1.5.8.7 สญฺจิจฺจสิกฺขาปท
เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู สตฺตรสวคฺคิยานํ ภิกฺขูนํ สญฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทหนฺติ— “ภควตา, อาวุโส, สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ— ‘น อูนวีสติวโสฺส ปุคฺคโล อุปสมฺปาเทตพฺโพ’ติ. ตุมฺเห จ อูนวีสติวสฺสา อุปสมฺปนฺนา. กจฺจิ โน ตุมฺเห อนุปสมฺปนฺนา”ติ? เต โรทนฺติ. ภิกฺขู เอวมาหํสุ— “กิสฺส ตุมฺเห, อาวุโส, โรทถา”ติ? “อิเม, อาวุโส, ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อมฺหากํ สญฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทหนฺตี”ติ.
เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา …เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ— “กถญฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู ภิกฺขูนํ สญฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทหิสฺสนฺตี”ติ …เป… “สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, ภิกฺขูนํ สญฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทหถา”ติ? “สจฺจํ, ภควา”ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา …เป… กถญฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, ภิกฺขูนํ สญฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทหิสฺสถ. เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย …เป… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ—
“โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขุสฺส สญฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทเหยฺย— ‘อิติสฺส มุหุตฺตมฺปิ อผาสุ ภวิสฺสตี’ติ เอตเทว ปจฺจยํ กริตฺวา อนญฺญํ, ปาจิตฺติยนฺ” ติ. (77: 126 )
โย ปนา ติ โย ยาทิโส …เป… ภิกฺขู ติ …เป… อยํ อิมสฺมิํ อตฺเถ อธิปฺเปโต ภิกฺขูติ.
ภิกฺขุสฺสา ติ อญฺญสฺส ภิกฺขุสฺส.
สญฺจิจฺจา ติ ชานนฺโต สญฺชานนฺโต เจจฺจ อภิวิตริตฺวา วีติกฺกโม.
กุกฺกุจฺจํ อุปทเหยฺยา ติ “อูนวีสติวโสฺส มญฺเญ ตฺวํ อุปสมฺปนฺโน, วิกาเล มญฺเญ ตยา ภุตฺตํ, มชฺชํ มญฺเญ ตยา ปีตํ, มาตุคาเมน สทฺธิํ รโห มญฺเญ ตยา นิสินฺนนฺ”ติ กุกฺกุจฺจํ อุปทหติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส.
เอตเทว ปจฺจยํ กริตฺวา, อนญฺญนฺ ติ น อญฺโญ โกจิ ปจฺจโย โหติ กุกฺกุจฺจํ อุปทหิตุํ.
อุปสมฺปนฺเน อุปสมฺปนฺนสญฺญี สญฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทหติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. อุปสมฺปนฺเน เวมติโก สญฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทหติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. อุปสมฺปนฺเน อนุปสมฺปนฺนสญฺญี สญฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทหติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส.
อนุปสมฺปนฺนสฺส สญฺจิจฺจ กุกฺกุจฺจํ อุปทหติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุปสมฺปนฺเน อุปสมฺปนฺนสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุปสมฺปนฺเน เวมติโก, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุปสมฺปนฺเน อนุปสมฺปนฺนสญฺญี, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ— น กุกฺกุจฺจํ อุปทหิตุกาโม “อูนวีสติวโสฺส มญฺเญ ตฺวํ อุปสมฺปนฺโน, วิกาเล มญฺเญ ตยา ภุตฺตํ, มชฺชํ มญฺเญ ตยา ปีตํ, มาตุคาเมน สทฺธิํ รโห มญฺเญ ตยา นิสินฺนํ, อิงฺฆ ชานาหิ, มา เต ปจฺฉา กุกฺกุจฺจํ อโหสี”ติ ภณติ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
สญฺจิจฺจสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ สตฺตมํ.