7.1 เทวตาสนฺนิปาต
อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ— “เยภุเยฺยน, ภิกฺขเว, ทสสุ โลกธาตูสุ เทวตา สนฺนิปติตา โหนฺติ, ตถาคตํ ทสฺสนาย ภิกฺขุสํฆญฺจ. เยปิ เต, ภิกฺขเว, อเหสุํ อตีตมทฺธานํ อรหนฺโต สมฺมาสมฺพุทฺธา, เตสมฺปิ ภควนฺตานํ เอตปฺปรมาเยว เทวตา สนฺนิปติตา อเหสุํ เสยฺยถาปิ มยฺหํ เอตรหิ. เยปิ เต, ภิกฺขเว, ภวิสฺสนฺติ อนาคตมทฺธานํ อรหนฺโต สมฺมาสมฺพุทฺธา, เตสมฺปิ ภควนฺตานํ เอตปฺปรมาเยว เทวตา สนฺนิปติตา ภวิสฺสนฺติ เสยฺยถาปิ มยฺหํ เอตรหิ. อาจิกฺขิสฺสามิ, ภิกฺขเว, เทวกายานํ นามานิ; กิตฺตยิสฺสามิ, ภิกฺขเว, เทวกายานํ นามานิ; เทเสสฺสามิ, ภิกฺขเว, เทวกายานํ นามานิ. ตํ สุณาถ, สาธุกํ มนสิกโรถ, ภาสิสฺสามี”ติ. “เอวํ, ภนฺเต”ติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํ.
ภควา เอตทโวจ—
“สิโลกมนุกสฺสามิ,
ยตฺถ ภุมฺมา ตทสฺสิตา;
เย สิตา คิริคพฺภรํ,
ปหิตตฺตา สมาหิตา.
ปุถูสีหาว สลฺลีนา,
โลมหํสาภิสมฺภุโน;
โอทาตมนสา สุทฺธา,
วิปฺปสนฺนมนาวิลา.
ภิโยฺย ปญฺจสเต ญตฺวา,
วเน กาปิลวตฺถเว;
ตโต อามนฺตยี สตฺถา,
สาวเก สาสเน รเต.
‘เทวกายา อภิกฺกนฺตา,
เต วิชานาถ ภิกฺขโว’;
เต จ อาตปฺปมกรุํ,
สุตฺวา พุทฺธสฺส สาสนํ.
เตสํ ปาตุรหุ ญาณํ,
อมนุสฺสานทสฺสนํ;
อปฺเปเก สตมทฺทกฺขุํ,
สหสฺสํ อถ สตฺตริํ.
สตํ เอเก สหสฺสานํ,
อมนุสฺสานมทฺทสุํ;
อปฺเปเกนนฺตมทฺทกฺขุํ,
ทิสา สพฺพา ผุฏา อหุํ.
ตญฺจ สพฺพํ อภิญฺญาย,
ววตฺถิตฺวาน จกฺขุมา;
ตโต อามนฺตยี สตฺถา,
สาวเก สาสเน รเต.
‘เทวกายา อภิกฺกนฺตา,
เต วิชานาถ ภิกฺขโว;
เย โวหํ กิตฺตยิสฺสามิ,
คิราหิ อนุปุพฺพโส’.
สตฺตสหสฺสา เต ยกฺขา,
ภุมฺมา กาปิลวตฺถวา;
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
ฉสหสฺสา เหมวตา,
ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน;
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
สาตาคิรา ติสหสฺสา,
ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน;
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
อิจฺเจเต โสฬสสหสฺสา,_
ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน;
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
เวสฺสามิตฺตา ปญฺจสตา,
ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน;
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
กุมฺภีโร ราชคหิโก,
เวปุลฺลสฺส นิเวสนํ;
ภิโยฺย นํ สตสหสฺสํ,
ยกฺขานํ ปยิรุปาสติ;
กุมฺภีโร ราชคหิโก,
โสปาคา สมิติํ วนํ.
ปุริมญฺจ ทิสํ ราชา,
ธตรฏฺโฐ ปสาสติ;
คนฺธพฺพานํ อธิปติ,
มหาราชา ยสสฺสิโส.
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว,
อินฺทนามา มหพฺพลา;_
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
ทกฺขิณญฺจ ทิสํ ราชา,
วิรูโฬฺห ตํ ปสาสติ;
กุมฺภณฺฑานํ อธิปติ,
มหาราชา ยสสฺสิโส.
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว,
อินฺทนามา มหพฺพลา;_
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
ปจฺฉิมญฺจ ทิสํ ราชา,
วิรูปกฺโข ปสาสติ;
นาคานญฺจ อธิปติ,
มหาราชา ยสสฺสิโส.
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว,
อินฺทนามา มหพฺพลา;_
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
อุตฺตรญฺจ ทิสํ ราชา,_
กุเวโร ตํ ปสาสติ;
ยกฺขานญฺจ อธิปติ,
มหาราชา ยสสฺสิโส.
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว,
อินฺทนามา มหพฺพลา;_
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
ปุริมํ ทิสํ ธตรฏฺโฐ,
ทกฺขิเณน วิรูฬฺหโก;
ปจฺฉิเมน วิรูปกฺโข,
กุเวโร อุตฺตรํ ทิสํ.
จตฺตาโร เต มหาราชา,
สมนฺตา จตุโร ทิสา;
ททฺทลฺลมานา อฏฺฐํสุ,
วเน กาปิลวตฺถเว.
เตสํ มายาวิโน ทาสา,
อาคุํ วญฺจนิกา สฐา;
มายา กุเฏณฺฑุ วิเฏณฺฑุ,
วิฏุจฺจ วิฏุโฏ สห.
จนฺทโน กามเสฏฺโฐ จ,
กินฺนิฆณฺฑุ นิฆณฺฑุ จ;
ปนาโท โอปมญฺโญ จ,
เทวสูโต จ มาตลิ.
จิตฺตเสโน จ คนฺธพฺโพ,
นโฬราชา ชเนสโภ;
อาคา ปญฺจสิโข เจว,
ติมฺพรู สูริยวจฺฉสา.
เอเต จญฺเญ จ ราชาโน,
คนฺธพฺพา สห ราชุภิ;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
อถาคุํ นาคสา นาคา,
เวสาลา สหตจฺฉกา;
กมฺพลสฺสตรา อาคุํ,
ปายาคา สห ญาติภิ.
ยามุนา ธตรฏฺฐา จ,
อาคู นาคา ยสสฺสิโน;
เอราวโณ มหานาโค,
โสปาคา สมิติํ วนํ.
เย นาคราเช สหสา หรนฺติ,
ทิพฺพา ทิชา ปกฺขิ วิสุทฺธจกฺขู;
เวหายสา เต วนมชฺฌปตฺตา,
จิตฺรา สุปณฺณา อิติ เตส นามํ.
อภยํ ตทา นาคราชานมาสิ,
สุปณฺณโต เขมมกาสิ พุทฺโธ;
สณฺหาหิ วาจาหิ อุปวฺหยนฺตา,
นาคา สุปณฺณา สรณมกํสุ พุทฺธํ.
ชิตา วชิรหตฺเถน,
สมุทฺทํ อสุราสิตา;
ภาตโร วาสวเสฺสเต,
อิทฺธิมนฺโต ยสสฺสิโน._
กาลกญฺจา มหาภิสฺมา,
อสุรา ทานเวฆสา;
เวปจิตฺติ สุจิตฺติ จ,
ปหาราโท นมุจี สห.
สตญฺจ พลิปุตฺตานํ,
สพฺเพ เวโรจนามกา;
สนฺนยฺหิตฺวา พลิเสนํ,
ราหุภทฺทมุปาคมุํ;
‘สมโย ทานิ ภทฺทนฺเต,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ’.
อาโป จ เทวา ปถวี,
เตโช วาโย ตทาคมุํ;
วรุณา วารณา เทวา,
โสโม จ ยสสา สห.
เมตฺตา กรุณา กายิกา,
อาคุํ เทวา ยสสฺสิโน;
ทเสเต ทสธา กายา,
สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน.
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
เวณฺฑุเทวา สหลิ จ,
อสมา จ ทุเว ยมา;
จนฺทสฺสูปนิสา เทวา,
จนฺทมาคุํ ปุรกฺขตฺวา.
สูริยสฺสูปนิสา เทวา,
สูริยมาคุํ ปุรกฺขตฺวา;
นกฺขตฺตานิ ปุรกฺขตฺวา,
อาคุํ มนฺทวลาหกา.
วสูนํ วาสโว เสฏฺโฐ,
สกฺโกปาคา ปุรินฺทโท;
ทเสเต ทสธา กายา,
สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน.
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
อถาคุํ สหภู เทวา,
ชลมคฺคิ สิขาริว;
อริฏฺฐกา จ โรชา จ,
อุมาปุปฺผนิภาสิโน._
วรุณา สหธมฺมา จ,
อจฺจุตา จ อเนชกา;
สูเลยฺยรุจิรา อาคุํ,
อาคุํ วาสวเนสิโน;
ทเสเต ทสธา กายา,
สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน.
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
สมานา มหาสมนา,
มานุสา มานุสุตฺตมา;
ขิฑฺฑาปโทสิกา อาคุํ,
อาคุํ มโนปโทสิกา.
อถาคุํ หรโย เทวา,
เย จ โลหิตวาสิโน;
ปารคา มหาปารคา,
อาคุํ เทวา ยสสฺสิโน;
ทเสเต ทสธา กายา,
สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน.
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
สุกฺกา กรมฺภา อรุณา,
อาคุํ เวฆนสา สห;
โอทาตคยฺหา ปาโมกฺขา,
อาคุํ เทวา วิจกฺขณา.
สทามตฺตา หารคชา,
มิสฺสกา จ ยสสฺสิโน;
ถนยํ อาค ปชฺชุนฺโน,
โย ทิสา อภิวสฺสติ.
ทเสเต ทสธา กายา,
สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน;
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
เขมิยา ตุสิตา ยามา,
กฏฺฐกา จ ยสสฺสิโน;
ลมฺพีตกา ลามเสฏฺฐา,
โชตินามา จ อาสวา;
นิมฺมานรติโน อาคุํ,
อถาคุํ ปรนิมฺมิตา.
ทเสเต ทสธา กายา,
สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน;
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต,_
วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน;
โมทมานา อภิกฺกามุํ,
ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํ.
สฏฺเฐเต เทวนิกายา,
สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน;
นามนฺวเยน อาคจฺฉุํ,
เย จญฺเญ สทิสา สห.
‘ปวุฏฺฐชาติมขิลํ,
โอฆติณฺณมนาสวํ;
ทกฺเขโมฆตรํ นาคํ,
จนฺทํว อสิตาติคํ’.
สุพฺรหฺมา ปรมตฺโต จ,
ปุตฺตา อิทฺธิมโต สห;
สนงฺกุมาโร ติโสฺส จ,
โสปาค สมิติํ วนํ.
สหสฺสํ พฺรหฺมโลกานํ,
มหาพฺรหฺมาภิติฏฺฐติ;
อุปปนฺโน ชุติมนฺโต,_
ภิสฺมากาโย ยสสฺสิโส.
ทเสตฺถ อิสฺสรา อาคุํ,
ปจฺเจกวสวตฺติโน;
เตสญฺจ มชฺฌโต อาค,
หาริโต ปริวาริโต.
เต จ สพฺเพ อภิกฺกนฺเต,
ไสนฺเท เทเว สพฺรหฺมเก;
มารเสนา อภิกฺกามิ,
ปสฺส กณฺหสฺส มนฺทิยํ.
‘เอถ คณฺหถ พนฺธถ,
ราเคน พทฺธมตฺถุ โว;
สมนฺตา ปริวาเรถ,
มา โว มุญฺจิตฺถ โกจิ นํ’.
อิติ ตตฺถ มหาเสโน,_
กโณฺห เสนํ อเปสยิ;
ปาณินา ตลมาหจฺจ,
สรํ กตฺวาน เภรวํ.
ยถา ปาวุสฺสโก เมโฆ,
ถนยนฺโต สวิชฺชุโก;
ตทา โส ปจฺจุทาวตฺติ,
สงฺกุทฺโธ อสยํวเส.
ตญฺจ สพฺพํ อภิญฺญาย,
ววตฺถิตฺวาน จกฺขุมา;
ตโต อามนฺตยี สตฺถา,
สาวเก สาสเน รเต.
‘มารเสนา อภิกฺกนฺตา,
เต วิชานาถ ภิกฺขโว’;
เต จ อาตปฺปมกรุํ,
สุตฺวา พุทฺธสฺส สาสนํ;
วีตราเคหิ ปกฺกามุํ,
เนสํ โลมาปิ อิญฺชยุํ.
‘สพฺเพ วิชิตสงฺคามา,
ภยาตีตา ยสสฺสิโน;
โมทนฺติ สห ภูเตหิ,
สาวกา เต ชเนสุตา’”ติ.
มหาสมยสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ สตฺตมํ.