49.4 ญาณถวิกตฺเถรอปทาน
- ญาณถวิกตฺเถรอปทาน
“ทกฺขิเณ หิมวนฺตสฺส,
สุกโต อสฺสโม มม;
อุตฺตมตฺถํ คเวสนฺโต,_
วสามิ วิปิเน ตทา.
ลาภาลาเภน สนฺตุฏฺโฐ,
มูเลน จ ผเลน จ;
อเนฺวสนฺโต อาจริยํ,
วสามิ เอกโก อหํ.
สุเมโธ นาม สมฺพุทฺโธ,
โลเก อุปฺปชฺชิ ตาวเท;
จตุสจฺจํ ปกาเสติ,
อุทฺธรนฺโต มหาชนํ._
นาหํ สุโณมิ สมฺพุทฺธํ,
นปิ เม โกจิ สํสติ;
อฏฺฐวเสฺส อติกฺกนฺเต,
อสฺโสสิํ โลกนายกํ.
อคฺคิทารุํ นีหริตฺวา,
สมฺมชฺชิตฺวาน อสฺสมํ;
ขาริภารํ คเหตฺวาน,
นิกฺขมิํ วิปินา อหํ.
เอกรตฺติํ วสนฺโตหํ,
คาเมสุ นิคเมสุ จ;
อนุปุพฺเพน จนฺทวติํ,
ตทาหํ อุปสงฺกมิํ.
ภควา ตมฺหิ สมเย,
สุเมโธ โลกนายโก;
อุทฺธรนฺโต พหู สตฺเต,_
เทเสติ อมตํ ปทํ.
ชนกายมติกฺกมฺม,
วนฺทิตฺวา ชินสาครํ;
เอกํสํ อชินํ กตฺวา,
สนฺถวิํ โลกนายกํ.
‘ตุวํ สตฺถา จ เกตุ จ,
ธโช ยูโป จ ปาณินํ;
ปรายโณ ปติฏฺฐา จ,
ทีโป จ ทฺวิปทุตฺตโม.
เอกวีสติมํ ภาณวารํ.
เนปุญฺโญ ทสฺสเน วีโร,
ตาเรสิ ชนตํ ตุวํ;
นตฺถญฺโญ ตารโก โลเก,
ตวุตฺตริตโร มุเน.
สกฺกา เถเว กุสคฺเคน,
ปเมตุํ สาครุตฺตเม;
น เตฺวว ตว สพฺพญฺญุ,
ญาณํ สกฺกา ปเมตเว.
ตุลทณฺเฑ ฐเปตฺวาน,
มหิํ สกฺกา ธเรตเว;
น เตฺวว ตว ปญฺญาย,
ปมาณมตฺถิ จกฺขุม.
อากาโส มินิตุํ สกฺกา,
รชฺชุยา องฺคุเลน วา;
น เตฺวว ตว สพฺพญฺญุ,
สีลํ สกฺกา ปเมตเว.
มหาสมุทฺเท อุทกํ,
อากาโส จ วสุนฺธรา;
ปริเมยฺยานิ เอตานิ,
อปฺปเมโยฺยสิ จกฺขุม’.
ฉหิ คาถาหิ สพฺพญฺญุํ,
กิตฺตยิตฺวา มหายสํ;
อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวาน,
ตุณฺหี อฏฺฐาสหํ ตทา.
ยํ วทนฺติ สุเมโธติ,
ภูริปญฺญํ สุเมธสํ;
ภิกฺขุสํเฆ นิสีทิตฺวา,
อิมา คาถา อภาสถ._
‘โย เม ญาณํ ปกิตฺเตสิ,
วิปฺปสนฺเนน เจตสา;
ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ,
สุณาถ มม ภาสโต.
สตฺตสตฺตติ กปฺปานิ,
เทวโลเก รมิสฺสติ;
สหสฺสกฺขตฺตุํ เทวินฺโท,
เทวรชฺชํ กริสฺสติ.
อเนกสตกฺขตฺตุญฺจ,
จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติ;
ปเทสรชฺชํ วิปุลํ,
คณนาโต อสงฺขิยํ.
เทวภูโต มนุโสฺส วา,
ปุญฺญกมฺมสมาหิโต;
อนูนมนสงฺกปฺโป,
ติกฺขปญฺโญ ภวิสฺสติ’.
ติํสกปฺปสหสฺสมฺหิ,
โอกฺกากกุลสมฺภโว;
โคตโม นาม โคตฺเตน,
สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ.
อคารา อภินิกฺขมฺม,
ปพฺพชิสฺสติกิญฺจโน;
ชาติยา สตฺตวเสฺสน,
อรหตฺตํ ผุสิสฺสติ.
ยโต สรามิ อตฺตานํ,
ยโต ปตฺโตสฺมิ สาสนํ;
เอตฺถนฺตเร น ชานามิ,
เจตนํ อมโนรมํ.
สํสริตฺวา ภเว สพฺเพ,
สมฺปตฺตานุภวิํ อหํ;
โภเค เม อูนตา นตฺถิ,
ผลํ ญาณสฺส โถมเน.
ติยคฺคี นิพฺพุตา มยฺหํ,
ภวา สพฺเพ สมูหตา;
สพฺพาสวา ปริกฺขีณา,
นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว.
ติํสกปฺปสหสฺสมฺหิ,
ยํ ญาณมถวิํ อหํ;
ทุคฺคติํ นาภิชานามิ,
ผลํ ญาณสฺส โถมเน.
กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ,
_ …เป… _
วิหรามิ อนาสโว.
สฺวาคตํ วต เม อาสิ,
_ …เป… _
กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ.
ปฏิสมฺภิทา จตโสฺส,
_ …เป… _
กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ”.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา ญาณถวิโก เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ.
ญาณถวิกตฺเถรสฺสาปทานํ จตุตฺถํ.