10.3 ตติยภาณวาร
เตน โข ปน สมเยน อุปสมฺปนฺนาโย ทิสฺสนฺติ— อนิมิตฺตาปิ, นิมิตฺตมตฺตาปิ, อโลหิตาปิ, ธุวโลหิตาปิ, ธุวโจฬาปิ, ปคฺฆรนฺตีปิ, สิขรณีปิ, อิตฺถิปณฺฑกาปิ, เวปุริสิกาปิ, สมฺภินฺนาปิ, อุภโตพฺยญฺชนาปิ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อุปสมฺปาเทนฺติยา จตุวีสติ อนฺตรายิเก ธมฺเม ปุจฺฉิตุํ. เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, ปุจฺฉิตพฺพา— ‘นสิ อนิมิตฺตา, นสิ นิมิตฺตมตฺตา, นสิ อโลหิตา, นสิ ธุวโลหิตา, นสิ ธุวโจฬา, นสิ ปคฺฆรนฺตี, นสิ สิขรณี, นสิ อิตฺถิปณฺฑกา, นสิ เวปุริสิกา, นสิ สมฺภินฺนา, นสิ อุภโตพฺยญฺชนา? สนฺติ เต เอวรูปา อาพาธา— กุฏฺฐํ, คณฺโฑ, กิลาโส, โสโส, อปมาโร? มนุสฺสาสิ, อิตฺถีสิ, ภุชิสฺสาสิ, อณณาสิ, นสิ ราชภฏี? อนุญฺญาตาสิ มาตาปิตูหิ, สามิเกน? ปริปุณฺณวีสติวสฺสาสิ, ปริปุณฺณํ เต ปตฺตจีวรํ, กิํนามาสิ, กานามา เต ปวตฺตินี’”ติ?
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ภิกฺขุนีนํ อนฺตรายิเก ธมฺเม ปุจฺฉนฺติ. อุปสมฺปทาเปกฺขาโย วิตฺถายนฺติ, มงฺกู โหนฺติ, น สกฺโกนฺติ วิสฺสชฺเชตุํ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เอกโตอุปสมฺปนฺนาย ภิกฺขุนิสํเฆ วิสุทฺธาย ภิกฺขุสํเฆ อุปสมฺปาเทตุนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย อนนุสิฏฺฐา อุปสมฺปทาเปกฺขาโย อนฺตรายิเก ธมฺเม ปุจฺฉนฺติ. อุปสมฺปทาเปกฺขาโย วิตฺถายนฺติ, มงฺกู โหนฺติ, น สกฺโกนฺติ วิสฺสชฺเชตุํ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปฐมํ อนุสาสิตฺวา ปจฺฉา อนฺตรายิเก ธมฺเม ปุจฺฉิตุนฺ”ติ.
ตตฺเถว สํฆมชฺเฌ อนุสาสนฺติ. อุปสมฺปทาเปกฺขาโย ตเถว วิตฺถายนฺติ, มงฺกู โหนฺติ, น สกฺโกนฺติ วิสฺสชฺเชตุํ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เอกมนฺตํ อนุสาสิตฺวา สํฆมชฺเฌ อนฺตรายิเก ธมฺเม ปุจฺฉิตุํ. เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อนุสาสิตพฺพา.
ปฐมํ อุปชฺฌํ คาหาเปตพฺพา. อุปชฺฌํ คาหาเปตฺวา ปตฺตจีวรํ อาจิกฺขิตพฺพํ— ‘อยํ เต ปตฺโต, อยํ สงฺฆาฏิ, อยํ อุตฺตราสงฺโค, อยํ อนฺตรวาสโก, อิทํ สงฺกจฺจิกํ, อยํ อุทกสาฏิกา; คจฺฉ อมุมฺหิ โอกาเส ติฏฺฐาหี’”ติ.
พาลา อพฺยตฺตา อนุสาสนฺติ. ทุรนุสิฏฺฐา อุปสมฺปทาเปกฺขาโย วิตฺถายนฺติ, มงฺกู โหนฺติ, น สกฺโกนฺติ วิสฺสชฺเชตุํ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, พาลาย อพฺยตฺตาย อนุสาสิตพฺพา. ยา อนุสาเสยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย อนุสาสิตุนฺ”ติ.
อสมฺมตา อนุสาสนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, อสมฺมตาย อนุสาสิตพฺพา. ยา อนุสาเสยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สมฺมตาย อนุสาสิตุํ. เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, สมฺมนฺนิตพฺพา— อตฺตนา วา อตฺตานํ สมฺมนฺนิตพฺพํ, ปราย วา ปรา สมฺมนฺนิตพฺพา.
กถญฺจ อตฺตนาว อตฺตานํ สมฺมนฺนิตพฺพํ? พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สํโฆ ญาเปตพฺโพ— ‘สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, อหํ อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามํ อนุสาเสยฺยนฺ’ติ. เอวํ อตฺตนาว อตฺตานํ สมฺมนฺนิตพฺพํ.
กถญฺจ ปราย ปรา สมฺมนฺนิตพฺพา? พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สํโฆ ญาเปตพฺโพ— ‘สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามํ อนุสาเสยฺยา’ติ. เอวํ ปราย ปรา สมฺมนฺนิตพฺพา.
ตาย สมฺมตาย ภิกฺขุนิยา อุปสมฺปทาเปกฺขํ อุปสงฺกมิตฺวา เอวมสฺส วจนียา— ‘สุณสิ อิตฺถนฺนาเม. อยํ เต สจฺจกาโล, ภูตกาโล. ยํ ชาตํ ตํ สํฆมชฺเฌ ปุจฺฉนฺเต สนฺตํ อตฺถีติ วตฺตพฺพํ, อสนฺตํ นตฺถีติ วตฺตพฺพํ. มา โข วิตฺถายิ, มา โข มงฺกุ อโหสิ. เอวํ ตํ ปุจฺฉิสฺสนฺติ— นสิ อนิมิตฺตา, นสิ นิมิตฺตมตฺตา, นสิ อโลหิตา, นสิ ธุวโลหิตา, นสิ ธุวโจฬา, นสิ ปคฺฆรนฺตี, นสิ สิขรณี, นสิ อิตฺถิปณฺฑกา, นสิ เวปุริสิกา, นสิ สมฺภินฺนา, นสิ อุภโตพฺยญฺชนา? สนฺติ เต เอวรูปา อาพาธา— กุฏฺฐํ, คณฺโฑ, กิลาโส, โสโส, อปมาโร? มนุสฺสาสิ, อิตฺถีสิ, ภุชิสฺสาสิ, อณณาสิ, นสิ ราชภฏี? อนุญฺญาตาสิ มาตาปิตูหิ, สามิเกน? ปริปุณฺณวีสติวสฺสาสิ, ปริปุณฺณํ เต ปตฺตจีวรํ, กิํนามาสิ, กานามา เต ปวตฺตินี’ติ?
เอกโต อาคจฺฉนฺติ. น เอกโต อาคนฺตพฺพํ. อนุสาสิกาย ปฐมตรํ อาคนฺตฺวา สํโฆ ญาเปตพฺโพ— ‘สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. อนุสิฏฺฐา สา มยา. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, อิตฺถนฺนามา อาคจฺเฉยฺยา’ติ. ‘อาคจฺฉาหี’ติ วตฺตพฺพา.
เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ การาเปตฺวา ภิกฺขุนีนํ ปาเท วนฺทาเปตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทาเปตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคณฺหาเปตฺวา อุปสมฺปทํ ยาจาเปตพฺพา— ‘สํฆํ, อเยฺย, อุปสมฺปทํ ยาจามิ. อุลฺลุมฺปตุ มํ, อเยฺย, สํโฆ อนุกมฺปํ อุปาทาย. ทุติยมฺปิ, อเยฺย, สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจามิ. อุลฺลุมฺปตุ มํ, อเยฺย, สํโฆ อนุกมฺปํ อุปาทาย. ตติยมฺปิ, อเยฺย, สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจามิ. อุลฺลุมฺปตุ มํ, อเยฺย, สํโฆ อนุกมฺปํ อุปาทายา’ติ. พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สํโฆ ญาเปตพฺโพ—
‘สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. อยํ อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, อหํ อิตฺถนฺนามํ อนฺตรายิเก ธมฺเม ปุจฺเฉยฺยนฺติ.
สุณสิ อิตฺถนฺนาเม. อยํ เต สจฺจกาโล, ภูตกาโล. ยํ ชาตํ ตํ ปุจฺฉามิ สนฺตํ อตฺถีติ วตฺตพฺพํ, อสนฺตํ นตฺถีติ วตฺตพฺพํ. นสิ อนิมิตฺตา …เป… กิํนามาสิ, กานามา เต ปวตฺตินี’ติ. พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สํโฆ ญาเปตพฺโพ—
‘สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. อยํ อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. ปริสุทฺธา อนฺตรายิเกหิ ธมฺเมหิ, ปริปุณฺณสฺสา ปตฺตจีวรํ. อิตฺถนฺนามา สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย ปวตฺตินิยา. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สํโฆ อิตฺถนฺนามํ อุปสมฺปาเทยฺย อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย ปวตฺตินิยา. เอสา ญตฺติ.
สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. อยํ อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. ปริสุทฺธา อนฺตรายิเกหิ ธมฺเมหิ, ปริปุณฺณสฺสา ปตฺตจีวรํ. อิตฺถนฺนามา สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย ปวตฺตินิยา. สํโฆ อิตฺถนฺนามํ อุปสมฺปาเทติ อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย ปวตฺตินิยา. ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย ปวตฺตินิยา, สา ตุณฺหสฺส; ยสฺสา นกฺขมติ, สา ภาเสยฺย.
ทุติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ …เป… ตติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ— สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. อยํ อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. ปริสุทฺธา อนฺตรายิเกหิ ธมฺเมหิ, ปริปุณฺณสฺสา ปตฺตจีวรํ. อิตฺถนฺนามา สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย ปวตฺตินิยา. สํโฆ อิตฺถนฺนามํ อุปสมฺปาเทติ อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย ปวตฺตินิยา. ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย ปวตฺตินิยา, สา ตุณฺหสฺส; ยสฺสา นกฺขมติ, สา ภาเสยฺย.
อุปสมฺปนฺนา สํเฆน อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย ปวตฺตินิยา. ขมติ สํฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’ติ.
ตาวเทว ตํ อาทาย ภิกฺขุสํฆํ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ การาเปตฺวา ภิกฺขูนํ ปาเท วนฺทาเปตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทาเปตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคณฺหาเปตฺวา อุปสมฺปทํ ยาจาเปตพฺพา— ‘อหํ, อยฺยา, อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา; สํฆํ, อยฺยา, อุปสมฺปทํ ยาจามิ. อุลฺลุมฺปตุ มํ, อยฺยา, สํโฆ อนุกมฺปํ อุปาทาย. อหํ, อยฺยา, อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา. ทุติยมฺปิ, อยฺยา, สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจามิ. อุลฺลุมฺปตุ มํ, อยฺยา, สํโฆ อนุกมฺปํ อุปาทาย. อหํ, อยฺยา, อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา. ตติยมฺปิ, อยฺยา, สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจามิ. อุลฺลุมฺปตุ มํ, อยฺยา, สํโฆ อนุกมฺปํ อุปาทายา’ติ. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สํโฆ ญาเปตพฺโพ—
‘สุณาตุ เม, ภนฺเต, สํโฆ. อยํ อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา. อิตฺถนฺนามา สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สํโฆ อิตฺถนฺนามํ อุปสมฺปาเทยฺย, อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. เอสา ญตฺติ.
สุณาตุ เม, ภนฺเต, สํโฆ. อยํ อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา. อิตฺถนฺนามา สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. สํโฆ อิตฺถนฺนามํ อุปสมฺปาเทติ อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. ยสฺสายสฺมโต ขมติ อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทา อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา, โส ตุณฺหสฺส; ยสฺส นกฺขมติ, โส ภาเสยฺย.
ทุติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ …เป… ตติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ— สุณาตุ เม, ภนฺเต, สํโฆ. อยํ อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา. อิตฺถนฺนามา สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. สํโฆ อิตฺถนฺนามํ อุปสมฺปาเทติ อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. ยสฺสายสฺมโต ขมติ อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทา อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา, โส ตุณฺหสฺส; ยสฺส นกฺขมติ, โส ภาเสยฺย.
อุปสมฺปนฺนา สํเฆน อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. ขมติ สํฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’ติ.
ตาวเทว ฉายา เมตพฺพา, อุตุปฺปมาณํ อาจิกฺขิตพฺพํ, ทิวสภาโค อาจิกฺขิตพฺโพ, สงฺคีติ อาจิกฺขิตพฺพา, ภิกฺขุนิโย วตฺตพฺพา— อิมิสฺสา ตโย จ นิสฺสเย, อฏฺฐ จ อกรณียานิ อาจิกฺเขยฺยาถา”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ภตฺตคฺเค อาสนํ สงฺกสายนฺติโย กาลํ วีตินาเมสุํ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อฏฺฐนฺนํ ภิกฺขุนีนํ ยถาวุฑฺฒํ, อวเสสานํ ยถาคติกนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย— “ภควตา อนุญฺญาตํ อฏฺฐนฺนํ ภิกฺขุนีนํ ยถาวุฑฺฒํ, อวเสสานํ ยถาคติกนฺ”ติ— สพฺพตฺถ อฏฺเฐว ภิกฺขุนิโย ยถาวุฑฺฒํ ปฏิพาหนฺติ, อวเสสาโย ยถาคติกํ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ภตฺตคฺเค อฏฺฐนฺนํ ภิกฺขุนีนํ ยถาวุฑฺฒํ, อวเสสานํ ยถาคติกํ; อญฺญตฺถ สพฺพตฺถ ยถาวุฑฺฒํ น ปฏิพาหิตพฺพํ. ยา ปฏิพาเหยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย น ปวาเรนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา น ปวาเรตพฺพํ. ยา น ปวาเรยฺย, ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย อตฺตนา ปวาเรตฺวา ภิกฺขุสํฆํ น ปวาเรนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา อตฺตนา ปวาเรตฺวา ภิกฺขุสํโฆ น ปวาเรตพฺโพ. ยา น ปวาเรยฺย, ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูหิ สทฺธิํ เอกโต ปวาเรนฺติโย โกลาหลํ อกํสุ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา ภิกฺขูหิ สทฺธิํ เอกโต ปวาเรตพฺพํ. ยา ปวาเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ปุเรภตฺตํ ปวาเรนฺติโย กาลํ วีตินาเมสุํ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปจฺฉาภตฺตํ ปวาเรตุนฺ”ติ. ปจฺฉาภตฺตํ ปวาเรนฺติโย วิกาเล อเหสุํ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อชฺชตนา ภิกฺขุนิสํฆํ ปวาเรตฺวา อปรชฺชุ ภิกฺขุสํฆํ ปวาเรตุนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน สพฺโพ ภิกฺขุนิสํโฆ ปวาเรนฺโต โกลาหลํ อกาสิ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เอกํ ภิกฺขุนิํ พฺยตฺตํ ปฏิพลํ สมฺมนฺนิตุํ— ภิกฺขุนิสํฆสฺส อตฺถาย ภิกฺขุสํฆํ ปวาเรตุํ. เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, สมฺมนฺนิตพฺพา. ปฐมํ ภิกฺขุนี ยาจิตพฺพา, ยาจิตฺวา พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สํโฆ ญาเปตพฺโพ—
‘สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สํโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนิํ สมฺมนฺเนยฺย ภิกฺขุนิสํฆสฺส อตฺถาย ภิกฺขุสํฆํ ปวาเรตุํ. เอสา ญตฺติ.
สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. สํโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนิํ สมฺมนฺนติ ภิกฺขุนิสํฆสฺส อตฺถาย ภิกฺขุสํฆํ ปวาเรตุํ. ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา สมฺมุติ ภิกฺขุนิสํฆสฺส อตฺถาย ภิกฺขุสํฆํ ปวาเรตุํ, สา ตุณฺหสฺส; ยสฺสา นกฺขมติ, สา ภาเสยฺย.
สมฺมตา สํเฆน อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิสํฆสฺส อตฺถาย ภิกฺขุสํฆํ ปวาเรตุํ. ขมติ สํฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’ติ.
ตาย สมฺมตาย ภิกฺขุนิยา ภิกฺขุนิสํฆํ อาทาย ภิกฺขุสํฆํ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา ภิกฺขูนํ ปาเท วนฺทิตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย— ‘ภิกฺขุนิสํโฆ, อยฺยา, ภิกฺขุสํฆํ ปวาเรติ— ทิฏฺเฐน วา, สุเตน วา ปริสงฺกาย วา. วทตุ, อยฺยา, ภิกฺขุสํโฆ ภิกฺขุนิสํฆํ อนุกมฺปํ อุปาทาย, ปสฺสนฺโต ปฏิกริสฺสติ. ทุติยมฺปิ, อยฺยา …เป… ตติยมฺปิ, อยฺยา, ภิกฺขุนิสํโฆ ภิกฺขุสํฆํ ปวาเรติ— ทิฏฺเฐน วา, สุเตน วา, ปริสงฺกาย วา. วทตุ, อยฺยา, ภิกฺขุสํโฆ ภิกฺขุนิสํฆํ อนุกมฺปํ อุปาทาย, ปสฺสนฺโต ปฏิกริสฺสตี’”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ อุโปสถํ ฐเปนฺติ, ปวารณํ ฐเปนฺติ, สวจนียํ กโรนฺติ, อนุวาทํ ปฏฺฐเปนฺติ, โอกาสํ กาเรนฺติ, โจเทนฺติ, สาเรนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา ภิกฺขุสฺส อุโปสโถ ฐเปตพฺโพ; ฐปิโตปิ อฏฺฐปิโต; ฐเปนฺติยา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. น ปวารณา ฐเปตพฺพา; ฐปิตาปิ อฏฺฐปิตา; ฐเปนฺติยา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. น สวจนียํ กาตพฺพํ; กตมฺปิ อกตํ; กโรนฺติยา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. น อนุวาโท ปฏฺฐเปตพฺโพ; ปฏฺฐปิโตปิ อปฺปฏฺฐปิโต; ปฏฺฐเปนฺติยา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. น โอกาโส กาเรตพฺโพ; การิโตปิ อการิโต; กาเรนฺติยา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. น โจเทตพฺโพ; โจทิโตปิ อโจทิโต; โจเทนฺติยา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. น สาเรตพฺโพ; สาริโตปิ อสาริโต; สาเรนฺติยา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ภิกฺขุนีนํ อุโปสถํ ฐเปนฺติ, ปวารณํ ฐเปนฺติ, สวจนียํ กโรนฺติ, อนุวาทํ ปฏฺฐเปนฺติ, โอกาสํ กาเรนฺติ, โจเทนฺติ, สาเรนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา ภิกฺขุนิยา อุโปสถํ ฐเปตุํ; ฐปิโตปิ สุฏฺฐปิโต; ฐเปนฺตสฺส อนาปตฺติ. ปวารณํ ฐเปตุํ; ฐปิตาปิ สุฏฺฐปิตา; ฐเปนฺตสฺส อนาปตฺติ. สวจนียํ กาตุํ; กตมฺปิ สุกตํ; กโรนฺตสฺส อนาปตฺติ. อนุวาทํ ปฏฺฐเปตุํ; ปฏฺฐปิโตปิ สุปฺปฏฺฐปิโต; ปฏฺฐเปนฺตสฺส อนาปตฺติ. โอกาสํ กาเรตุํ; การิโตปิ สุการิโต; กาเรนฺตสฺส อนาปตฺติ. โจเทตุํ; โจทิตาปิ สุโจทิตา; โจเทนฺตสฺส อนาปตฺติ. สาเรตุํ; สาริตาปิ สุสาริตา; สาเรนฺตสฺส อนาปตฺตี”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย ยาเนน ยายนฺติ— อิตฺถิยุตฺเตนปิ ปุริสนฺตเรน, ปุริสยุตฺเตนปิ อิตฺถนฺตเรน. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ …เป… เสยฺยถาปิ คงฺคามหิยายา”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา ยาเนน ยายิตพฺพํ. ยา ยาเยยฺย, ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา ภิกฺขุนี คิลานา โหติ, น สกฺโกติ ปทสา คนฺตุํ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, คิลานาย ยานนฺ”ติ. อถ โข ภิกฺขุนีนํ เอตทโหสิ— “อิตฺถิยุตฺตํ นุ โข, ปุริสยุตฺตํ นุ โข”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อิตฺถิยุตฺตํ ปุริสยุตฺตํ หตฺถวฏฺฏกนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน อญฺญตริสฺสา ภิกฺขุนิยา ยานุคฺฆาเตน พาฬฺหตรํ อผาสุ อโหสิ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สิวิกํ ปาฏงฺกินฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน อฑฺฒกาสี คณิกา ภิกฺขุนีสุ ปพฺพชิตา โหติ. สา จ สาวตฺถิํ คนฺตุกามา โหติ— “ภควโต สนฺติเก อุปสมฺปชฺชิสฺสามี”ติ. อโสฺสสุํ โข ธุตฺตา— “อฑฺฒกาสี กิร คณิกา สาวตฺถิํ คนฺตุกามา”ติ. เต มคฺเค ปริยุฏฺฐิํสุ. อสฺโสสิ โข อฑฺฒกาสี คณิกา— “ธุตฺตา กิร มคฺเค ปริยุฏฺฐิตา”ติ. ภควโต สนฺติเก ทูตํ ปาเหสิ— “อหญฺหิ อุปสมฺปชฺชิตุกามา; กถํ นุ โข มยา ปฏิปชฺชิตพฺพนฺ”ติ? อถ โข ภควา เอตสฺมิํ นิทาเน เอตสฺมิํ ปกรเณ ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ— “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ทูเตนปิ อุปสมฺปาเทตุนฺ”ติ.
ภิกฺขุทูเตน อุปสมฺปาเทนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุทูเตน อุปสมฺปาเทตพฺพา. โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา”ติ. สิกฺขมานทูเตน อุปสมฺปาเทนฺติ …เป… สามเณรทูเตน อุปสมฺปาเทนฺติ …เป… สามเณริทูเตน อุปสมฺปาเทนฺติ …เป… พาลาย อพฺยตฺตาย ทูเตน อุปสมฺปาเทนฺติ. “น, ภิกฺขเว, พาลาย อพฺยตฺตาย ทูเตน อุปสมฺปาเทตพฺพา. โย อุปสมฺปาเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย ทูเตน อุปสมฺปาเทตุนฺติ.
ตาย ทูตาย ภิกฺขุนิยา สํฆํ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา ภิกฺขูนํ ปาเท วนฺทิตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย— ‘อิตฺถนฺนามา, อยฺยา, อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา. สา เกนจิเทว อนฺตราเยน น อาคจฺฉติ. อิตฺถนฺนามา, อยฺยา, สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ. อุลฺลุมฺปตุ ตํ, อยฺยา, สํโฆ อนุกมฺปํ อุปาทาย. อิตฺถนฺนามา, อยฺยา, อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา. สา เกนจิเทว อนฺตราเยน น อาคจฺฉติ. ทุติยมฺปิ, อยฺยา, อิตฺถนฺนามา สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ. อุลฺลุมฺปตุ ตํ, อยฺยา, สํโฆ อนุกมฺปํ อุปาทาย. อิตฺถนฺนามา, อยฺยา, อิตฺถนฺนามาย อยฺยาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา. สา เกนจิเทว อนฺตราเยน น อาคจฺฉติ. ตติยมฺปิ, อยฺยา, อิตฺถนฺนามา สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ. อุลฺลุมฺปตุ ตํ, อยฺยา, สํโฆ อนุกมฺปํ อุปาทายา’ติ. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สํโฆ ญาเปตพฺโพ—
‘สุณาตุ เม, ภนฺเต, สํโฆ. อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา. สา เกนจิเทว อนฺตราเยน น อาคจฺฉติ. อิตฺถนฺนามา สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สํโฆ อิตฺถนฺนามํ อุปสมฺปาเทยฺย อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. เอสา ญตฺติ.
สุณาตุ เม, ภนฺเต, สํโฆ. อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา. สา เกนจิเทว อนฺตราเยน น อาคจฺฉติ. อิตฺถนฺนามา สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. สํโฆ อิตฺถนฺนามํ อุปสมฺปาเทติ อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. ยสฺสายสฺมโต ขมติ อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทา อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา, โส ตุณฺหสฺส; ยสฺส นกฺขมติ, โส ภาเสยฺย.
ทุติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ …เป… ตติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ. สุณาตุ เม, ภนฺเต, สํโฆ. อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทาเปกฺขา. เอกโตอุปสมฺปนฺนา ภิกฺขุนิสํเฆ, วิสุทฺธา. สา เกนจิเทว อนฺตราเยน น อาคจฺฉติ. อิตฺถนฺนามา สํฆํ อุปสมฺปทํ ยาจติ อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. สํโฆ อิตฺถนฺนามํ อุปสมฺปาเทติ อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. ยสฺสายสฺมโต ขมติ อิตฺถนฺนามาย อุปสมฺปทา อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา, โส ตุณฺหสฺส; ยสฺส นกฺขมติ, โส ภาเสยฺย.
อุปสมฺปนฺนา สํเฆน อิตฺถนฺนามา อิตฺถนฺนามาย ปวตฺตินิยา. ขมติ สํฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’ติ.
ตาวเทว ฉายา เมตพฺพา, อุตุปฺปมาณํ อาจิกฺขิตพฺพํ, ทิวสภาโค อาจิกฺขิตพฺโพ, สงฺคีติ อาจิกฺขิตพฺพา, ภิกฺขุนิโย วตฺตพฺพา— ตสฺสา ตโย จ นิสฺสเย, อฏฺฐ จ อกรณียานิ อาจิกฺเขยฺยาถา”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย อรญฺเญ วิหรนฺติ. ธุตฺตา ทูเสนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ, อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา อรญฺเญ วตฺถพฺพํ. ยา วเสยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา”ติ.
เตน โข ปน สมเยน อญฺญตเรน อุปาสเกน ภิกฺขุนิสํฆสฺส อุทฺโทสิโต ทินฺโน โหติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อุทฺโทสิตนฺ”ติ. อุทฺโทสิโต น สมฺมติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อุปสฺสยนฺ”ติ. อุปสฺสโย น สมฺมติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, นวกมฺมนฺ”ติ. นวกมฺมํ น สมฺมติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปุคฺคลิกมฺปิ กาตุนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา อิตฺถี สนฺนิสินฺนคพฺภา ภิกฺขุนีสุ ปพฺพชิตา โหติ. ตสฺสา ปพฺพชิตาย คพฺโภ วุฏฺฐาติ. อถ โข ตสฺสา ภิกฺขุนิยา เอตทโหสิ— “กถํ นุ โข มยา อิมสฺมิํ ทารเก ปฏิปชฺชิตพฺพนฺ”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, โปเสตุํ, ยาว โส ทารโก วิญฺญุตํ ปาปุณาตี”ติ.
อถ โข ตสฺสา ภิกฺขุนิยา เอตทโหสิ— “มยา จ น ลพฺภา เอกิกาย วตฺถุํ, อญฺญาย จ ภิกฺขุนิยา น ลพฺภา ทารเกน สห วตฺถุํ, กถํ นุ โข มยา ปฏิปชฺชิตพฺพนฺ”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เอกํ ภิกฺขุนิํ สมฺมนฺนิตฺวา ตสฺสา ภิกฺขุนิยา ทุติยํ ทาตุํ. เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, สมฺมนฺนิตพฺพา. ปฐมํ ภิกฺขุนี ยาจิตพฺพา, ยาจิตฺวา พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สํโฆ ญาเปตพฺโพ—
‘สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สํโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนิํ สมฺมนฺเนยฺย อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา ทุติยํ. เอสา ญตฺติ.
สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. สํโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนิํ สมฺมนฺนติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา ทุติยํ. ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา สมฺมุติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา ทุติยาย, สา ตุณฺหสฺส; ยสฺสา นกฺขมติ, สา ภาเสยฺย.
สมฺมตา สํเฆน อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา ทุติยา. ขมติ สํฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’”ติ.
อถ โข ตสฺสา ทุติยิกาย ภิกฺขุนิยา เอตทโหสิ— “กถํ นุ โข มยา อิมสฺมิํ ทารเก ปฏิปชฺชิตพฺพนฺ”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ฐเปตฺวา สาคารํ ยถา อญฺญสฺมิํ ปุริเส ปฏิปชฺชนฺติ เอวํ ตสฺมิํ ทารเก ปฏิปชฺชิตุนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา ภิกฺขุนี ครุธมฺมํ อชฺฌาปนฺนา โหติ มานตฺตจารินี. อถ โข ตสฺสา ภิกฺขุนิยา เอตทโหสิ— “มยา จ น ลพฺภา เอกิกาย วตฺถุํ, อญฺญาย จ ภิกฺขุนิยา น ลพฺภา สห มยา วตฺถุํ, กถํ นุ โข มยา ปฏิปชฺชิตพฺพนฺ”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เอกํ ภิกฺขุนิํ สมฺมนฺนิตฺวา ตสฺสา ภิกฺขุนิยา ทุติยํ ทาตุํ. เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, สมฺมนฺนิตพฺพา. ปฐมํ ภิกฺขุนี ยาจิตพฺพา, ยาจิตฺวา พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สํโฆ ญาเปตพฺโพ—
‘สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สํโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนิํ สมฺมนฺเนยฺย อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา ทุติยํ. เอสา ญตฺติ.
สุณาตุ เม, อเยฺย, สํโฆ. สํโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนิํ สมฺมนฺนติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา ทุติยํ. ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา สมฺมุติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา ทุติยาย, สา ตุณฺหสฺส; ยสฺสา นกฺขมติ, สา ภาเสยฺย.
สมฺมตา สํเฆน อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา ทุติยา. ขมติ สํฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’”ติ.
เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา ภิกฺขุนี สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย วิพฺภมิ. สา ปุน ปจฺจาคนฺตฺวา ภิกฺขุนิโย อุปสมฺปทํ ยาจิ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา สิกฺขาปจฺจกฺขานํ; ยเทว สา วิพฺภนฺตา ตเทว สา อภิกฺขุนี”ติ.
เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา ภิกฺขุนี สกาวาสา ติตฺถายตนํ สงฺกมิ. สา ปุน ปจฺจาคนฺตฺวา ภิกฺขุนิโย อุปสมฺปทํ ยาจิ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “ยา สา, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนี สกาวาสา ติตฺถายตนํ สงฺกนฺตา, สา อาคตา น อุปสมฺปาเทตพฺพา”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ปุริเสหิ อภิวาทนํ, เกสจฺเฉทนํ, นขจฺเฉทนํ, วณปฺปฏิกมฺมํ, กุกฺกุจฺจายนฺตา น สาทิยนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สาทิตุนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ปลฺลงฺเกน นิสีทนฺติ ปณฺหิสมฺผสฺสํ สาทิยนฺตี. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา ปลฺลงฺเกน นิสีทิตพฺพํ. ยา นิสีเทยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา”ติ.
เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรา ภิกฺขุนี คิลานา โหติ. ตสฺสา วินา ปลฺลงฺเกน น ผาสุ โหติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา อฑฺฒปลฺลงฺกนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย วจฺจกุฏิยา วจฺจํ กโรนฺติ. ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย ตตฺเถว คพฺภํ ปาเตนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา วจฺจกุฏิยา วจฺโจ กาตพฺโพ. ยา กเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เหฏฺฐา วิวเฏ อุปริปฏิจฺฉนฺเน วจฺจํ กาตุนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย จุณฺเณน นหายนฺติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ …เป… เสยฺยถาปิ คิหินี กามโภคินิโย”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา จุณฺเณน นหายิตพฺพํ. ยา นหาเยยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, กุกฺกุสํ มตฺติกนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย วาสิตกาย มตฺติกาย นหายนฺติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ …เป… เสยฺยถาปิ คิหินี กามโภคินิโย”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา วาสิตกาย มตฺติกาย นหายิตพฺพํ. ยา นหาเยยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปกติมตฺติกนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ชนฺตาฆเร นหายนฺติโย โกลาหลํ อกํสุ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา ชนฺตาฆเร นหายิตพฺพํ. ยา นหาเยยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ปฏิโสเต นหายนฺติ ธาราสมฺผสฺสํ สาทิยนฺตี. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา ปฏิโสเต นหายิตพฺพํ. ยา นหาเยยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย อติตฺเถ นหายนฺติ. ธุตฺตา ทูเสนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา อติตฺเถ นหายิตพฺพํ. ยา นหาเยยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ปุริสติตฺเถ นหายนฺติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ …เป… เสยฺยถาปิ คิหินี กามโภคินิโย”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนิยา ปุริสติตฺเถ นหายิตพฺพํ. ยา นหาเยยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, มหิลาติตฺเถ นหายิตุนฺ”ติ.
ตติยภาณวาโร นิฏฺฐิโต.
ภิกฺขุนิกฺขนฺธโก ทสโม.
อิมสฺมิํ ขนฺธเก วตฺถู เอกสตํ.
ตสฺสุทฺทานํ
ปพฺพชฺชํ โคตมี ยาจิ,
นานุญฺญาสิ ตถาคโต;
กปิลวตฺถุ เวสาลิํ,
อคมาสิ วินายโก.
รโชกิณฺเณน โกฏฺฐเก,
อานนฺทสฺส ปเวทยิ;
ภพฺโพติ นยโต ยาจิ,
มาตาติ โปสิกาติ จ.
วสฺสสตํ ตทหุ จ,
อภิกฺขุปจฺจาสีสนา;
ปวารณา ครุธมฺมา,
ทฺเว วสฺสา อนกฺโกสนา.
โอวโฏ จ อฏฺฐ ธมฺมา,
ยาวชีวานุวตฺตนา;
ครุธมฺมปฏิคฺคาโห,
สาวสฺสา อุปสมฺปทา.
วสฺสสหสฺสํ ปญฺเจว,
กุมฺภเถนกเสตฏฺฏิ;
มญฺชิฏฺฐิเกาปมาหิ,
เอวํ สทฺธมฺมหิํสนา.
อาฬิํ พนฺเธยฺย ปาเอว,
ปุน สทฺธมฺมสณฺฐิติ;
อุปสมฺปาเทตุํ อยฺยา,_
ยถาวุฑฺฒาภิวาทนา.
น กริสฺสนฺติ กิเมว,
สาธารณาสาธารณํ;
โอวาทํ ปาติโมกฺขญฺจ,
เกน นุ โข อุปสฺสยํ.
น ชานนฺติ จ อาจิกฺขิ,
น กโรนฺติ จ ภิกฺขุหิ;
ปฏิคฺคเหตุํ ภิกฺขูหิ,
ภิกฺขุนีหิ ปฏิคฺคโห.
อาจิกฺขิ กมฺมํ ภิกฺขูหิ,
อุชฺฌายนฺติ ภิกฺขุนีหิ วา;_
อาจิกฺขิตุํ ภณฺฑนญฺจ,
โรเปตฺวา อุปฺปลาย จ.
สาวตฺถิยา กทฺทโมท,
อวนฺทิ กาย อูรุ จ;
องฺคชาตญฺจ โอภาสํ,
สมฺปโยเชนฺติ วคฺคิกา.
อวนฺทิโย ทณฺฑกมฺมํ,
ภิกฺขุนิโย ตถา ปุน;
อาวรณญฺจ โอวาทํ,
กปฺปติ นุ โข ปกฺกมิ.
พาลา วตฺถุวินิจฺฉยา,
โอวาทํ สํโฆ ปญฺจหิ;
ทุเว ติโสฺส น คณฺหนฺติ,
พาลา คิลานคมิกํ.
อารญฺญิโก นาโรเจนฺติ,
น ปจฺจาคจฺฉนฺติ จ;
ทีฆํ วิลีวจมฺมญฺจ,
ทุสฺสา จ เวณิวฏฺฏิ จ;
โจฬเวณิ จ วฏฺฏิ จ,
สุตฺตเวณิ จ วฏฺฏิกา.
อฏฺฐิลฺลํ โคหนุเกน,
หตฺถโกจฺฉํ ปาทํ ตถา;
อูรุํ มุขํ ทนฺตมํสํ,
อาลิมฺโปมทฺทจุณฺณนา.
ลญฺเฉนฺติ องฺคราคญฺจ,
มุขราคํ ตถา ทุเว;
อวงฺคํ วิเสโสโลโก,
สาโลเกน นจฺเจน จ.
เวสี ปานาคารํ สูนํ,
อาปณํ วฑฺฒิ วณิชฺชา;
ทาสํ ทาสิํ กมฺมกรํ,
กมฺมการิํ อุปฏฺฐยฺยุํ.
ติรจฺฉานหรีตกิ,
สนฺธารยนฺติ นมตกํ;
นีลํ ปีตํ โลหิตกํ,
มญฺชิฏฺฐกณฺหจีวรา.
มหารงฺคมหานาม-
อจฺฉินฺนา ทีฆเมว จ;
ปุปฺผผลกญฺจุกญฺจ,
ติรีฏกญฺจ ธารยุํ.
ภิกฺขุนี สิกฺขมานาย,
สามเณราย อจฺจเย;
นิยฺยาทิเต ปริกฺขาเร,
ภิกฺขุนิโยว อิสฺสรา.
ภิกฺขุสฺส สามเณรสฺส,
อุปาสกสฺสุปาสิกา;_
อญฺเญสญฺจ ปริกฺขาเร,
นิยฺยาเต ภิกฺขุอิสฺสรา.
มลฺลี คพฺภํ ปตฺตมูลํ,
พฺยญฺชนํ อามิเสน จ;
อุสฺสนฺนญฺจ พาฬฺหตรํ,_
สนฺนิธิกตมามิสํ.
ภิกฺขูนํ ยาทิสํ โภฏฺฐํ,
ภิกฺขุนีนํ ตถา กเร;
เสนาสนํ อุตุนิโย,
มกฺขียติ ปฏาณิ จ.
ฉิชฺชนฺติ สพฺพกาลญฺจ,
อนิมิตฺตาปิ ทิสฺสเร;
นิมิตฺตา โลหิตา เจว,
ตเถว ธุวโลหิตา.
ธุวโจฬปคฺฆรนฺตี,
สิขรณิตฺถิปณฺฑกา;
เวปุริสี จ สมฺภินฺนา,
อุภโตพฺยญฺชนาปิ จ._
อนิมิตฺตาทิโต กตฺวา,
ยาว อุภโตพฺยญฺชนา;
เอตํ เปยฺยาลโต เหฏฺฐา,
กุฏฺฐํ คณฺโฑ กิลาโส จ.
โสสาปมาโร มานุสี,
อิตฺถีสิ ภุชิสฺสาสิ จ;_
อณณา น ราชภฏี,
อนุญฺญาตา จ วีสติ.
ปริปุณฺณา จ กิํนามา,
กานามา เต ปวตฺตินี;
จตุวีสนฺตรายานํ,
ปุจฺฉิตฺวา อุปสมฺปทา.
วิตฺถายนฺติ อนนุสิฏฺฐา,
สํฆมชฺเฌ ตเถว จ;
อุปชฺฌาคาห สงฺฆาฏิ,_
อุตฺตรนฺตรวาสโก._
สงฺกจฺจุทกสาฏิ จ,
อาจิกฺขิตฺวาน เปสเย;
พาลา อสมฺมเตกโต,
ยาเจ ปุจฺฉนฺตรายิกา.
เอกโตอุปสมฺปนฺนา,
ภิกฺขุสํเฆ ตถา ปุน;
ฉายา อุตุ ทิวสา จ,
สงฺคีติ ตโย นิสฺสเย.
อฏฺฐ อกรณียานิ,
กาลํ สพฺพตฺถ อฏฺเฐว;
น ปวาเรนฺติ ภิกฺขุนี,
ภิกฺขุสํฆํ ตเถว จ.
โกลาหลํ ปุเรภตฺตํ,
วิกาเล จ โกลาหลํ;
อุโปสถํ ปวารณํ,_
สวจนียานุวาทนํ.
โอกาสํ โจเท สาเรนฺติ,
ปฏิกฺขิตฺตํ มเหสินา;
ตเถว ภิกฺขุ ภิกฺขุนี,
อนุญฺญาตํ มเหสินา.
ยานํ คิลานยุตฺตญฺจ,
ยานุคฺฆาตฑฺฒกาสิกา;
ภิกฺขุ สิกฺขา สามเณร,
สามเณรี จ พาลาย.
อรญฺเญ อุปาสเกน,
อุทฺโทสิโต อุปสฺสยํ;_
น สมฺมติ นวกมฺมํ,
นิสินฺนคพฺภเอกิกา.
สาคารญฺจ ครุธมฺมํ,
ปจฺจกฺขาย จ สงฺกมิ;
อภิวาทนเกสา จ,
นขา จ วณกมฺมนา.
ปลฺลงฺเกน คิลานา จ,
วจฺจํ จุณฺเณน วาสิตํ;
ชนฺตาฆเร ปฏิโสเต,
อติตฺเถ ปุริเสน จ.
มหาโคตมี อายาจิ,
อานนฺโท จาปิ โยนิโส;
ปริสา จตโสฺส โหนฺติ,
ปพฺพชฺชา ชินสาสเน.
สํเวคชนนตฺถาย,
สทฺธมฺมสฺส จ วุทฺธิยา;
อาตุรสฺสาว เภสชฺชํ,
เอวํ พุทฺเธน เทสิตํ.
เอวํ วินีตา สทฺธมฺเม,
มาตุคามาปิ อิตรา;
ยายนฺติ อจฺจุตํ ฐานํ,
ยตฺถ คนฺตฺวา น โสจเรติ.
ภิกฺขุนิกฺขนฺธโก นิฏฺฐิโต.