1.8 วิปลฺลาสกถา
ปุริมนิทานํ. “จตฺตาโรเม, ภิกฺขเว, สญฺญาวิปลฺลาสา จิตฺตวิปลฺลาสา ทิฏฺฐิวิปลฺลาสา. กตเม จตฺตาโร? อนิจฺเจ, ภิกฺขเว, นิจฺจนฺติ สญฺญาวิปลฺลาโส จิตฺตวิปลฺลาโส ทิฏฺฐิวิปลฺลาโส. ทุกฺเข, ภิกฺขเว, สุขนฺติ สญฺญาวิปลฺลาโส จิตฺตวิปลฺลาโส ทิฏฺฐิวิปลฺลาโส. อนตฺตนิ, ภิกฺขเว, อตฺตาติ สญฺญาวิปลฺลาโส จิตฺตวิปลฺลาโส ทิฏฺฐิวิปลฺลาโส. อสุเภ, ภิกฺขเว, สุภนฺติ สญฺญาวิปลฺลาโส จิตฺตวิปลฺลาโส ทิฏฺฐิวิปลฺลาโส. อิเม โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร สญฺญาวิปลฺลาสา จิตฺตวิปลฺลาสา ทิฏฺฐิวิปลฺลาสา.
จตฺตาโรเม, ภิกฺขเว, นสญฺญาวิปลฺลาสา นจิตฺตวิปลฺลาสา นทิฏฺฐิวิปลฺลาสา. กตเม จตฺตาโร? อนิจฺเจ, ภิกฺขเว, อนิจฺจนฺติ นสญฺญาวิปลฺลาโส นจิตฺตวิปลฺลาโส นทิฏฺฐิวิปลฺลาโส. ทุกฺเข, ภิกฺขเว, ทุกฺขนฺติ นสญฺญาวิปลฺลาโส นจิตฺตวิปลฺลาโส นทิฏฺฐิวิปลฺลาโส. อนตฺตนิ, ภิกฺขเว, อนตฺตาติ นสญฺญาวิปลฺลาโส นจิตฺตวิปลฺลาโส นทิฏฺฐิวิปลฺลาโส. อสุเภ, ภิกฺขเว, อสุภนฺติ นสญฺญาวิปลฺลาโส นจิตฺตวิปลฺลาโส นทิฏฺฐิวิปลฺลาโส. อิเม โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร นสญฺญาวิปลฺลาสา นจิตฺตวิปลฺลาสา นทิฏฺฐิวิปลฺลาสา”ติ.
“อนิจฺเจ นิจฺจสญฺญิโน,
ทุกฺเข จ สุขสญฺญิโน;
อนตฺตนิ จ อตฺตาติ,
อสุเภ สุภสญฺญิโน;
มิจฺฉาทิฏฺฐิหตา สตฺตา,
ขิตฺตจิตฺตา วิสญฺญิโน.
เต โยคยุตฺตา มารสฺส,
อโยคกฺเขมิโน ชนา;
สตฺตา คจฺฉนฺติ สํสารํ,
ชาติมรณคามิโน.
ยทา จ พุทฺธา โลกสฺมิํ,
อุปฺปชฺชนฺติ ปภงฺกรา;_
เต อิมํ ธมฺมํ ปกาเสนฺติ,
ทุกฺขูปสมคามินํ.
เตสํ สุตฺวาน สปฺปญฺญา,
สจิตฺตํ ปจฺจลทฺธุ เต;
อนิจฺจํ อนิจฺจโต ทกฺขุํ,
ทุกฺขมทฺทกฺขุ ทุกฺขโต.
อนตฺตนิ อนตฺตาติ,
อสุภํ อสุภตทฺทสุํ;
สมฺมาทิฏฺฐิสมาทานา,
สพฺพํ ทุกฺขํ อุปจฺจคุนฺ”ติ.
อิเม จตฺตาโร วิปลฺลาสา ทิฏฺฐิสมฺปนฺนสฺส ปุคฺคลสฺส ปหีนา, อปฺปหีนาติ. เกจิ ปหีนา, เกจิ อปฺปหีนา? อนิจฺเจ นิจฺจนฺติ สญฺญาวิปลฺลาโส จิตฺตวิปลฺลาโส ทิฏฺฐิวิปลฺลาโส ปหีโน. ทุกฺเข สุขนฺติ สญฺญา อุปฺปชฺชติ, จิตฺตํ อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิวิปลฺลาโส ปหีโน. อนตฺตนิ อตฺตาติ สญฺญาวิปลฺลาโส จิตฺตวิปลฺลาโส ทิฏฺฐิวิปลฺลาโส ปหีโน. อสุเภ สุภนฺติ สญฺญา อุปฺปชฺชติ, จิตฺตํ อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิวิปลฺลาโส ปหีโน. ทฺวีสุ วตฺถูสุ ฉ วิปลฺลาสา ปหีนา. ทฺวีสุ วตฺถูสุ ทฺเว วิปลฺลาสา ปหีนา, จตฺตาโร วิปลฺลาสา อปฺปหีนา. จตูสุ วตฺถูสุ อฏฺฐ วิปลฺลาสา ปหีนา, จตฺตาโร วิปลฺลาสา อปฺปหีนาติ.
วิปลฺลาสกถา นิฏฺฐิตา.