1.5.9.8 กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิสิกฺขาปท
เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม. เตน โข ปน สมเยน ภควตา ภิกฺขูนํ กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิ อนุญฺญาตา โหติ. ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู— “ภควตา กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิ อนุญฺญาตา”ติ อปฺปมาณิกาโย กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิโย ธาเรนฺติ; ปุรโตปิ ปจฺฉโตปิ อากฑฺฒนฺตา อาหิณฺฑนฺติ.
เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา …เป… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ— “กถญฺหิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อปฺปมาณิกาโย กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิโย ธาเรสฺสนฺตี”ติ …เป… “สจฺจํ กิร ตุมฺเห, ภิกฺขเว, อปฺปมาณิกาโย กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิโย ธาเรถา”ติ? “สจฺจํ, ภควา”ติ. วิครหิ พุทฺโธ ภควา …เป… กถญฺหิ นาม ตุมฺเห, โมฆปุริสา, อปฺปมาณิกาโย กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิโย ธาเรสฺสถ. เนตํ, โมฆปุริสา, อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย …เป… เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิเสยฺยาถ—
“กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิํ ปน ภิกฺขุนา การยมาเนน ปมาณิกา กาเรตพฺพา. ตตฺริทํ ปมาณํ— ทีฆโส จตโสฺส วิทตฺถิโย, สุคตวิทตฺถิยา; ติริยํ ทฺเว วิทตฺถิโย. ตํ อติกฺกามยโต เฉทนกํ ปาจิตฺติยนฺ” ติ. (90: 139 )
กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิ นาม ยสฺส อโธนาภิ อุพฺภชาณุมณฺฑลํ กณฺฑุ วา ปีฬกา วา อสฺสาโว วา ถุลฺลกจฺฉุ วา อาพาโธ, ตสฺส ปฏิจฺฉาทนตฺถาย.
การยมาเนนา ติ กโรนฺโต วา การาเปนฺโต วา. ปมาณิกา กาเรตพฺพา. ตตฺริทํ ปมาณํ— ทีฆโส จตโสฺส วิทตฺถิโย, สุคตวิทตฺถิยา; ติริยํ ทฺเว วิทตฺถิโย. ตํ อติกฺกาเมตฺวา กโรติ วา การาเปติ วา, ปโยเค ทุกฺกฏํ. ปฏิลาเภน ฉินฺทิตฺวา ปาจิตฺติยํ เทเสตพฺพํ.
อตฺตนา วิปฺปกตํ อตฺตนา ปริโยสาเปติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. อตฺตนา วิปฺปกตํ ปเรหิ ปริโยสาเปติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. ปเรหิ วิปฺปกตํ อตฺตนา ปริโยสาเปติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส. ปเรหิ วิปฺปกตํ ปเรหิ ปริโยสาเปติ, อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส.
อญฺญสฺสตฺถาย กโรติ วา การาเปติ วา, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อญฺเญน กตํ ปฏิลภิตฺวา ปริภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส.
อนาปตฺติ— ปมาณิกํ กโรติ, อูนกํ กโรติ, อญฺเญน กตํ ปมาณาติกฺกนฺตํ ปฏิลภิตฺวา ฉินฺทิตฺวา ปริภุญฺชติ, วิตานํ วา ภูมตฺถรณํ วา สาณิปาการํ วา ภิสิํ วา พิพฺโพหนํ วา กโรติ, อุมฺมตฺตกสฺส, อาทิกมฺมิกสฺสาติ.
กณฺฑุปฺปฏิจฺฉาทิสิกฺขาปทํ นิฏฺฐิตํ อฏฺฐมํ.