14.1 สุภาชีวกมฺพวนิกาเถรีคาถา
ชีวกมฺพวนํ รมฺมํ,
คจฺฉนฺติํ ภิกฺขุนิํ สุภํ;
ธุตฺตโก สนฺนิวาเรสิ,
ตเมนํ อพฺรวี สุภา.
“กิํ เต อปราธิตํ มยา,
ยํ มํ โอวริยาน ติฏฺฐสิ;
น หิ ปพฺพชิตาย อาวุโส,
ปุริโส สมฺผุสนาย กปฺปติ.
ครุเก มม สตฺถุสาสเน,
ยา สิกฺขา สุคเตน เทสิตา;
ปริสุทฺธปทํ อนงฺคณํ,
กิํ มํ โอวริยาน ติฏฺฐสิ.
อาวิลจิตฺโต อนาวิลํ,
สรโช วีตรชํ อนงฺคณํ;
สพฺพตฺถ วิมุตฺตมานสํ,
กิํ มํ โอวริยาน ติฏฺฐสิ”.
“ทหรา จ อปาปิกา จสิ,
กิํ เต ปพฺพชฺชา กริสฺสติ;
นิกฺขิป กาสายจีวรํ,
เอหิ รมาม สุปุปฺผิเต วเน.
มธุรญฺจ ปวนฺติ สพฺพโส,
กุสุมรเชน สมุฏฺฐิตา ทุมา;
ปฐมวสนฺโต สุโข อุตุ,
เอหิ รมาม สุปุปฺผิเต วเน.
กุสุมิตสิขรา จ ปาทปา,
อภิคชฺชนฺติว มาลุเตริตา;
กา ตุยฺหํ รติ ภวิสฺสติ,
ยทิ เอกา วนโมคหิสฺสสิ.
วาฬมิคสงฺฆเสวิตํ,
กุญฺชรมตฺตกเรณุโลฬิตํ;
อสหายิกา คนฺตุมิจฺฉสิ,
รหิตํ ภิํสนกํ มหาวนํ.
ตปนียกตาว ธีติกา,
วิจรสิ จิตฺตลเตว อจฺฉรา;
กาสิกสุขุเมหิ วคฺคุภิ,
โสภสี สุวสเนหิ นูปเม.
อหํ ตว วสานุโค สิยํ,
ยทิ วิหเรมเส กานนนฺตเร;
น หิ มตฺถิ ตยา ปิยตฺตโร,
ปาโณ กินฺนริมนฺทโลจเน.
ยทิ เม วจนํ กริสฺสสิ,
สุขิตา เอหิ อคารมาวส;
ปาสาทนิวาตวาสินี,
ปริกมฺมํ เต กโรนฺตุ นาริโย.
กาสิกสุขุมานิ ธารย,
อภิโรเปหิ จ มาลวณฺณกํ;
กญฺจนมณิมุตฺตกํ พหุํ,
วิวิธํ อาภรณํ กโรมิ เต.
สุโธตรชปจฺฉทํ สุภํ,
โคนกตูลิกสนฺถตํ นวํ;
อภิรุห สยนํ มหารหํ,
จนฺทนมณฺฑิตสารคนฺธิกํ.
อุปฺปลํ จุทกา สมุคฺคตํ,_
ยถา ตํ อมนุสฺสเสวิตํ;
เอวํ ตฺวํ พฺรหฺมจารินี,
สเกสงฺเคสุ ชรํ คมิสฺสสิ”.
“กิํ เต อิธ สารสมฺมตํ,
กุณปปูรมฺหิ สุสานวฑฺฒเน;
เภทนธมฺเม กเฬวเร,
ยํ ทิสฺวา วิมโน อุทิกฺขสิ”.
“อกฺขีนิ จ ตูริยาริว,
กินฺนริยาริว ปพฺพตนฺตเร;
ตว เม นยนานิ ทกฺขิย,
ภิโยฺย กามรตี ปวฑฺฒติ.
อุปฺปลสิขโรปมานิ เต,_
วิมเล หาฏกสนฺนิเภ มุเข;
ตว เม นยนานิ ทกฺขิย,
ภิโยฺย กามคุโณ ปวฑฺฒติ.
อปิ ทูรคตา สรมฺหเส,
อายตปเมฺห วิสุทฺธทสฺสเน;
น หิ มตฺถิ ตยา ปิยตฺตโร,
นยนา กินฺนริมนฺทโลจเน”.
“อปเถน ปยาตุมิจฺฉสิ,
จนฺทํ กีฬนกํ คเวสสิ;
เมรุํ ลงฺเฆตุมิจฺฉสิ,
โย ตฺวํ พุทฺธสุตํ มคฺคยสิ.
นตฺถิ หิ โลเก สเทวเก,
ราโค ยตฺถปิ ทานิ เม สิยา;
นปิ นํ ชานามิ กีริโส,
อถ มคฺเคน หโต สมูลโก.
อิงฺคาลกุยาว อุชฺฌิโต,_
วิสปตฺโตริว อคฺคิโต กโต;
นปิ นํ ปสฺสามิ กีริโส,
อถ มคฺเคน หโต สมูลโก.
ยสฺสา สิยา อปจฺจเวกฺขิตํ,
สตฺถา วา อนุปาสิโต สิยา;
ตฺวํ ตาทิสิกํ ปโลภย,
ชานนฺติํ โส อิมํ วิหญฺญสิ.
มยฺหญฺหิ อกฺกุฏฺฐวนฺทิเต,
สุขทุกฺเข จ สตี อุปฏฺฐิตา;
สงฺขตมสุภนฺติ ชานิย,
สพฺพตฺเถว มโน น ลิมฺปติ.
สาหํ สุคตสฺส สาวิกา,
มคฺคฏฺฐงฺคิกยานยายินี;
อุทฺธฏสลฺลา อนาสวา,_
สุญฺญาคารคตา รมามหํ.
ทิฏฺฐา หิ มยา สุจิตฺติตา,
โสมฺภา ทารุกปิลฺลกานิ วา;
ตนฺตีหิ จ ขีลเกหิ จ,
วินิพทฺธา วิวิธํ ปนจฺจกา.
ตมฺหุทฺธเฏ ตนฺติขีลเก,
วิสฺสฏฺเฐ วิกเล ปริกฺริเต;
น วินฺเทยฺย ขณฺฑโส กเต,
กิมฺหิ ตตฺถ มนํ นิเวสเย.
ตถูปมา เทหกานิ มํ,
เตหิ ธมฺเมหิ วินา น วตฺตนฺติ;
ธมฺเมหิ วินา น วตฺตติ,
กิมฺหิ ตตฺถ มนํ นิเวสเย.
ยถา หริตาเลน มกฺขิตํ,
อทฺทส จิตฺติกํ ภิตฺติยา กตํ;
ตมฺหิ เต วิปรีตทสฺสนํ,
สญฺญา มานุสิกา นิรตฺถิกา.
มายํ วิย อคฺคโต กตํ,
สุปินนฺเตว สุวณฺณปาทปํ;
อุปคจฺฉสิ อนฺธ ริตฺตกํ,_
ชนมชฺเฌริว รุปฺปรูปกํ.
วฏฺฏนิริว โกฏโรหิตา,
มชฺเฌ ปุพฺพุฬกา สอสฺสุกา;
ปีฬโกฬิกา เจตฺถ ชายติ,
วิวิธา จกฺขุวิธา จ ปิณฺฑิตา”.
อุปฺปาฏิย จารุทสฺสนา,_
น จ ปชฺชิตฺถ อสงฺคมานสา;
“หนฺท เต จกฺขุํ หรสฺสุ ตํ”,
ตสฺส นรสฺส อทาสิ ตาวเท.
ตสฺส จ วิรมาสิ ตาวเท,
ราโค ตตฺถ ขมาปยี จ นํ;
“โสตฺถิ สิยา พฺรหฺมจารินี,
น ปุโน เอทิสกํ ภวิสฺสติ”.
“อาสาทิย เอทิสํ ชนํ,
อคฺคิํ ปชฺชลิตํว ลิงฺคิย;
คณฺหิย อาสีวิสํ วิย,
อปิ นุ โสตฺถิ สิยา ขเมหิ โน”.
มุตฺตา จ ตโต สา ภิกฺขุนี,
อคมี พุทฺธวรสฺส สนฺติกํ;
ปสฺสิย วรปุญฺญลกฺขณํ,
จกฺขุ อาสิ ยถา ปุราณกนฺติ.
… สุภา ชีวกมฺพวนิกา เถรี… .
ติํสนิปาโต นิฏฺฐิโต.