41.7 เหมกตฺเถรอปทาน
“ปพฺภารกูฏํ นิสฺสาย,
อโนโม นาม ตาปโส;
อสฺสมํ สุกตํ กตฺวา,
ปณฺณสาเล วสี ตทา.
สิทฺธํ ตสฺส ตโป กมฺมํ,
สิทฺธิปตฺโต สเก พเล;
สกสามญฺญวิกฺกนฺโต,
อาตาปี นิปโก มุนิ.
วิสารโท สสมเย,
ปรวาเท จ โกวิโท;
ปฏฺโฐ ภูมนฺตลิกฺขมฺหิ,
อุปฺปาตมฺหิ จ โกวิโท._
วีตโสโก นิรารมฺโภ,
อปฺปาหาโร อโลลุโป;
ลาภาลาเภน สนฺตุฏฺโฐ,
ฌายี ฌานรโต มุนิ.
ปิยทสฺสี นาม สมฺพุทฺโธ,
อคฺโค การุณิโก มุนิ;
สตฺเต ตาเรตุกาโม โส,
กรุณาย ผรี ตทา.
โพธเนยฺยํ ชนํ ทิสฺวา,
ปิยทสฺสี มหามุนิ;
จกฺกวาฬสหสฺสมฺปิ,
คนฺตฺวา โอวทเต มุนิ.
มมุทฺธริตุกาโม โส,
มมสฺสมมุปาคมิ;
น ทิฏฺโฐ เม ชิโน ปุพฺเพ,
น สุโตปิ จ กสฺสจิ.
อุปฺปาตา สุปินา มยฺหํ,_
ลกฺขณา สุปฺปกาสิตา;
ปฏฺโฐ ภูมนฺตลิกฺขมฺหิ,
นกฺขตฺตปทโกวิโท.
โสหํ พุทฺธสฺส สุตฺวาน,
ตตฺถ จิตฺตํ ปสาทยิํ;
ติฏฺฐนฺโต วา นิสินฺโน วา,
สรามิ นิจฺจกาลิกํ.
มยิ เอวํ สรนฺตมฺหิ,
ภควาปิ อนุสฺสริ;
พุทฺธํ อนุสฺสรนฺตสฺส,
ปีติ เม โหติ ตาวเท.
กาลญฺจ ปุนราคมฺม,
อุเปสิ มํ มหามุนิ;_
สมฺปตฺเตปิ น ชานามิ,
อยํ พุทฺโธ มหามุนิ.
อนุกมฺปโก การุณิโก,
ปิยทสฺสี มหามุนิ;
สญฺชานาเปสิ อตฺตานํ,
‘อหํ พุทฺโธ สเทวเก’.
สญฺชานิตฺวาน สมฺพุทฺธํ,
ปิยทสฺสิํ มหามุนิํ;
สกํ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา,
อิทํ วจนมพฺรวิํ._
‘อญฺเญ ปีเฐ จ ปลฺลงฺเก,
อาสนฺทีสุ นิสีทเร;
ตุวมฺปิ สพฺพทสฺสาวี,
นิสีท รตนาสเน’.
สพฺพรตนมยํ ปีฐํ,
นิมฺมินิตฺวาน ตาวเท;
ปิยทสฺสิสฺส มุนิโน,
อทาสิํ อิทฺธินิมฺมิตํ.
รตเน จ นิสินฺนสฺส,
ปีฐเก อิทฺธินิมฺมิเต;
กุมฺภมตฺตํ ชมฺพุผลํ,
อทาสิํ ตาวเท อหํ.
มม หาสํ ชเนตฺวาน,
ปริภุญฺชิ มหามุนิ;
ตทา จิตฺตํ ปสาเทตฺวา,
สตฺถารํ อภิวาทยิํ.
ปิยทสฺสี ตุ ภควา,
โลกเชฏฺโฐ นราสโภ;
รตนาสนมาสีโน,
อิมา คาถา อภาสถ._
‘โย เม รตนมยํ ปีฐํ,
อมตญฺจ ผลํ อทา;
ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ,
สุณาถ มม ภาสโต.
สตฺตสตฺตติ กปฺปานิ,
เทวโลเก รมิสฺสติ;
ปญฺจสตฺตติกฺขตฺตุญฺจ,
จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติ.
ทฺวตฺติํสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท,
เทวรชฺชํ กริสฺสติ;
ปเทสรชฺชํ วิปุลํ,
คณนาโต อสงฺขิยํ.
โสณฺณมยํ รูปิมยํ,
ปลฺลงฺกํ สุกตํ พหุํ;
โลหิตงฺคมยญฺเจว,
ลจฺฉติ รตนามยํ.
จงฺกมนฺตมฺปิ มนุชํ,
ปุญฺญกมฺมสมงฺคินํ;
ปลฺลงฺกานิ อเนกานิ,
ปริวาเรสฺสเร ตทา.
กูฏาคารา จ ปาสาทา,
สยนญฺจ มหารหํ;
อิมสฺส จิตฺตมญฺญาย,_
นิพฺพตฺติสฺสนฺติ ตาวเท.
สฏฺฐิ นาคสหสฺสานิ,
สพฺพาลงฺการภูสิตา;
สุวณฺณกจฺฉา มาตงฺคา,
เหมกปฺปนวาสสา.
อารูฬฺหา คามณีเยหิ,
โตมรงฺกุสปาณิภิ;
อิมํ ปริจริสฺสนฺติ,_
รตฺนปีฐสฺสิทํ ผลํ.
สฏฺฐิ อสฺสสหสฺสานิ,
สพฺพาลงฺการภูสิตา;
อาชานียาว ชาติยา,
สินฺธวา สีฆวาหิโน.
อารูฬฺหา คามณีเยหิ,
อิลฺลิยาจาปธาริภิ;_
เตปิมํ ปริจริสฺสนฺติ,
รตฺนปีฐสฺสิทํ ผลํ.
สฏฺฐิ รถสหสฺสานิ,
สพฺพาลงฺการภูสิตา;
ทีปา อโถปิ เวยคฺฆา,
สนฺนทฺธา อุสฺสิตทฺธชา.
อารูฬฺหา คามณีเยหิ,
จาปหตฺเถหิ วมฺมิภิ;
ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ,
รตฺนปีฐสฺสิทํ ผลํ.
สฏฺฐิ เธนุสหสฺสานิ,
โทหญฺญา ปุงฺควูสเภ;
วจฺฉเก ชนยิสฺสนฺติ,
รตฺนปีฐสฺสิทํ ผลํ.
โสฬสิตฺถิสหสฺสานิ,
สพฺพาลงฺการภูสิตา;
วิจิตฺตวตฺถาภรณา,
อามุกฺกมณิกุณฺฑลา.
อฬารปมฺหา หสุลา,
สุสญฺญา ตนุมชฺฌิมา;
ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ,
รตฺนปีฐสฺสิทํ ผลํ.
อฏฺฐารเส กปฺปสเต,
โคตโม นาม จกฺขุมา;
ตมนฺธการํ วิธมิตฺวา,
พุทฺโธ โลเก ภวิสฺสติ.
ตสฺส ทสฺสนมาคมฺม,
ปพฺพชิสฺสติกิญฺจโน;
โตสยิตฺวาน สตฺถารํ,
สาสเนภิรมิสฺสติ.
ตสฺส ธมฺมํ สุณิตฺวาน,
กิเลเส ฆาตยิสฺสติ;
สพฺพาสเว ปริญฺญาย,
นิพฺพายิสฺสตินาสโว’.
วีริยํ เม ธุรโธรยฺหํ,
โยคกฺเขมาธิวาหนํ;
อุตฺตมตฺถํ ปตฺถยนฺโต,_
สาสเน วิหรามหํ.
อิทํ ปจฺฉิมกํ มยฺหํ,_
จริโม วตฺตเต ภโว;
สพฺพาสวา ปริกฺขีณา,
นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว.
กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ,
_ …เป… _
วิหรามิ อนาสโว.
สฺวาคตํ วต เม อาสิ,
_ …เป… _
กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ.
ปฏิสมฺภิทา จตโสฺส,
_ …เป… _
กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ”.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา เหมโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ.
เหมกตฺเถรสฺสาปทานํ สตฺตมํ.
สตฺตรสมํ ภาณวารํ.