7.14 โกโสหิตวตฺถคุยฺหลกฺขณํ
“ยมฺปิ, ภิกฺขเว, ตถาคโต ปุริมํ ชาติํ ปุริมํ ภวํ ปุริมํ นิเกตํ ปุพฺเพ มนุสฺสภูโต สมาโน จิรปฺปนฏฺเฐ สุจิรปฺปวาสิโน ญาติมิตฺเต สุหชฺเช สขิโน สมาเนตา อโหสิ. มาตรมฺปิ ปุตฺเตน สมาเนตา อโหสิ, ปุตฺตมฺปิ มาตรา สมาเนตา อโหสิ, ปิตรมฺปิ ปุตฺเตน สมาเนตา อโหสิ, ปุตฺตมฺปิ ปิตรา สมาเนตา อโหสิ, ภาตรมฺปิ ภาตรา สมาเนตา อโหสิ, ภาตรมฺปิ ภคินิยา สมาเนตา อโหสิ, ภคินิมฺปิ ภาตรา สมาเนตา อโหสิ, ภคินิมฺปิ ภคินิยา สมาเนตา อโหสิ, สมงฺคีกตฺวา จ อพฺภนุโมทิตา อโหสิ. โส ตสฺส กมฺมสฺส กฏตฺตา …เป… โส ตโต จุโต อิตฺถตฺตํ อาคโต สมาโน อิมํ มหาปุริสลกฺขณํ ปฏิลภติ— โกโสหิตวตฺถคุโยฺห โหติ.
โส เตน ลกฺขเณน สมนฺนาคโต สเจ อคารํ อชฺฌาวสติ, ราชา โหติ จกฺกวตฺตี …เป… ราชา สมาโน กิํ ลภติ? ปหูตปุตฺโต โหติ, ปโรสหสฺสํ โข ปนสฺส ปุตฺตา ภวนฺติ สูรา วีรงฺครูปา ปรเสนปฺปมทฺทนา. ราชา สมาโน อิทํ ลภติ …เป… พุทฺโธ สมาโน กิํ ลภติ? ปหูตปุตฺโต โหติ, อเนกสหสฺสํ โข ปนสฺส ปุตฺตา ภวนฺติ สูรา วีรงฺครูปา ปรเสนปฺปมทฺทนา. พุทฺโธ สมาโน อิทํ ลภติ”. เอตมตฺถํ ภควา อโวจ.
ตตฺเถตํ วุจฺจติ—
“ปุเร ปุรตฺถา ปุริมาสุ ชาติสุ,
จิรปฺปนฏฺเฐ สุจิรปฺปวาสิโน;
ญาตี สุหชฺเช สขิโน สมานยิ,
สมงฺคิกตฺวา อนุโมทิตา อหุ.
โส เตน กมฺเมน ทิวํ สมกฺกมิ,
สุขญฺจ ขิฑฺฑารติโย จ อนฺวภิ;
ตโต จวิตฺวา ปุนราคโต อิธ,
โกโสหิตํ วินฺทติ วตฺถฉาทิยํ.
ปหูตปุตฺโต ภวตี ตถาวิโธ,
ปโรสหสฺสญฺจ ภวนฺติ อตฺรชา;
สูรา จ วีรา จ อมิตฺตตาปนา,
คิหิสฺส ปีติํ ชนนา ปิยํวทา.
พหูตรา ปพฺพชิตสฺส อิริยโต,
ภวนฺติ ปุตฺตา วจนานุสาริโน;
คิหิสฺส วา ปพฺพชิตสฺส วา ปุน,
ตํ ลกฺขณํ ชายติ ตทตฺถโชตกนฺ”ติ.
ปฐมภาณวาโร นิฏฺฐิโต.