6 สุมนพุทฺธวํส
“มงฺคลสฺส อปเรน,
สุมโน นาม นายโก;
สพฺพธมฺเมหิ อสโม,
สพฺพสตฺตานมุตฺตโม.
ตทา อมตเภริํ โส,
อาหนี เมขเล ปุเร;
ธมฺมสงฺขสมายุตฺตํ,
นวงฺคํ ชินสาสนํ.
นิชฺชินิตฺวา กิเลเส โส,
ปตฺวา สมฺโพธิมุตฺตมํ;
มาเปสิ นครํ สตฺถา,
สทฺธมฺมปุรวรุตฺตมํ.
นิรนฺตรํ อกุฏิลํ,
อุชุํ วิปุลวิตฺถตํ;_
มาเปสิ โส มหาวีถิํ,
สติปฏฺฐานวรุตฺตมํ.
ผเล จตฺตาริ สามญฺเญ,
จตโสฺส ปฏิสมฺภิทา;
ฉฬภิญฺญาฏฺฐสมาปตฺตี,
ปสาเรสิ ตตฺถ วีถิยํ.
เย อปฺปมตฺตา อขิลา,
หิริวีริเยหุปาคตา;
เต เต อิเม คุณวเร,
อาทิยนฺติ ยถา สุขํ.
เอวเมเตน โยเคน,
อุทฺธรนฺโต มหาชนํ;_
โพเธสิ ปฐมํ สตฺถา,
โกฏิสตสหสฺสิโย.
ยมฺหิ กาเล มหาวีโร,
โอวที ติตฺถิเย คเณ;
โกฏิสหสฺสาภิสมิํสุ,
ทุติเย ธมฺมเทสเน.
ยทา เทวา มนุสฺสา จ,
สมคฺคา เอกมานสา;
นิโรธปญฺหํ ปุจฺฉิํสุ,
สํสยญฺจาปิ มานสํ.
ตทาปิ ธมฺมเทสเน,
นิโรธปริทีปเน;
นวุติโกฏิสหสฺสานํ,
ตติยาภิสมโย อหุ.
สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ,
สุมนสฺส มเหสิโน;
ขีณาสวานํ วิมลานํ,
สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ.
วสฺสํวุตฺถสฺส ภควโต,
อภิฆุฏฺเฐ ปวารเณ;
โกฏิสตสหเสฺสหิ,
ปวาเรสิ ตถาคโต.
ตโตปรํ สนฺนิปาเต,
วิมเล กญฺจนปพฺพเต;
นวุติโกฏิสหสฺสานํ,
ทุติโย อาสิ สมาคโม.
ยทา สกฺโก เทวราชา,
พุทฺธทสฺสนุปาคมิ;
อสีติโกฏิสหสฺสานํ,
ตติโย อาสิ สมาคโม.
อหํ เตน สมเยน,
นาคราชา มหิทฺธิโก;
อตุโล นาม นาเมน,
อุสฺสนฺนกุสลสญฺจโย._
ตทาหํ นาคภวนา,
นิกฺขมิตฺวา สญาติภิ;
นาคานํ ทิพฺพตุริเยหิ,
สสํฆํ ชินมุปฏฺฐหิํ.
โกฏิสตสหสฺสานํ,
อนฺนปาเนน ตปฺปยิํ;
ปจฺเจกทุสฺสยุคํ ทตฺวา,
สรณํ ตมุปาคมิํ.
โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ,
สุมโน โลกนายโก;
‘อปริเมยฺยิโต กปฺเป,
อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ.
ปธานํ ปทหิตฺวาน,
_ …เป… _
เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’.
ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา,
ภิโยฺย จิตฺตํ ปสาทยิํ;
อุตฺตริํ วตมธิฏฺฐาสิํ,_
ทสปารมิปูริยา.
นครํ เมขลํ นาม,
สุทตฺโต นาม ขตฺติโย;
สิริมา นาม ชนิกา,
สุมนสฺส มเหสิโน.
นววสฺสสหสฺสานิ,
อคารํ อชฺฌ โส วสิ;
จนฺโท สุจนฺโท วฏํโส จ,
ตโย ปาสาทมุตฺตมา.
เตสฏฺฐิสตสหสฺสานิ,
นาริโย สมลงฺกตา;
วฏํสิกา นาม นารี,
อนูปโม นาม อตฺรโช.
นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา,
หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ;
อนูนทสมาสานิ,
ปธานํ ปทหี ชิโน.
พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต,
สุมโน โลกนายโก;
วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร,
เมขเล ปุรมุตฺตเม.
สรโณ ภาวิตตฺโต จ,
อเหสุํ อคฺคสาวกา;
อุเทโน นามุปฏฺฐาโก,_
สุมนสฺส มเหสิโน.
โสณา จ อุปโสณา จ,
อเหสุํ อคฺคสาวิกา;
โสปิ พุทฺโธ อมิตยโส,
นาคมูเล อพุชฺฌถ.
วรุโณ เจว สรโณ จ,
อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา;
จาลา จ อุปจาลา จ,
อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา.
อุจฺจตฺตเนน โส พุทฺโธ,_
นวุติหตฺถมุคฺคโต;
กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส,
ทสสหสฺสี วิโรจติ.
นวุติวสฺสสหสฺสานิ,
อายุ วิชฺชติ ตาวเท;
ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส,
ตาเรสิ ชนตํ พหุํ.
ตารณีเย ตารยิตฺวา,
โพธนีเย จ โพธยิ;
ปรินิพฺพายิ สมฺพุทฺโธ,
อุฬุราชาว อตฺถมิ._
เต จ ขีณาสวา ภิกฺขู,
โส จ พุทฺโธ อสาทิโส;
อตุลปฺปภํ ทสฺสยิตฺวา,
นิพฺพุตา เย มหายสา.
ตญฺจ ญาณํ อตุลิยํ,
ตานิ จ อตุลานิ รตนานิ;
สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ,
นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขารา.
สุมโน ยสธโร พุทฺโธ,
องฺคารามมฺหิ นิพฺพุโต;
ตตฺเถว ตสฺส ชินถูโป,
จตุโยชนมุคฺคโต”ติ. (403)
สุมนสฺส ภควโต วํโส จตุตฺโถ.