6.1.1 ဝိဟာရာနုဇာနန
တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သေနာသနံ အပညတ္တံ ဟောတိ. တေ စ ဘိက္ခူ တဟံ တဟံ ဝိဟရန္တိ— အရညေ, ရုက္ခမူလေ, ပဗ္ဗတေ, ကန္ဒရာယံ, ဂိရိဂုဟာယံ, သုသာနေ, ဝနပတ္ထေ, အဇ္ဈောကာသေ, ပလာလပုဉ္ဇေ. တေ ကာလဿေဝ တတော တတော ဥပနိက္ခမန္တိ— အရညာ ရုက္ခမူလာ ပဗ္ဗတာ ကန္ဒရာ ဂိရိဂုဟာ သုသာနာ ဝနပတ္ထာ အဇ္ဈောကာသာ ပလာလပုဉ္ဇာ, ပါသာဒိကေန အဘိက္ကန္တေန ပဋိက္ကန္တေန, အာလောကိတေန ဝိလောကိတေန, သမိဉ္ဇိတေန ပသာရိတေန, ဩက္ခိတ္တစက္ခူ, ဣရိယာပထသမ္ပန္နာ. တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ကာလဿေဝ ဥယျာနံ အဂမာသိ. အဒ္ဒသာ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ တေ ဘိက္ခူ ကာလဿေဝ တတော တတော ဥပနိက္ခမန္တေ— အရညာ ရုက္ခမူလာ ပဗ္ဗတာ ကန္ဒရာ ဂိရိဂုဟာ သုသာနာ ဝနပတ္ထာ အဇ္ဈောကာသာ ပလာလပုဉ္ဇာ, ပါသာဒိကေန အဘိက္ကန္တေန ပဋိက္ကန္တေန, အာလောကိတေန ဝိလောကိတေန, သမိဉ္ဇိတေန ပသာရိတေန, ဩက္ခိတ္တစက္ခူ, ဣရိယာပထသမ္ပန္နေ. ဒိသွာနဿ စိတ္တံ ပသီဒိ. အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ— “သစာဟံ, ဘန္တေ, ဝိဟာရေ ကာရာပေယျံ, ဝသေယျာထ မေ ဝိဟာရေသူ”တိ? “န ခေါ, ဂဟပတိ, ဘဂဝတာ ဝိဟာရာ အနုညာတာ”တိ. “တေန ဟိ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ပဋိပုစ္ဆိတွာ မမ အာရောစေယျာထာ”တိ. “ဧဝံ, ဂဟပတီ”တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု. ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ— “ရာဇဂဟကော, ဘန္တေ, သေဋ္ဌီ ဝိဟာရေ ကာရာပေတုကာမော. ကထံ နု ခေါ, ဘန္တေ, အမှေဟိ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန်”တိ? အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ— “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ လေဏာနိ— ဝိဟာရံ, အဍ္ဎယောဂံ, ပါသာဒံ, ဟမ္မိယံ, ဂုဟန်”တိ.
အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ယေန ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇဂဟကံ သေဋ္ဌိံ ဧတဒဝေါစုံ— “အနုညာတာ ခေါ, ဂဟပတိ, ဘဂဝတာ ဝိဟာရာ; ယဿဒါနိ ကာလံ မညသီ”တိ. အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဧကာဟေနေဝ သဋ္ဌိဝိဟာရေ ပတိဋ္ဌာပေသိ. အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ တေ သဋ္ဌိဝိဟာရေ ပရိယောသာပေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ. ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ— “အဓိဝါသေတု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေနာ”တိ. အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန. အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ.
အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစာပေသိ— “ကာလော, ဘန္တေ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တန်”တိ. အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေန. အထ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသံဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေတွာ သမ္ပဝါရေတွာ, ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ, ဧကမန္တံ နိသီဒိ. ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ— “ဧတေ မေ, ဘန္တေ, သဋ္ဌိဝိဟာရာ ပုညတ္ထိကေန သဂ္ဂတ္ထိကေန ကာရာပိတာ. ကထာဟံ, ဘန္တေ, တေသု ဝိဟာရေသု ပဋိပဇ္ဇာမီ”တိ? “တေန ဟိ တွံ, ဂဟပတိ, တေ သဋ္ဌိဝိဟာရေ အာဂတာနာဂတဿ စာတုဒ္ဒိသဿ သံဃဿ ပတိဋ္ဌာပေဟီ”တိ. “ဧဝံ, ဘန္တေ”တိ ခေါ ရာဇဂဟကော သေဋ္ဌီ ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ တေ သဋ္ဌိဝိဟာရေ အာဂတာနာဂတဿ စာတုဒ္ဒိသဿ သံဃဿ ပတိဋ္ဌာပေသိ.
အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟကံ သေဋ္ဌိံ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိ—
“သီတံ ဥဏှံ ပဋိဟန္တိ,
တတော ဝါဠမိဂါနိ စ;
သရီသပေ စ မကသေ,
သိသိရေ စာပိ ဝုဋ္ဌိယော.
တတော ဝါတာတပေါ ဃောရော,
သဉ္ဇာတော ပဋိဟညတိ;
လေဏတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ,
ဈာယိတုဉ္စ ဝိပဿိတုံ.
ဝိဟာရဒါနံ သံဃဿ,
အဂ္ဂံ ဗုဒ္ဓေန ဝဏ္ဏိတံ;
တသ္မာ ဟိ ပဏ္ဍိတော ပေါသော,
သမ္ပဿံ အတ္ထမတ္တနော.
ဝိဟာရေ ကာရယေ ရမ္မေ,
ဝါသယေတ္ထ ဗဟုဿုတေ;
တေသံ အန္နဉ္စ ပါနဉ္စ,
ဝတ္ထသေနာသနာနိ စ.
ဒဒေယျ ဥဇုဘူတေသု,
ဝိပ္ပသန္နေန စေတသာ;
တေ တဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တိ,
သဗ္ဗဒုက္ခာပနူဒနံ;
ယံ သော ဓမ္မံ ဣဓညာယ,
ပရိနိဗ္ဗာတိ အနာသဝေါ”တိ.
အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟကံ သေဋ္ဌိံ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ.
အဿောသုံ ခေါ မနုဿာ— “ဘဂဝတာ ကိရ ဝိဟာရာ အနုညာတာ”တိ သက္ကစ္စံ ဝိဟာရေ ကာရာပေန္တိ. တေ ဝိဟာရာ အကဝါဋကာ ဟောန္တိ; အဟီပိ ဝိစ္ဆိကာပိ သတပဒိယောပိ ပဝိသန္တိ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ကဝါဋန်”တိ. ဘိတ္တိဆိဒ္ဒံ ကရိတွာ ဝလ္လိယာပိ ရဇ္ဇုယာပိ ကဝါဋံ ဗန္ဓန္တိ. ဥန္ဒူရေဟိပိ ဥပစိကာဟိပိ ခဇ္ဇန္တိ. ခယိတဗန္ဓနာနိ ကဝါဋာနိ ပတန္တိ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋံ ဥဒုက္ခလိကံ ဥတ္တရပါသကန်”တိ. ကဝါဋာ န ဖုသီယန္တိ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာဝိဉ္ဆနစ္ဆိဒ္ဒံ အာဝိဉ္ဆနရဇ္ဇုန်”တိ. ကဝါဋာ န ထကိယန္တိ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အဂ္ဂဠဝဋ္ဋိံ ကပိသီသကံ သူစိကံ ဃဋိကန်”တိ.
တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ န သက္ကောန္တိ ကဝါဋံ အပါပုရိတုံ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တာဠစ္ဆိဒ္ဒံ. တီဏိ တာဠာနိ— လောဟတာဠံ, ကဋ္ဌတာဠံ, ဝိသာဏတာဠန်”တိ. ယေဟိ တေ ဥဂ္ဃါဋေတွာ ပဝိသန္တိ, ဝိဟာရာ အဂုတ္တာ ဟောန္တိ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ယန္တကံ သူစိကန်”တိ.
တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိဟာရာ တိဏစ္ဆဒနာ ဟောန္တိ; သီတကာလေ သီတာ, ဥဏှကာလေ ဥဏှာ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဩဂုမ္ဖေတွာ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တံ ကာတုန်”တိ.
တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိဟာရာ အဝါတပါနကာ ဟောန္တိ အစက္ခုဿာ ဒုဂ္ဂန္ဓာ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တီဏိ ဝါတပါနာနိ— ဝေဒိကာဝါတပါနံ, ဇာလဝါတပါနံ, သလာကဝါတပါနန်”တိ. ဝါတပါနန္တရိကာယ ကာဠကာပိ ဝဂ္ဂုလိယောပိ ပဝိသန္တိ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဝါတပါနစက္ကလိကန်”တိ. စက္ကလိကန္တရိကာယပိ ကာဠကာပိ ဝဂ္ဂုလိယောပိ ပဝိသန္တိ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဝါတပါနကဝါဋကံ ဝါတပါနဘိသိကန်”တိ.
တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဆမာယံ သယန္တိ. ဂတ္တာနိပိ စီဝရာနိပိ ပံသုကိတာနိ ဟောန္တိ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏသန္ထာရကန်”တိ. တိဏသန္ထာရကော ဥန္ဒူရေဟိပိ ဥပစိကာဟိပိ ခဇ္ဇတိ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, မိဍ္ဎိန်”တိ. မိဍ္ဎိယာ ဂတ္တာနိ ဒုက္ခာ ဟောန္တိ. ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ. “အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဗိဒလမဉ္စကန်”တိ.