4.9 สาลิวิภาค
อถ โข เต, วาเสฏฺฐ, สตฺตา สนฺนิปติํสุ, สนฺนิปติตฺวา อนุตฺถุนิํสุ— ‘ปาปกา วต, โภ, ธมฺมา สตฺเตสุ ปาตุภูตา. มยญฺหิ ปุพฺเพ มโนมยา อหุมฺหา ปีติภกฺขา สยํปภา อนฺตลิกฺขจรา สุภฏฺฐายิโน, จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺฐมฺหา. เตสํ โน อมฺหากํ กทาจิ กรหจิ ทีฆสฺส อทฺธุโน อจฺจเยน รสปถวี อุทกสฺมิํ สมตนิ. สา อโหสิ วณฺณสมฺปนฺนา คนฺธสมฺปนฺนา รสสมฺปนฺนา. เต มยํ รสปถวิํ หตฺเถหิ อาลุปฺปการกํ อุปกฺกมิมฺห ปริภุญฺชิตุํ, เตสํ โน รสปถวิํ หตฺเถหิ อาลุปฺปการกํ อุปกฺกมตํ ปริภุญฺชิตุํ สยํปภา อนฺตรธายิ. สยํปภาย อนฺตรหิตาย จนฺทิมสูริยา ปาตุรเหสุํ, จนฺทิมสูริเยสุ ปาตุภูเตสุ นกฺขตฺตานิ ตารกรูปานิ ปาตุรเหสุํ, นกฺขตฺเตสุ ตารกรูเปสุ ปาตุภูเตสุ รตฺตินฺทิวา ปญฺญายิํสุ, รตฺตินฺทิเวสุ ปญฺญายมาเนสุ มาสฑฺฒมาสา ปญฺญายิํสุ. มาสฑฺฒมาเสสุ ปญฺญายมาเนสุ อุตุสํวจฺฉรา ปญฺญายิํสุ. เต มยํ รสปถวิํ ปริภุญฺชนฺตา ตมฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺฐมฺหา. เตสํ โน ปาปกานํเยว อกุสลานํ ธมฺมานํ ปาตุภาวา รสปถวี อนฺตรธายิ. รสปถวิยา อนฺตรหิตาย ภูมิปปฺปฏโก ปาตุรโหสิ. โส อโหสิ วณฺณสมฺปนฺโน คนฺธสมฺปนฺโน รสสมฺปนฺโน. เต มยํ ภูมิปปฺปฏกํ อุปกฺกมิมฺห ปริภุญฺชิตุํ. เต มยํ ตํ ปริภุญฺชนฺตา ตมฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺฐมฺหา. เตสํ โน ปาปกานํเยว อกุสลานํ ธมฺมานํ ปาตุภาวา ภูมิปปฺปฏโก อนฺตรธายิ. ภูมิปปฺปฏเก อนฺตรหิเต ปทาลตา ปาตุรโหสิ. สา อโหสิ วณฺณสมฺปนฺนา คนฺธสมฺปนฺนา รสสมฺปนฺนา. เต มยํ ปทาลตํ อุปกฺกมิมฺห ปริภุญฺชิตุํ. เต มยํ ตํ ปริภุญฺชนฺตา ตมฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺฐมฺหา. เตสํ โน ปาปกานํเยว อกุสลานํ ธมฺมานํ ปาตุภาวา ปทาลตา อนฺตรธายิ. ปทาลตาย อนฺตรหิตาย อกฏฺฐปาโก สาลิ ปาตุรโหสิ อกโณ อถุโส สุทฺโธ สุคนฺโธ ตณฺฑุลปฺผโล. ยํ ตํ สายํ สายมาสาย อาหราม, ปาโต ตํ โหติ ปกฺกํ ปฏิวิรูฬฺหํ. ยํ ตํ ปาโต ปาตราสาย อาหราม, สายํ ตํ โหติ ปกฺกํ ปฏิวิรูฬฺหํ. นาปทานํ ปญฺญายิตฺถ. เต มยํ อกฏฺฐปากํ สาลิํ ปริภุญฺชนฺตา ตมฺภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺฐมฺหา. เตสํ โน ปาปกานํเยว อกุสลานํ ธมฺมานํ ปาตุภาวา กโณปิ ตณฺฑุลํ ปริโยนนฺธิ, ถุโสปิ ตณฺฑุลํ ปริโยนนฺธิ, ลูนมฺปิ นปฺปฏิวิรูฬฺหํ, อปทานํ ปญฺญายิตฺถ, สณฺฑสณฺฑา สาลโย ฐิตา. ยนฺนูน มยํ สาลิํ วิภเชยฺยาม, มริยาทํ ฐเปยฺยามา’ติ. อถ โข เต, วาเสฏฺฐ, สตฺตา สาลิํ วิภชิํสุ, มริยาทํ ฐเปสุํ.
อถ โข, วาเสฏฺฐ, อญฺญตโร สตฺโต โลลชาติโก สกํ ภาคํ ปริรกฺขนฺโต อญฺญตรํ ภาคํ อทินฺนํ อาทิยิตฺวา ปริภุญฺชิ. ตเมนํ อคฺคเหสุํ, คเหตฺวา เอตทโวจุํ— ‘ปาปกํ วต, โภ สตฺต, กโรสิ, ยตฺร หิ นาม สกํ ภาคํ ปริรกฺขนฺโต อญฺญตรํ ภาคํ อทินฺนํ อาทิยิตฺวา ปริภุญฺชสิ. มาสฺสุ, โภ สตฺต, ปุนปิ เอวรูปมกาสี’ติ. ‘เอวํ, โภ’ติ โข, วาเสฏฺฐ, โส สตฺโต เตสํ สตฺตานํ ปจฺจโสฺสสิ. ทุติยมฺปิ โข, วาเสฏฺฐ, โส สตฺโต …เป… ตติยมฺปิ โข, วาเสฏฺฐ, โส สตฺโต สกํ ภาคํ ปริรกฺขนฺโต อญฺญตรํ ภาคํ อทินฺนํ อาทิยิตฺวา ปริภุญฺชิ. ตเมนํ อคฺคเหสุํ, คเหตฺวา เอตทโวจุํ— ‘ปาปกํ วต, โภ สตฺต, กโรสิ, ยตฺร หิ นาม สกํ ภาคํ ปริรกฺขนฺโต อญฺญตรํ ภาคํ อทินฺนํ อาทิยิตฺวา ปริภุญฺชสิ. มาสฺสุ, โภ สตฺต, ปุนปิ เอวรูปมกาสี’ติ. อญฺเญ ปาณินา ปหริํสุ, อญฺเญ เลฑฺฑุนา ปหริํสุ, อญฺเญ ทณฺเฑน ปหริํสุ. ตทคฺเค โข, วาเสฏฺฐ, อทินฺนาทานํ ปญฺญายติ, ครหา ปญฺญายติ, มุสาวาโท ปญฺญายติ, ทณฺฑาทานํ ปญฺญายติ.