5.1 ภาคิเนยฺยุปาลิตฺเถรอปทาน
“ขีณาสวสหเสฺสหิ,
ปริวุโต โลกนายโก;
วิเวกมนุยุตฺโต โส,
คจฺฉเต ปฏิสลฺลิตุํ.
อชิเนน นิวตฺโถหํ,
ติทณฺฑปริธารโก;
ภิกฺขุสํฆปริพฺยูฬฺหํ,
อทฺทสํ โลกนายกํ.
เอกํสํ อชินํ กตฺวา,
สิเร กตฺวาน อญฺชลิํ;
สมฺพุทฺธํ อภิวาเทตฺวา,
สนฺถวิํ โลกนายกํ.
ยถาณฺฑชา จ สํเสทา,
โอปปาตี ชลาพุชา;
กากาทิปกฺขิโน สพฺเพ,
อนฺตลิกฺขจรา สทา.
‘เย เกจิ ปาณภูตตฺถิ,
สญฺญิโน วา อสญฺญิโน;
สพฺเพ เต ตว ญาณมฺหิ,
อนฺโต โหนฺติ สโมคธา.
คนฺธา จ ปพฺพเตยฺยา เย,
หิมวนฺตนคุตฺตเม;
สพฺเพ เต ตว สีลมฺหิ,
กลายปิ น ยุชฺชเร.
โมหนฺธการปกฺขนฺโท,
อยํ โลโก สเทวโก;
ตว ญาณมฺหิ โชตนฺเต,
อนฺธการา วิธํสิตา.
ยถา อตฺถงฺคเต สูริเย,
โหนฺติ สตฺตา ตโมคตา;
เอวํ พุทฺเธ อนุปฺปนฺเน,
โหติ โลโก ตโมคโต.
ยโถทยนฺโต อาทิจฺโจ,
วิโนเทติ ตมํ สทา;
ตเถว ตฺวํ พุทฺธเสฏฺฐ,
วิทฺธํเสสิ ตมํ สทา.
ปธานปหิตตฺโตสิ,
พุทฺโธ โลเก สเทวเก;
ตว กมฺมาภิรทฺเธน,
โตเสสิ ชนตํ พหุํ’.
ตํ สพฺพํ อนุโมทิตฺวา,
ปทุมุตฺตโร มหามุนิ;
นภํ อพฺภุคฺคมี ธีโร,
หํสราชาว อมฺพเร.
อพฺภุคฺคนฺตฺวาน สมฺพุทฺโธ,
มเหสิ ปทุมุตฺตโร;
อนฺตลิกฺเข ฐิโต สตฺถา,
อิมา คาถา อภาสถ._
เยนิทํ ถวิตํ ญาณํ,
โอปมฺเมหิ สมายุตํ;
ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ,
สุณาถ มม ภาสโต.
‘อฏฺฐารสญฺจ ขตฺตุํ โส,
เทวราชา ภวิสฺสติ;
ปถพฺยา รชฺชํ ติสตํ,
วสุธํ อาวสิสฺสติ.
ปญฺจวีสติกฺขตฺตุญฺจ,
จกฺกวตฺตี ภวิสฺสติ;
ปเทสรชฺชํ วิปุลํ,
คณนาโต อสงฺขิยํ.
กปฺปสตสหสฺสมฺหิ,
โอกฺกากกุลสมฺภโว;
โคตโม นาม โคตฺเตน,
สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ.
ตุสิตา หิ จวิตฺวาน,
สุกฺกมูเลน โจทิโต;
หีโนว ชาติยา สนฺโต,
อุปาลิ นาม เหสฺสติ._
โส ปจฺฉา ปพฺพชิตฺวาน,
วิราเชตฺวาน ปาปกํ;
สพฺพาสเว ปริญฺญาย,
นิพฺพายิสฺสตินาสโว.
ตุฏฺโฐ จ โคตโม พุทฺโธ,
สกฺยปุตฺโต มหายโส;
วินยาธิคตํ ตสฺส,
เอตทคฺเค ฐเปสฺสติ’.
สทฺธายาหํ ปพฺพชิโต,
กตกิจฺโจ อนาสโว;
สพฺพาสเว ปริญฺญาย,
วิหรามิ อนาสโว.
ภควา จานุกมฺปี มํ,
วินเยหํ วิสารโท;
สกกมฺมาภิรทฺโธ จ,
วิหรามิ อนาสโว.
สํวุโต ปาติโมกฺขมฺหิ,
อินฺทฺริเยสุ จ ปญฺจสุ;_
ธาเรมิ วินยํ สพฺพํ,
เกวลํ รตนากรํ.
มมญฺจ คุณมญฺญาย,
สตฺถา โลเก อนุตฺตโร;
ภิกฺขุสํเฆ นิสีทิตฺวา,
เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ.
ปฏิสมฺภิทา จตโสฺส,
วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;
ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา,
กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ”.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อุปาลิ เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ.
ภาคิเนยฺยุปาลิตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํ.