2.3 มานตฺตารหวตฺต
เตน โข ปน สมเยน มานตฺตารหา ภิกฺขู สาทิยนฺติ ปกตตฺตานํ ภิกฺขูนํ อภิวาทนํ, ปจฺจุฏฺฐานํ, อญฺชลิกมฺมํ, สามีจิกมฺมํ, อาสนาภิหารํ, เสยฺยาภิหารํ, ปาโททกํ ปาทปีฐํ, ปาทกถลิกํ, ปตฺตจีวรปฺปฏิคฺคหณํ, นหาเน ปิฏฺฐิปริกมฺมํ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา …เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ— “กถญฺหิ นาม มานตฺตารหา ภิกฺขู สาทิยิสฺสนฺติ ปกตตฺตานํ ภิกฺขูนํ อภิวาทนํ, ปจฺจุฏฺฐานํ, อญฺชลิกมฺมํ, สามีจิกมฺมํ, อาสนาภิหารํ, เสยฺยาภิหารํ, ปาโททกํ ปาทปีฐํ, ปาทกถลิกํ, ปตฺตจีวรปฺปฏิคฺคหณํ, นหาเน ปิฏฺฐิปริกมฺมนฺ”ติ. อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ …เป… “สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, มานตฺตารหา ภิกฺขู สาทิยนฺติ ปกตตฺตานํ ภิกฺขูนํ อภิวาทนํ, ปจฺจุฏฺฐานํ …เป… นหาเน ปิฏฺฐิปริกมฺมนฺ”ติ? “สจฺจํ, ภควา”ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา— “อนนุจฺฉวิกํ …เป… กถญฺหิ นาม, ภิกฺขเว, มานตฺตารหา ภิกฺขู สาทิยิสฺสนฺติ ปกตตฺตานํ ภิกฺขูนํ อภิวาทนํ …เป… นหาเน ปิฏฺฐิปริกมฺมํ. เนตํ, ภิกฺขเว, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย …เป… วิครหิตฺวา …เป… ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ— “น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สาทิตพฺพํ ปกตตฺตานํ ภิกฺขูนํ อภิวาทนํ, ปจฺจุฏฺฐานํ …เป… นหาเน ปิฏฺฐิปริกมฺมํ. โย สาทิเยยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, มานตฺตารหานํ ภิกฺขูนํ มิถุ ยถาวุฑฺฒํ อภิวาทนํ, ปจฺจุฏฺฐานํ …เป… นหาเน ปิฏฺฐิปริกมฺมํ. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, มานตฺตารหานํ ภิกฺขูนํ ปญฺจ ยถาวุฑฺฒํ— อุโปสถํ, ปวารณํ, วสฺสิกสาฏิกํ, โอโณชนํ, ภตฺตํ. เตน หิ, ภิกฺขเว, มานตฺตารหานํ ภิกฺขูนํ วตฺตํ ปญฺญเปสฺสามิ ยถา มานตฺตารเหหิ ภิกฺขูหิ วตฺติตพฺพํ.
มานตฺตารเหน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา สมฺมา วตฺติตพฺพํ. ตตฺรายํ สมฺมาวตฺตนา—
น อุปสมฺปาเทตพฺพํ …เป… (ยถา มูลายปฏิกสฺสนา, ตถา วิตฺถาเรตพฺพํ.) น ภิกฺขูหิ สมฺปโยเชตพฺพํ.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา ปกตตฺตสฺส ภิกฺขุโน ปุรโต คนฺตพฺพํ, น ปุรโต นิสีทิตพฺพํ. โย โหติ สํฆสฺส อาสนปริยนฺโต เสยฺยาปริยนฺโต วิหารปริยนฺโต โส ตสฺส ปทาตพฺโพ. เตน จ โส สาทิตพฺโพ.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา ปกตตฺเตน ภิกฺขุนา ปุเรสมเณน วา ปจฺฉาสมเณน วา กุลานิ อุปสงฺกมิตพฺพานิ, น อารญฺญิกงฺคํ สมาทาตพฺพํ, น ปิณฺฑปาติกงฺคํ สมาทาตพฺพํ, น จ ตปฺปจฺจยา ปิณฺฑปาโต นีหราเปตพฺโพ— มา มํ ชานิํสูติ.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สภิกฺขุกา อาวาสา อภิกฺขุโก อาวาโส คนฺตพฺโพ, อญฺญตฺร ปกตตฺเตน, อญฺญตฺร อนฺตรายา.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สภิกฺขุกา อาวาสา อภิกฺขุโก อนาวาโส คนฺตพฺโพ, อญฺญตฺร ปกตตฺเตน, อญฺญตฺร อนฺตรายา.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สภิกฺขุกา อาวาสา อภิกฺขุโก อาวาโส วา อนาวาโส วา คนฺตพฺโพ, อญฺญตฺร ปกตตฺเตน, อญฺญตฺร อนฺตรายา.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สภิกฺขุกา อนาวาสา อภิกฺขุโก อาวาโส คนฺตพฺโพ …เป… อภิกฺขุโก อนาวาโส คนฺตพฺโพ …เป… อภิกฺขุโก อาวาโส วา อนาวาโส วา คนฺตพฺโพ, อญฺญตฺร ปกตตฺเตน, อญฺญตฺร อนฺตรายา.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สภิกฺขุกา อาวาสา วา อนาวาสา วา อภิกฺขุโก อาวาโส คนฺตพฺโพ …เป… อภิกฺขุโก อนาวาโส คนฺตพฺโพ …เป… อภิกฺขุโก อาวาโส วา อนาวาโส วา คนฺตพฺโพ, อญฺญตฺร ปกตตฺเตน, อญฺญตฺร อนฺตรายา.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สภิกฺขุกา อาวาสา สภิกฺขุโก อาวาโส คนฺตพฺโพ …เป… สภิกฺขุโก อนาวาโส คนฺตพฺโพ …เป… สภิกฺขุโก อาวาโส วา อนาวาโส วา คนฺตพฺโพ, ยตฺถสฺสุ ภิกฺขู นานาสํวาสกา, อญฺญตฺร ปกตตฺเตน, อญฺญตฺร อนฺตรายา.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สภิกฺขุกา อนาวาสา สภิกฺขุโก อาวาโส คนฺตพฺโพ …เป… สภิกฺขุโก อนาวาโส คนฺตพฺโพ …เป… สภิกฺขุโก อาวาโส วา อนาวาโส วา คนฺตพฺโพ, ยตฺถสฺสุ ภิกฺขู นานาสํวาสกา, อญฺญตฺร ปกตตฺเตน, อญฺญตฺร อนฺตรายา.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สภิกฺขุกา อาวาสา วา อนาวาสา วา สภิกฺขุโก อาวาโส คนฺตพฺโพ …เป… สภิกฺขุโก อนาวาโส คนฺตพฺโพ …เป… สภิกฺขุโก อาวาโส วา อนาวาโส วา คนฺตพฺโพ, ยตฺถสฺสุ ภิกฺขู นานาสํวาสกา, อญฺญตฺร ปกตตฺเตน, อญฺญตฺร อนฺตรายา.
คนฺตพฺโพ, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สภิกฺขุกา อาวาสา สภิกฺขุโก อาวาโส …เป… สภิกฺขุโก อนาวาโส …เป… สภิกฺขุโก อาวาโส วา อนาวาโส วา, ยตฺถสฺสุ ภิกฺขู สมานสํวาสกา, ยํ ชญฺญา สกฺโกมิ อชฺเชว คนฺตุนฺติ.
คนฺตพฺโพ, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สภิกฺขุกา อนาวาสา สภิกฺขุโก อาวาโส …เป… สภิกฺขุโก อนาวาโส …เป… สภิกฺขุโก อาวาโส วา อนาวาโส วา, ยตฺถสฺสุ ภิกฺขู สมานสํวาสกา, ยํ ชญฺญา สกฺโกมิ อชฺเชว คนฺตุนฺติ.
คนฺตพฺโพ, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา สภิกฺขุกา อาวาสา วา อนาวาสา วา สภิกฺขุโก อาวาโส …เป… สภิกฺขุโก อนาวาโส …เป… สภิกฺขุโก อาวาโส วา อนาวาโส วา, ยตฺถสฺสุ ภิกฺขู สมานสํวาสกา, ยํ ชญฺญา สกฺโกมิ อชฺเชว คนฺตุนฺติ.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา ปกตตฺเตน ภิกฺขุนา สทฺธิํ เอกจฺฉนฺเน อาวาเส วตฺถพฺพํ, น เอกจฺฉนฺเน อนาวาเส วตฺถพฺพํ, น เอกจฺฉนฺเน อาวาเส วา อนาวาเส วา วตฺถพฺพํ. ปกตตฺตํ ภิกฺขุํ ทิสฺวา อาสนา วุฏฺฐาตพฺพํ. ปกตตฺโต ภิกฺขุ อาสเนน นิมนฺเตตพฺโพ. น ปกตตฺเตน ภิกฺขุนา สทฺธิํ เอกาสเน นิสีทิตพฺพํ, น นีเจ อาสเน นิสินฺเน อุจฺเจ อาสเน นิสีทิตพฺพํ, น ฉมายํ นิสินฺเน อาสเน นิสีทิตพฺพํ; น เอกจงฺกเม จงฺกมิตพฺพํ, น นีเจ จงฺกเม จงฺกมนฺเต อุจฺเจ จงฺกเม จงฺกมิตพฺพํ, น ฉมายํ จงฺกมนฺเต จงฺกเม จงฺกมิตพฺพํ.
น, ภิกฺขเว, มานตฺตารเหน ภิกฺขุนา ปาริวาสิเกน ภิกฺขุนา สทฺธิํ …เป… มูลายปฏิกสฺสนารเหน ภิกฺขุนา สทฺธิํ …เป… มานตฺตารเหน วุฑฺฒตเรน ภิกฺขุนา สทฺธิํ …เป… มานตฺตจาริเกน ภิกฺขุนา สทฺธิํ …เป… อพฺภานารเหน ภิกฺขุนา สทฺธิํ เอกจฺฉนฺเน อาวาเส วตฺถพฺพํ, น เอกจฺฉนฺเน อนาวาเส วตฺถพฺพํ, น เอกจฺฉนฺเน อาวาเส วา อนาวาเส วา วตฺถพฺพํ; น เอกาสเน นิสีทิตพฺพํ, น นีเจ อาสเน นิสินฺเน อุจฺเจ อาสเน นิสีทิตพฺพํ, น ฉมายํ นิสินฺเน อาสเน นิสีทิตพฺพํ; น เอกจงฺกเม จงฺกมิตพฺพํ, น นีเจ จงฺกเม จงฺกมนฺเต อุจฺเจ จงฺกเม จงฺกมิตพฺพํ, น ฉมายํ จงฺกมนฺเต จงฺกเม จงฺกมิตพฺพํ.
มานตฺตารหจตุตฺโถ เจ, ภิกฺขเว, ปริวาสํ ทเทยฺย, มูลาย ปฏิกเสฺสยฺย, มานตฺตํ ทเทยฺย, ตํวีโส อพฺเภยฺย, อกมฺมํ, น จ กรณียนฺ”ติ.
มานตฺตารหวตฺตํ นิฏฺฐิตํ.