11.3 ตโย ธมฺมา
ตโย ธมฺมา พหุการา, ตโย ธมฺมา ภาเวตพฺพา …เป… ตโย ธมฺมา สจฺฉิกาตพฺพา.
กตเม ตโย ธมฺมา พหุการา? สปฺปุริสสํเสโว, สทฺธมฺมสฺสวนํ, ธมฺมานุธมฺมปฺปฏิปตฺติ. อิเม ตโย ธมฺมา พหุการา. (1)
กตเม ตโย ธมฺมา ภาเวตพฺพา? ตโย สมาธี— สวิตกฺโก สวิจาโร สมาธิ, อวิตกฺโก วิจารมตฺโต สมาธิ, อวิตกฺโก อวิจาโร สมาธิ. อิเม ตโย ธมฺมา ภาเวตพฺพา. (2)
กตเม ตโย ธมฺมา ปริญฺเญยฺยา? ติโสฺส เวทนา— สุขา เวทนา, ทุกฺขา เวทนา, อทุกฺขมสุขา เวทนา. อิเม ตโย ธมฺมา ปริญฺเญยฺยา. (3)
กตเม ตโย ธมฺมา ปหาตพฺพา? ติโสฺส ตณฺหา— กามตณฺหา, ภวตณฺหา, วิภวตณฺหา. อิเม ตโย ธมฺมา ปหาตพฺพา. (4)
กตเม ตโย ธมฺมา หานภาคิยา? ตีณิ อกุสลมูลานิ— โลโภ อกุสลมูลํ, โทโส อกุสลมูลํ, โมโห อกุสลมูลํ. อิเม ตโย ธมฺมา หานภาคิยา. (5)
กตเม ตโย ธมฺมา วิเสสภาคิยา? ตีณิ กุสลมูลานิ— อโลโภ กุสลมูลํ, อโทโส กุสลมูลํ, อโมโห กุสลมูลํ. อิเม ตโย ธมฺมา วิเสสภาคิยา. (6)
กตเม ตโย ธมฺมา ทุปฺปฏิวิชฺฌา? ติโสฺส นิสฺสรณิยา ธาตุโย— กามานเมตํ นิสฺสรณํ ยทิทํ เนกฺขมฺมํ, รูปานเมตํ นิสฺสรณํ ยทิทํ อรูปํ, ยํ โข ปน กิญฺจิ ภูตํ สงฺขตํ ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ, นิโรโธ ตสฺส นิสฺสรณํ. อิเม ตโย ธมฺมา ทุปฺปฏิวิชฺฌา. (7)
กตเม ตโย ธมฺมา อุปฺปาเทตพฺพา? ตีณิ ญาณานิ— อตีตํเส ญาณํ, อนาคตํเส ญาณํ, ปจฺจุปฺปนฺนํเส ญาณํ. อิเม ตโย ธมฺมา อุปฺปาเทตพฺพา. (8)
กตเม ตโย ธมฺมา อภิญฺเญยฺยา? ติโสฺส ธาตุโย— กามธาตุ, รูปธาตุ, อรูปธาตุ. อิเม ตโย ธมฺมา อภิญฺเญยฺยา. (9)
กตเม ตโย ธมฺมา สจฺฉิกาตพฺพา? ติโสฺส วิชฺชา— ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณํ วิชฺชา, สตฺตานํ จุตูปปาเต ญาณํ วิชฺชา, อาสวานํ ขเย ญาณํ วิชฺชา. อิเม ตโย ธมฺมา สจฺฉิกาตพฺพา. (10)
อิติ อิเม ติํส ธมฺมา ภูตา ตจฺฉา ตถา อวิตถา อนญฺญถา สมฺมา ตถาคเตน อภิสมฺพุทฺธา.