပေ… ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယိတွာ… ဇိဝှါယ ရသံ သာယိတွာ… ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသိတွာ… မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ သောမနဿဋ္ဌာနိယံ ဓမ္မံ ဥပဝိစရတိ, ဒေါမနဿဋ္ဌာနိယံ ဓမ္မံ ဥပဝိစရတိ, ဥပေက္ခာဋ္ဌာနိယံ ဓမ္မံ ဥပဝိစရတိ— ဣတိ ဆ သောမနဿုပဝိစာရာ, ဆ ဒေါမနဿုပဝိစာရာ, ဆ ဥပေက္ခုပဝိစာရာ. ‘အဋ္ဌာရသ မနောပဝိစာရော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော’တိ— ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ.
‘စတုရာဓိဋ္ဌာနော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော’တိ— ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ. ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ပညာဓိဋ္ဌာနော, သစ္စာဓိဋ္ဌာနော, စာဂါဓိဋ္ဌာနော, ဥပသမာဓိဋ္ဌာနော. ‘စတုရာဓိဋ္ဌာနော အယံ, ဘိက္ခု, ပုရိသော’တိ— ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ.
‘ပညံ နပ္ပမဇ္ဇေယျ, သစ္စမနုရက္ခေယျ, စာဂမနုဗြူဟေယျ, သန္တိမေဝ သော သိက္ခေယျာ’တိ— ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ. ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ကထဉ္စ, ဘိက္ခု, ပညံ နပ္ပမဇ္ဇတိ? ဆယိမာ, ဘိက္ခု, ဓာတုယော— ပထဝီဓာတု, အာပေါဓာတု, တေဇောဓာတု, ဝါယောဓာတု, အာကာသဓာတု, ဝိညာဏဓာတု.
ကတမာ စ, ဘိက္ခု, ပထဝီဓာတု? ပထဝီဓာတု သိယာ အဇ္ဈတ္တိကာ သိယာ ဗာဟိရာ. ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ ပထဝီဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ကက္ခဠံ ခရိဂတံ ဥပါဒိန္နံ, သေယျထိဒံ— ကေသာ လောမာ နခါ ဒန္တာ တစော မံသံ နှာရု အဋ္ဌိ အဋ္ဌိမိဉ္ဇံ ဝက္ကံ ဟဒယံ ယကနံ ကိလောမကံ ပိဟကံ ပပ္ဖါသံ အန္တံ အန္တဂုဏံ ဥဒရိယံ ကရီသံ, ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ကက္ခဠံ ခရိဂတံ ဥပါဒိန္နံ— အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ ပထဝီဓာတု. ယာ စေဝ ခေါ ပန အဇ္ဈတ္တိကာ ပထဝီဓာတု ယာ စ ဗာဟိရာ ပထဝီဓာတု ပထဝီဓာတုရေဝေသာ. ‘တံ နေတံ မမ နေသောဟမသ္မိ န မေသော အတ္တာ’တိ— ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ. ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ ပထဝီဓာတုယာ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ပထဝီဓာတုယာ စိတ္တံ ဝိရာဇေတိ.
ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အာပေါဓာတု? အာပေါဓာတု သိယာ အဇ္ဈတ္တိကာ သိယာ ဗာဟိရာ. ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ အာပေါဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ အာပေါ အာပေါဂတံ ဥပါဒိန္နံ သေယျထိဒံ— ပိတ္တံ သေမှံ ပုဗ္ဗော လောဟိတံ သေဒေါ မေဒေါ အဿု ဝသာ ခေဠော သိင်္ဃာဏိကာ လသိကာ မုတ္တံ, ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ အာပေါ အာပေါဂတံ ဥပါဒိန္နံ— အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ အာပေါဓာတု. ယာ စေဝ ခေါ ပန အဇ္ဈတ္တိကာ အာပေါဓာတု ယာ စ ဗာဟိရာ အာပေါဓာတု အာပေါဓာတုရေဝေသာ. ‘တံ နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ’တိ— ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ. ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ အာပေါဓာတုယာ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, အာပေါဓာတုယာ စိတ္တံ ဝိရာဇေတိ.
ကတမာ စ, ဘိက္ခု, တေဇောဓာတု? တေဇောဓာတု သိယာ အဇ္ဈတ္တိကာ သိယာ ဗာဟိရာ. ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ တေဇောဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ တေဇော တေဇောဂတံ ဥပါဒိန္နံ, သေယျထိဒံ— ယေန စ သန္တပ္ပတိ, ယေန စ ဇီရီယတိ, ယေန စ ပရိဍယှတိ, ယေန စ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ တေဇော တေဇောဂတံ ဥပါဒိန္နံ— အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ တေဇောဓာတု. ယာ စေဝ ခေါ ပန အဇ္ဈတ္တိကာ တေဇောဓာတု ယာ စ ဗာဟိရာ တေဇောဓာတု တေဇောဓာတုရေဝေသာ. ‘တံ နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ’တိ— ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ. ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ တေဇောဓာတုယာ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, တေဇောဓာတုယာ စိတ္တံ ဝိရာဇေတိ.
ကတမာ စ, ဘိက္ခု, ဝါယောဓာတု? ဝါယောဓာတု သိယာ အဇ္ဈတ္တိကာ သိယာ ဗာဟိရာ. ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ ဝါယောဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ဝါယော ဝါယောဂတံ ဥပါဒိန္နံ, သေယျထိဒံ— ဥဒ္ဓင်္ဂမာ ဝါတာ အဓောဂမာ ဝါတာ ကုစ္ဆိသယာ ဝါတာ ကောဋ္ဌာသယာ ဝါတာ အင်္ဂမင်္ဂါနုသာရိနော ဝါတာ အဿာသော ပဿာသော ဣတိ, ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ ဝါယော ဝါယောဂတံ ဥပါဒိန္နံ— အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ ဝါယောဓာတု. ယာ စေဝ ခေါ ပန အဇ္ဈတ္တိကာ ဝါယောဓာတု ယာ စ ဗာဟိရာ ဝါယောဓာတု ဝါယောဓာတုရေဝေသာ. ‘တံ နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ’တိ— ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ. ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ ဝါယောဓာတုယာ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဝါယောဓာတုယာ စိတ္တံ ဝိရာဇေတိ.
ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အာကာသဓာတု? အာကာသဓာတု သိယာ အဇ္ဈတ္တိကာ သိယာ ဗာဟိရာ. ကတမာ စ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ အာကာသဓာတု? ယံ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ အာကာသံ အာကာသဂတံ ဥပါဒိန္နံ, သေယျထိဒံ— ကဏ္ဏစ္ဆိဒ္ဒံ နာသစ္ဆိဒ္ဒံ မုခဒွါရံ ယေန စ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ အဇ္ဈောဟရတိ, ယတ္ထ စ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ သန္တိဋ္ဌတိ, ယေန စ အသိတပီတခါယိတသာယိတံ အဓောဘာဂံ နိက္ခမတိ, ယံ ဝါ ပနညမ္ပိ ကိဉ္စိ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စတ္တံ အာကာသံ အာကာသဂတံ အဃံ အဃဂတံ ဝိဝရံ ဝိဝရဂတံ အသမ္ဖုဋ္ဌံ မံသလောဟိတေဟိ ဥပါဒိန္နံ— အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု, အဇ္ဈတ္တိကာ အာကာသဓာတု. ယာ စေဝ ခေါ ပန အဇ္ဈတ္တိကာ အာကာသဓာတု ယာ စ ဗာဟိရာ အာကာသဓာတု အာကာသဓာတုရေဝေသာ. ‘တံ နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာ’တိ— ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ. ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒိသွာ အာကာသဓာတုယာ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, အာကာသဓာတုယာ စိတ္တံ ဝိရာဇေတိ.
အထာပရံ ဝိညာဏံယေဝ အဝသိဿတိ ပရိသုဒ္ဓံ ပရိယောဒါတံ. တေန စ ဝိညာဏေန ကိံ ဝိဇာနာတိ? ‘သုခန်’တိပိ ဝိဇာနာတိ, ‘ဒုက္ခန်’တိပိ ဝိဇာနာတိ, ‘အဒုက္ခမသုခန်’တိပိ ဝိဇာနာတိ. သုခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခု, ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခါ ဝေဒနာ. သော သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ. ‘တဿေဝ သုခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ သုခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ သုခါ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ’တိ ပဇာနာတိ.
ဒုက္ခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခု, ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ. သော ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ. ‘တဿေဝ ဒုက္ခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ ဒုက္ခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ’တိ ပဇာနာတိ.
အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခု, ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒနာ. သော အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ. ‘တဿေဝ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ’တိ ပဇာနာတိ.
သေယျထာပိ, ဘိက္ခု, ဒွိန္နံ ကဋ္ဌာနံ သင်္ဃဋ္ဋာ သမောဓာနာ ဥသ္မာ ဇာယတိ, တေဇော အဘိနိဗ္ဗတ္တတိ, တေသံယေဝ ဒွိန္နံ ကဋ္ဌာနံ နာနာဘာဝါ ဝိနိက္ခေပါ ယာ တဇ္ဇာ ဥသ္မာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတိ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခု, သုခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခါ ဝေဒနာ. သော သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ. ‘တဿေဝ သုခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ သုခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ သုခါ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ’တိ ပဇာနာတိ.
ဒုက္ခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခု, ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ. သော ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ. ‘တဿေဝ ဒုက္ခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ ဒုက္ခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ’တိ ပဇာနာတိ.
အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ, ဘိက္ခု, ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒနာ. သော အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ. ‘တဿေဝ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယဿ ဖဿဿ နိရောဓာ ယံ တဇ္ဇံ ဝေဒယိတံ အဒုက္ခမသုခဝေဒနိယံ ဖဿံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နာ အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒနာ သာ နိရုဇ္ဈတိ, သာ ဝူပသမ္မတီ’တိ ပဇာနာတိ.
အထာပရံ ဥပေက္ခာယေဝ အဝသိဿတိ ပရိသုဒ္ဓါ ပရိယောဒါတာ မုဒု စ ကမ္မညာ စ ပဘဿရာ စ. သေယျထာပိ, ဘိက္ခု, ဒက္ခော သုဝဏ္ဏကာရော ဝါ သုဝဏ္ဏကာရန္တေဝါသီ ဝါ ဥက္ကံ ဗန္ဓေယျ, ဥက္ကံ ဗန္ဓိတွာ ဥက္ကာမုခံ အာလိမ္ပေယျ, ဥက္ကာမုခံ အာလိမ္ပေတွာ သဏ္ဍာသေန ဇာတရူပံ ဂဟေတွာ ဥက္ကာမုခေ ပက္ခိပေယျ, တမေနံ ကာလေန ကာလံ အဘိဓမေယျ, ကာလေန ကာလံ ဥဒကေန ပရိပ္ဖေါသေယျ, ကာလေန ကာလံ အဇ္ဈုပေက္ခေယျ, တံ ဟောတိ ဇာတရူပံ သုဓန္တံ နိဒ္ဓန္တံ နီဟဋံ နိန္နီတကသာဝံ မုဒု စ ကမ္မညဉ္စ ပဘဿရဉ္စ, ယဿာ ယဿာ စ ပိဠန္ဓနဝိကတိယာ အာကင်္ခတိ— ယဒိ ပဋ္ဋိကာယ ယဒိ ကုဏ္ဍလာယ ယဒိ ဂီဝေယျကာယ ယဒိ သုဝဏ္ဏမာလာယ တဉ္စဿ အတ္ထံ အနုဘောတိ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခု, အထာပရံ ဥပေက္ခာယေဝ အဝသိဿတိ ပရိသုဒ္ဓါ ပရိယောဒါတာ မုဒု စ ကမ္မညာ စ ပဘဿရာ စ.
သော ဧဝံ ပဇာနာတိ— ‘ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ. ဧဝံ မေ အယံ ဥပေက္ခာ တန္နိဿိတာ တဒုပါဒါနာ စိရံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ တိဋ္ဌေယျ. ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ. ဧဝံ မေ အယံ ဥပေက္ခာ တန္နိဿိတာ တဒုပါဒါနာ စိရံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ တိဋ္ဌေယျ. ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ. ဧဝံ မေ အယံ ဥပေက္ခာ တန္နိဿိတာ တဒုပါဒါနာ စိရံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ တိဋ္ဌေယျ. ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ. ဧဝံ မေ အယံ ဥပေက္ခာ တန္နိဿိတာ တဒုပါဒါနာ စိရံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ တိဋ္ဌေယျာ’တိ.
သော ဧဝံ ပဇာနာတိ— ‘ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ; သင်္ခတမေတံ. ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ; သင်္ခတမေတံ. ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ; သင်္ခတမေတံ. ဣမဉ္စေ အဟံ ဥပေက္ခံ ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓံ ဧဝံ ပရိယောဒါတံ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသံဟရေယျံ, တဒနုဓမ္မဉ္စ စိတ္တံ ဘာဝေယျံ; သင်္ခတမေတန်’တိ.
သော နေဝ တံ အဘိသင်္ခရောတိ, န အဘိသဉ္စေတယတိ ဘဝါယ ဝါ ဝိဘဝါယ ဝါ. သော အနဘိသင်္ခရောန္တော အနဘိသဉ္စေတယန္တော ဘဝါယ ဝါ ဝိဘဝါယ ဝါ န ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ, အနုပါဒိယံ န ပရိတဿတိ, အပရိတဿံ ပစ္စတ္တံယေဝ ပရိနိဗ္ဗာယတိ. ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတိ.
သော သုခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ‘သာ အနိစ္စာ’တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဇ္ဈောသိတာ’တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဘိနန္ဒိတာ’တိ ပဇာနာတိ. ဒုက္ခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ‘သာ အနိစ္စာ’တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဇ္ဈောသိတာ’တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဘိနန္ဒိတာ’တိ ပဇာနာတိ. အဒုက္ခမသုခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ‘သာ အနိစ္စာ’တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဇ္ဈောသိတာ’တိ ပဇာနာတိ, ‘အနဘိနန္ဒိတာ’တိ ပဇာနာတိ.
သော သုခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ဝိသံယုတ္တော နံ ဝေဒေတိ; ဒုက္ခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ဝိသံယုတ္တော နံ ဝေဒေတိ; အဒုက္ခမသုခဉ္စေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, ဝိသံယုတ္တော နံ ဝေဒေတိ. သော ကာယပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ကာယပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ဇီဝိတပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ဇီဝိတပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ‘ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဥဒ္ဓံ ဇီဝိတပရိယာဒါနာ ဣဓေဝ သဗ္ဗဝေဒယိတာနိ အနဘိနန္ဒိတာနိ သီတီဘဝိဿန္တီ’တိ ပဇာနာတိ.
သေယျထာပိ, ဘိက္ခု, တေလဉ္စ ပဋိစ္စ ဝဋ္ဋိဉ္စ ပဋိစ္စ တေလပ္ပဒီပေါ ဈာယတိ; တဿေဝ တေလဿ စ ဝဋ္ဋိယာ စ ပရိယာဒါနာ အညဿ စ အနုပဟာရာ အနာဟာရော နိဗ္ဗာယတိ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခု, ကာယပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ကာယပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ဇီဝိတပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ဇီဝိတပရိယန္တိကံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ‘ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဥဒ္ဓံ ဇီဝိတပရိယာဒါနာ ဣဓေဝ သဗ္ဗဝေဒယိတာနိ အနဘိနန္ဒိတာနိ သီတီဘဝိဿန္တီ’တိ ပဇာနာတိ. တသ္မာ ဧဝံ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဣမိနာ ပရမေန ပညာဓိဋ္ဌာနေန သမန္နာဂတော ဟောတိ. ဧသာ ဟိ, ဘိက္ခု, ပရမာ အရိယာ ပညာ ယဒိဒံ— သဗ္ဗဒုက္ခက္ခယေ ဉာဏံ.
တဿ သာ ဝိမုတ္တိ သစ္စေ ဌိတာ အကုပ္ပါ ဟောတိ. တဉှိ, ဘိက္ခု, မုသာ ယံ မောသဓမ္မံ, တံ သစ္စံ ယံ အမောသဓမ္မံ နိဗ္ဗာနံ. တသ္မာ ဧဝံ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဣမိနာ ပရမေန သစ္စာဓိဋ္ဌာနေန သမန္နာဂတော ဟောတိ. ဧတဉှိ, ဘိက္ခု, ပရမံ အရိယသစ္စံ ယဒိဒံ— အမောသဓမ္မံ နိဗ္ဗာနံ.
တဿေဝ ခေါ ပန ပုဗ္ဗေ အဝိဒ္ဒသုနော ဥပဓီ ဟောန္တိ သမတ္တာ သမာဒိန္နာ. တျာဿ ပဟီနာ ဟောန္တိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ. တသ္မာ ဧဝံ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဣမိနာ ပရမေန စာဂါဓိဋ္ဌာနေန သမန္နာဂတော ဟောတိ. ဧသော ဟိ, ဘိက္ခု, ပရမော အရိယော စာဂေါ ယဒိဒံ— သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ.
တဿေဝ ခေါ ပန ပုဗ္ဗေ အဝိဒ္ဒသုနော အဘိဇ္ဈာ ဟောတိ ဆန္ဒော သာရာဂေါ. သွာဿ ပဟီနော ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝံကတော အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မော. တဿေဝ ခေါ ပန ပုဗ္ဗေ အဝိဒ္ဒသုနော အာဃာတော ဟောတိ ဗျာပါဒေါ သမ္ပဒေါသော. သွာဿ ပဟီနော ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝံကတော အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မော. တဿေဝ ခေါ ပန ပုဗ္ဗေ အဝိဒ္ဒသုနော အဝိဇ္ဇာ ဟောတိ သမ္မောဟော. သွာဿ ပဟီနော ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝံကတော အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မော. တသ္မာ ဧဝံ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဣမိနာ ပရမေန ဥပသမာဓိဋ္ဌာနေန သမန္နာဂတော ဟောတိ. ဧသော ဟိ, ဘိက္ခု, ပရမော အရိယော ဥပသမော ယဒိဒံ— ရာဂဒေါသမောဟာနံ ဥပသမော. ‘ပညံ နပ္ပမဇ္ဇေယျ, သစ္စမနုရက္ခေယျ, စာဂမနုဗြူဟေယျ, သန္တိမေဝ သော သိက္ခေယျာ’တိ— ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ.
‘ယတ္ထ ဌိတံ မညဿဝါ နပ္ပဝတ္တန္တိ, မညဿဝေ ခေါ ပန နပ္ပဝတ္တမာနေ မုနိ သန္တောတိ ဝုစ္စတီ’တိ— ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ. ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ‘အသ္မီ’တိ, ဘိက္ခု, မညိတမေတံ, ‘အယမဟမသ္မီ’တိ မညိတမေတံ, ‘ဘဝိဿန်’တိ မညိတမေတံ, ‘န ဘဝိဿန်’တိ မညိတမေတံ, ‘ရူပီ ဘဝိဿန်’တိ မညိတမေတံ, ‘အရူပီ ဘဝိဿန်’တိ မညိတမေတံ, ‘သညီ ဘဝိဿန်’တိ မညိတမေတံ, ‘အသညီ ဘဝိဿန်’တိ မညိတမေတံ, ‘နေဝသညီနာသညီ ဘဝိဿန်’တိ မညိတမေတံ. မညိတံ, ဘိက္ခု, ရောဂေါ မညိတံ ဂဏ္ဍော မညိတံ သလ္လံ. သဗ္ဗမညိတာနံ တွေဝ, ဘိက္ခု, သမတိက္ကမာ မုနိ သန္တောတိ ဝုစ္စတိ. မုနိ ခေါ ပန, ဘိက္ခု, သန္တော န ဇာယတိ, န ဇီယတိ, န မီယတိ, န ကုပ္ပတိ, န ပိဟေတိ. တဉှိဿ, ဘိက္ခု, နတ္ထိ ယေန ဇာယေထ, အဇာယမာနော ကိံ ဇီယိဿတိ, အဇီယမာနော ကိံ မီယိဿတိ, အမီယမာနော ကိံ ကုပ္ပိဿတိ, အကုပ္ပမာနော ကိဿ ပိဟေဿတိ? ‘ယတ္ထ ဌိတံ မညဿဝါ နပ္ပဝတ္တန္တိ, မညဿဝေ ခေါ ပန နပ္ပဝတ္တမာနေ မုနိ သန္တောတိ ဝုစ္စတီ’တိ— ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ. ဣမံ ခေါ မေ တွံ, ဘိက္ခု, သံခိတ္တေန ဆဓာတုဝိဘင်္ဂံ ဓာရေဟီ”တိ.
အထ ခေါ အာယသ္မာ ပုက္ကုသာတိ— “သတ္ထာ ကိရ မေ အနုပ္ပတ္တော, သုဂတော ကိရ မေ အနုပ္ပတ္တော, သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ကိရ မေ အနုပ္ပတ္တော”တိ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ စီဝရံ ကတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ— “အစ္စယော မံ, ဘန္တေ, အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ, ယောဟံ ဘဂဝန္တံ အာဝုသောဝါဒေန သမုဒါစရိတဗ္ဗံ အမညိဿံ. တဿ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ အစ္စယံ အစ္စယတော ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယတိံ သံဝရာယာ”တိ. “တဂ္ဃ တွံ, ဘိက္ခု, အစ္စယော အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ, ယံ မံ တွံ အာဝုသောဝါဒေန သမုဒါစရိတဗ္ဗံ အမညိတ္ထ. ယတော စ ခေါ တွံ, ဘိက္ခု, အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောသိ, တံ တေ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ. ဝုဒ္ဓိဟေသာ, ဘိက္ခု, အရိယဿ ဝိနယေ ယော အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောတိ, အာယတိံ သံဝရံ အာပဇ္ဇတီ”တိ. “လဘေယျာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ဥပသမ္ပဒန်”တိ. “ပရိပုဏ္ဏံ ပန တေ, ဘိက္ခု, ပတ္တစီဝရန်”တိ? “န ခေါ မေ, ဘန္တေ, ပရိပုဏ္ဏံ ပတ္တစီဝရန်”တိ. “န ခေါ, ဘိက္ခု, တထာဂတာ အပရိပုဏ္ဏပတ္တစီဝရံ ဥပသမ္ပာဒေန္တီ”တိ.
အထ ခေါ အာယသ္မာ ပုက္ကုသာတိ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပတ္တစီဝရပရိယေသနံ ပက္ကာမိ.
အထ ခေါ အာယသ္မန္တံ ပုက္ကုသာတိံ ပတ္တစီဝရပရိယေသနံ စရန္တံ ဝိဗ္ဘန္တာ ဂါဝီ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ. အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု. ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ— “ယော သော, ဘန္တေ, ပုက္ကုသာတိ နာမ ကုလပုတ္တော ဘဂဝတာ သံခိတ္တေန ဩဝါဒေန ဩဝဒိတော သော ကာလင်္ကတော. တဿ ကာ ဂတိ, ကော အဘိသမ္ပရာယော”တိ? “ပဏ္ဍိတော, ဘိက္ခဝေ, ပုက္ကုသာတိ ကုလပုတ္တော ပစ္စပါဒိ ဓမ္မဿာနုဓမ္မံ, န စ မံ ဓမ္မာဓိကရဏံ ဝိဟေသေသိ. ပုက္ကုသာတိ, ဘိက္ခဝေ, ကုလပုတ္တော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ”တိ.
ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ. အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ.
ဓာတုဝိဘင်္ဂသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ.