2.12 นิโคฺรธกปฺป (วงฺคีส) สุตฺต
- นิโคฺรธกปฺป (วงฺคีส) สุตฺต
เอวํ เม สุตํ— เอกํ สมยํ ภควา อาฬวิยํ วิหรติ อคฺคาฬเว เจติเย. เตน โข ปน สมเยน อายสฺมโต วงฺคีสสฺส อุปชฺฌาโย นิโคฺรธกปฺโป นาม เถโร อคฺคาฬเว เจติเย อจิรปรินิพฺพุโต โหติ. อถ โข อายสฺมโต วงฺคีสสฺส รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ— ปรินิพฺพุโต นุ โข เม อุปชฺฌาโย อุทาหุ โน ปรินิพฺพุโตติ? อถ โข อายสฺมา วงฺคีโส สายนฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺฐิโต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ. เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา วงฺคีโส ภควนฺตํ เอตทโวจ— อิธ มยฺหํ, ภนฺเต, รโหคตสฺส ปฏิสลฺลีนสฺส เอวํ เจตโส ปริวิตกฺโก อุทปาทิ— ปรินิพฺพุโต นุ โข เม อุปชฺฌาโย, อุทาหุ โน ปรินิพฺพุโตติ. อถ โข อายสฺมา วงฺคีโส อุฏฺฐายาสนา เอกํสํ จีวรํ กตฺวา เยน ภควา เตนญฺชลิํ ปณาเมตฺวา ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ—
“ปุจฺฉามิ สตฺถารมโนมปญฺญํ,
ทิฏฺเฐว ธมฺเม โย วิจิกิจฺฉานํ เฉตฺตา;
อคฺคาฬเว กาลมกาสิ ภิกฺขุ,
ญาโต ยสสฺสี อภินิพฺพุตตฺโต. (1)
นิโคฺรธกปฺโป อิติ ตสฺส นามํ,
ตยา กตํ ภควา พฺราหฺมณสฺส;
โส ตํ นมสฺสํ อจริ มุตฺยเปกฺโข,
อารทฺธวิริโย ทฬฺหธมฺมทสฺสี. (2)
ตํ สาวกํ สกฺย มยมฺปิ สพฺเพ,
อญฺญาตุมิจฺฉาม สมนฺตจกฺขุ;
สมวฏฺฐิตา โน สวนาย โสตา,
ตุวํ โน สตฺถา ตฺวมนุตฺตโรสิ. (3)
ฉินฺเทว โน วิจิกิจฺฉํ พฺรูหิ เมตํ,
ปรินิพฺพุตํ เวทย ภูริปญฺญ;
มชฺเฌว โน ภาส สมนฺตจกฺขุ,
สกฺโกว เทวาน สหสฺสเนตฺโต. (4)
เย เกจิ คนฺถา อิธ โมหมคฺคา,
อญฺญาณปกฺขา วิจิกิจฺฉฐานา;
ตถาคตํ ปตฺวา น เต ภวนฺติ,
จกฺขุญฺหิ เอตํ ปรมํ นรานํ. (5)
โน เจ หิ ชาตุ ปุริโส กิเลเส,
วาโต ยถา อพฺภฆนํ วิหาเน;
ตโมวสฺส นิวุโต สพฺพโลโก,
น โชติมนฺโตปิ นรา ตเปยฺยุํ. (6)
ธีรา จ ปชฺโชตกรา ภวนฺติ,
ตํ ตํ อหํ วีร ตเถว มญฺเญ;
วิปสฺสินํ ชานมุปาคมุมฺหา,
ปริสาสุ โน อาวิกโรหิ กปฺปํ. (7)
ขิปฺปํ คิรํ เอรย วคฺคุ วคฺคุํ,
หํโสว ปคฺคยฺห สณิกํ นิกูช;
พินฺทุสฺสเรน สุวิกปฺปิเตน,
สพฺเพว เต อุชฺชุคตา สุโณม. (8)
ปหีนชาติมรณํ อเสสํ,
นิคฺคยฺห โธนํ วเทสฺสามิ ธมฺมํ;
น กามกาโร หิ ปุถุชฺชนานํ,
สงฺเขยฺยกาโร จ ตถาคตานํ. (9)
สมฺปนฺนเวยฺยากรณํ ตเวทํ,
สมุชฺชุปญฺญสฺส สมุคฺคหีตํ;
อยมญฺชลี ปจฺฉิโม สุปฺปณามิโต,
มา โมหยี ชานมโนมปญฺญ. (10)
ปโรวรํ อริยธมฺมํ วิทิตฺวา,
มา โมหยี ชานมโนมวีร;
วาริํ ยถา ฆมฺมนิ ฆมฺมตตฺโต,
วาจาภิกงฺขามิ สุตํ ปวสฺส. (11)
ยทตฺถิกํ พฺรหฺมจริยํ อจรี,
กปฺปายโน กจฺจิสฺส ตํ อโมฆํ;
นิพฺพายิ โส อาทุ เสาปาทิเสโส,
ยถา วิมุตฺโต อหุ ตํ สุโณม”. (12)
“อจฺเฉจฺฉิ ตณฺหํ อิธ นามรูเป, (อิติ ภควา)
กณฺหสฺส โสตํ ทีฆรตฺตานุสยิตํ;
อตาริ ชาติํ มรณํ อเสสํ”,
อิจฺจพฺรวี ภควา ปญฺจเสฏฺโฐ. (13)_
“เอส สุตฺวา ปสีทามิ,
วโจ เต อิสิสตฺตม;
อโมฆํ กิร เม ปุฏฺฐํ,
น มํ วญฺเจสิ พฺราหฺมโณ. (14)
ยถาวาที ตถาการี,
อหุ พุทฺธสฺส สาวโก;
อจฺฉิทา มจฺจุโน ชาลํ,
ตตํ มายาวิโน ทฬฺหํ. (15)
อทฺทสา ภควา อาทิํ,
อุปาทานสฺส กปฺปิโย;_
อจฺจคา วต กปฺปายโน,
มจฺจุเธยฺยํ สุทุตฺตรนฺ”ติ. (16)
นิโคฺรธกปฺปสุตฺตํ ทฺวาทสมํ.