13.1.1 อมฺพชาตก
“อหาสิ เม อมฺพผลานิ ปุพฺเพ,
อณูนิ ถูลานิ จ พฺรหฺมจาริ;
เตเหว มนฺเตหิ น ทานิ ตุยฺหํ,
ทุมปฺผลา ปาตุภวนฺติ พฺรเหฺม”.
“นกฺขตฺตโยคํ ปฏิมานยามิ,
ขณํ มุหุตฺตญฺจ มนฺเต น ปสฺสํ;
นกฺขตฺตโยคญฺจ ขณญฺจ ลทฺธา,
อทฺธาหริสฺสมฺพผลํ ปหูตํ”.
“นกฺขตฺตโยคํ น ปุเร อภาณิ,
ขณํ มุหุตฺตํ น ปุเร อสํสิ;
สยํ หรี อมฺพผลํ ปหูตํ,
วณฺเณน คนฺเธน รเสนุเปตํ.
มนฺตาภิชปฺเปน ปุเร หิ ตุยฺหํ,
ทุมปฺผลา ปาตุภวนฺติ พฺรเหฺม;
สฺวาชฺช น ปาเรสิ ชปฺปมฺปิ มนฺตํ,
อยํ โส โก นาม ตวชฺช ธมฺโม”.
“จณฺฑาลปุตฺโต มม สมฺปทาสิ,
ธมฺเมน มนฺเต ปกติญฺจ สํสิ;
มา จสฺสุ เม ปุจฺฉิโต นามโคตฺตํ,
คุยฺหิตฺโถ อตฺถํ วิชเหยฺย มนฺโต.
โสหํ ชนินฺเทน ชนมฺหิ ปุฏฺโฐ,
มกฺขาภิภูโต อลิกํ อภาณิํ;
‘มนฺตา อิเม พฺราหฺมณสฺสา’ติ มิจฺฉา,
ปหีนมนฺโต กปโณ รุทามิ”.
“เอรณฺฑา ปุจิมนฺทา วา,
อถ วา ปาลิภทฺทกา;
มธุํ มธุตฺถิโก วินฺเท,
โส หิ ตสฺส ทุมุตฺตโม.
ขตฺติยา พฺราหฺมณา เวสฺสา,
สุทฺทา จณฺฑาลปุกฺกุสา;
ยมฺหา ธมฺมํ วิชาเนยฺย,
โส หิ ตสฺส นรุตฺตโม.
อิมสฺส ทณฺฑญฺจ วธญฺจ ทตฺวา,_
คเล คเหตฺวา ขลยาถ ชมฺมํ;
โย อุตฺตมตฺถํ กสิเรน ลทฺธํ,
มานาติมาเนน วินาสยิตฺถ”.
“ยถา สมํ มญฺญมาโน ปเตยฺย,
โสพฺภํ คุหํ นรกํ ปูติปาทํ;
รชฺชูติ วา อกฺกเม กณฺหสปฺปํ,
อนฺโธ ยถา โชติมธิฏฺฐเหยฺย;
เอวมฺปิ มํ ตฺวํ ขลิตํ สปญฺญ,
ปหีนมนฺตสฺส ปุนปฺปทาหิ”.
“ธมฺเมน มนฺตํ ตว สมฺปทาสิํ,
ตุวมฺปิ ธมฺเมน ปริคฺคเหสิ;
ปกติมฺปิ เต อตฺตมโน อสํสิํ,
ธมฺเม ฐิตํ ตํ น ชเหยฺย มนฺโต.
โย พาล มนฺตํ กสิเรน ลทฺธํ,
ยํ ทุลฺลภํ อชฺช มนุสฺสโลเก;
กิญฺจาปิ ลทฺธา ชีวิตุํ อปฺปปญฺโญ,
วินาสยี อลิกํ ภาสมาโน.
พาลสฺส มูฬฺหสฺส อกตญฺญุโน จ,
มุสา ภณนฺตสฺส อสญฺญตสฺส;
มนฺเต มยํ ตาทิสเก น เทม,
กุโต มนฺตา คจฺฉ น มยฺห รุจฺจสี”ติ.
อมฺพชาตกํ ปฐมํ.