1.5.2.8 เวหาสกุฏิสิกฺขาปท
เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ทฺเว ภิกฺขู สํฆิเก วิหาเร อุปริเวหาสกุฏิยา เอโก เหฏฺฐา วิหรติ, เอโก อุปริ. อุปริโม ภิกฺขุ อาหจฺจปาทกํ มญฺจํ สหสา อภินิสีทิ. มญฺจปาโท นิปฺปติตฺวา เหฏฺฐิมสฺส ภิกฺขุโน มตฺถเก อวตฺถาสิ. โส ภิกฺขุ วิสฺสรมกาสิ. ภิกฺขู อุปธาวิตฺวา ตํ ภิกฺขุํ เอตทโวจุํ— “กิสฺส ตฺวํ, อาวุโส, วิสฺสรมกาสี”ติ? อถ โข โส ภิกฺขุ ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ. เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา …เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ— “กถญฺหิ นาม ภิกฺขุ สํฆิเก วิหาเร อุปริเวหาสกุฏิยา อาหจฺจปาทกํ มญฺจํ สหสา อภินิสีทิสฺสตี”ติ.
อถ โข เต ภิกฺขู ตํ ภิกฺขุํ อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ …เป… “สจฺจํ กิร ตฺวํ, ภิกฺขุ, สํฆิเก วิหาเร อุปริเวหาสกุฏิยา อาหจฺจปาทกํ มญฺจํ สหสา อภินิสีทสี”ติ? “สจฺจํ, ภควา”ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา …เป… กถญฺหิ นาม ตฺวํ, โมฆปุริส, สํฆิเก วิหาเร อุปริเวหาสกุฏิยา อาหจฺจปาทกํ มญฺจํ สหสา อภินิสีทิสฺสสิ. เนตํ, โมฆปุริส, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย …เป… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ—
“โย ปน ภิกฺขุ สํฆิเก วิหาเร อุปริเวหาสกุฏิยา อาหจฺจปาทกํ มญฺจํ วา ปีฐํ วา อภินิสีเทยฺย วา อภินิปชฺเชยฺย วา, ปาจิตฺติยนฺ” ติ. (18: 67 )
โย ปนา ติ โย ยาทิโส …เป… ภิกฺขู ติ …เป… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติ.
สํฆิโก นาม วิหาโร สํฆสฺส ทินฺโน โหติ ปริจฺจตฺโต.
เวหาสกุฏิ นาม มชฺฌิมสฺส ปุริสสฺส อสีสฆฏฺฏา.
อาหจฺจปาทโก นาม มญฺโจ องฺเค วิชฺฌิตฺวา ฐิโต โหติ.
อาหจฺจปาทกํ นาม ปีฐํ องฺเค วิชฺฌิตฺวา ฐิตํ โหติ.
อภินิสีเทยฺยา ติ ตสฺมิํ อภินิสีทติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส.
อภินิปชฺเชยฺยา ติ ตสฺมิํ อภินิปชฺชติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส.
สํฆิเก สํฆิกสญฺญี อุปริเวหาสกุฏิยา อาหจฺจปาทกํ มญฺจํ วา ปีฐํ วา อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. สํฆิเก เวมติโก …เป… สํฆิเก ปุคฺคลิกสญฺญี อุปริเวหาสกุฏิยา อาหจฺจปาทกํ มญฺจํ วา ปีฐํ วา อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส.
ปุคฺคลิเก สํฆิกสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. ปุคฺคลิเก เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. ปุคฺคลิเก ปุคฺคลิกสญฺญี อญฺญสฺส ปุคฺคลิเก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อตฺตโน ปุคฺคลิเก, อนาปตฺติ.
อนาปตฺติ— อเวหาสกุฏิยา สีสฆฏฺฏาย เหฏฺฐา อปริโภคํ โหติ, ปทรสญฺจิตํ โหติ, ปฏาณิ ทินฺนา โหติ, ตสฺมิํ ฐิโต คณฺหติ วา ลคฺเคติ วา, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
เวหาสกุฏิสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ อฏฺฐมํ.