1.5.7.9 อุกฺขิตฺตสมฺโภคสิกฺขาปท
เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ชานํ ตถาวาทินา อริฏฺเฐน ภิกฺขุนา อกฏานุธมฺเมน ตํ ทิฏฺฐิํ อปฺปฏินิสฺสฏฺเฐน สทฺธิํ สมฺภุญฺชนฺติปิ สํวสนฺติปิ สหาปิ เสยฺยํ กปฺเปนฺติ.
เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา …เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ— “กถญฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ชานํ ตถาวาทินา อริฏฺเฐน ภิกฺขุนา อกฏานุธมฺเมน ตํ ทิฏฺฐิํ อปฺปฏินิสฺสฏฺเฐน สทฺธิํ สมฺภุญฺชิสฺสนฺติปิ สํวสิสฺสนฺติปิ สหาปิ เสยฺยํ กปฺเปสฺสนฺตี”ติ …เป… “สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ชานํ ตถาวาทินา อริฏฺเฐน ภิกฺขุนา อกฏานุธมฺเมน ตํ ทิฏฺฐิํ อปฺปฏินิสฺสฏฺเฐน สทฺธิํ สมฺภุญฺชถาปิ สํวสถาปิ สหาปิ เสยฺยํ กปฺเปถา”ติ? “สจฺจํ, ภควา”ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา …เป… กถญฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, ชานํ ตถาวาทินา อริฏฺเฐน ภิกฺขุนา อกฏานุธมฺเมน ตํ ทิฏฺฐิํ อปฺปฏินิสฺสฏฺเฐน สทฺธิํ สมฺภุญฺชิสฺสถาปิ สํวสิสฺสถาปิ สหาปิ เสยฺยํ กปฺเปสฺสถ. เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย …เป… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ—
“โย ปน ภิกฺขุ ชานํ ตถาวาทินา ภิกฺขุนา อกฏานุธมฺเมน ตํ ทิฏฺฐิํ อปฺปฏินิสฺสฏฺเฐน สทฺธิํ สมฺภุญฺเชยฺย วา สํวเสยฺย วา สห วา เสยฺยํ กปฺเปยฺย, ปาจิตฺติยนฺ” ติ. (69: 118 )
โย ปนา ติ โย ยาทิโส …เป… ภิกฺขู ติ …เป… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติ.
ชานาติ นาม สามํ วา ชานาติ, อญฺเญ วา ตสฺส อาโรเจนฺติ, โส วา อาโรเจติ.
ตถาวาทินา ติ— “ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามิ, ยถา เยเม อนฺตรายิกา ธมฺมา วุตฺตา ภควตา, เต ปฏิเสวโต นาลํ อนฺตรายายา”ติ เอวํ วาทินา.
อกฏานุธมฺโม นาม อุกฺขิตฺโต อโนสาริโต.
ตํ ทิฏฺฐิํ อปฺปฏินิสฺสฏฺเฐน สทฺธินฺ ติ เอตํ ทิฏฺฐิํ อปฺปฏินิสฺสฏฺเฐน สทฺธิํ.
สมฺภุญฺเชยฺย วา ติ สมฺโภโค นาม ทฺเว สมฺโภคา— อามิสสมฺโภโค จ ธมฺมสมฺโภโค จ. อามิสสมฺโภโค นาม อามิสํ เทติ วา ปฏิคฺคณฺหาติ วา, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. ธมฺมสมฺโภโค นาม อุทฺทิสติ วา อุทฺทิสาเปติ วา, ปเทน อุทฺทิสติ วา อุทฺทิสาเปติ วา, ปเท ปเท อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. อกฺขราย อุทฺทิสติ วา อุทฺทิสาเปติ วา, อกฺขรกฺขราย อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส.
สํวเสยฺย วา ติ อุกฺขิตฺตเกน สทฺธิํ อุโปสถํ วา ปวารณํ วา สํฆกมฺมํ วา กโรติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส.
สห วา เสยฺยํ กปฺเปยฺยา ติ เอกจฺฉนฺเน อุกฺขิตฺตเก นิปนฺเน ภิกฺขุ นิปชฺชติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. ภิกฺขุ นิปนฺเน อุกฺขิตฺตโก นิปชฺชติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. อุโภ วา นิปชฺชนฺติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. อุฏฺฐหิตฺวา ปุนปฺปุนํ นิปชฺชนฺติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส.
อุกฺขิตฺตเก อุกฺขิตฺตกสญฺญี สมฺภุญฺชติ วา สํวสติ วา สห วา เสยฺยํ กปฺเปติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. อุกฺขิตฺตเก เวมติโก สมฺภุญฺชติ วา สํวสติ วา สห วา เสยฺยํ กปฺเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อุกฺขิตฺตเก อนุกฺขิตฺตกสญฺญี สมฺภุญฺชติ วา สํวสติ วา สห วา เสยฺยํ กปฺเปติ, อนาปตฺติ. อนุกฺขิตฺตเก อุกฺขิตฺตกสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุกฺขิตฺตเก เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุกฺขิตฺตเก อนุกฺขิตฺตกสญฺญี, อนาปตฺติ.
อนาปตฺติ— อนุกฺขิตฺโตติ ชานาติ, อุกฺขิตฺโต โอสาริโตติ ชานาติ, ตํ ทิฏฺฐิํ ปฏินิสฺสฏฺโฐติ ชานาติ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
อุกฺขิตฺตสมฺโภคสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ นวมํ.