11.5 อธิกรณาธิปฺปาย
วิวาทาธิกรณํ โหติ อนุวาทาธิกรณํ, โหติ อาปตฺตาธิกรณํ, โหติ กิจฺจาธิกรณํ. วิวาทาธิกรณํ น โหติ อนุวาทาธิกรณํ, น โหติ อาปตฺตาธิกรณํ, น โหติ กิจฺจาธิกรณํ; อปิ จ, วิวาทาธิกรณปจฺจยา โหติ อนุวาทาธิกรณํ, โหติ อาปตฺตาธิกรณํ, โหติ กิจฺจาธิกรณํ. ยถา กถํ วิย? อิธ ภิกฺขู วิวทนฺติ— ธมฺโมติ วา อธมฺโมติ วา …เป… ทุฏฺฐุลฺลาปตฺตีติ วา อทุฏฺฐุลฺลาปตฺตีติ วา. ยํ ตตฺถ ภณฺฑนํ กลโห วิคฺคโห วิวาโท นานาวาโท อญฺญถาวาโท วิปจฺจตาย โวหาโร เมธกํ, อิทํ วุจฺจติ วิวาทาธิกรณํ. วิวาทาธิกรเณ สํโฆ วิวทติ วิวาทาธิกรณํ. วิวทมาโน อนุวทติ อนุวาทาธิกรณํ. อนุวทมาโน อาปตฺติํ อาปชฺชติ อาปตฺตาธิกรณํ. ตาย อาปตฺติยา สํโฆ กมฺมํ กโรติ กิจฺจาธิกรณํ. เอวํ วิวาทาธิกรณปจฺจยา โหติ อนุวาทาธิกรณํ, โหติ อาปตฺตาธิกรณํ, โหติ กิจฺจาธิกรณํ. (1)
อนุวาทาธิกรณํ โหติ อาปตฺตาธิกรณํ, โหติ กิจฺจาธิกรณํ, โหติ วิวาทาธิกรณํ. อนุวาทาธิกรณํ น โหติ อาปตฺตาธิกรณํ, น โหติ กิจฺจาธิกรณํ, น โหติ วิวาทาธิกรณํ; อปิ จ อนุวาทาธิกรณปจฺจยา โหติ อาปตฺตาธิกรณํ, โหติ กิจฺจาธิกรณํ, โหติ วิวาทาธิกรณํ. ยถา กถํ วิย? อิธ ภิกฺขู ภิกฺขุํ อนุวทนฺติ สีลวิปตฺติยา วา อาจารวิปตฺติยา วา ทิฏฺฐิวิปตฺติยา วา อาชีววิปตฺติยา วา. โย ตตฺถ อนุวาโท อนุวทนา อนุลฺลปนา อนุภณนา อนุสมฺปวงฺกตา อพฺภุสฺสหนตา อนุพลปฺปทานํ, อิทํ วุจฺจติ อนุวาทาธิกรณํ. อนุวาทาธิกรเณ สํโฆ วิวทติ, วิวาทาธิกรณํ. วิวทมาโน อนุวทติ, อนุวาทาธิกรณํ. อนุวทมาโน อาปตฺติํ อาปชฺชติ, อาปตฺตาธิกรณํ. ตาย อาปตฺติยา สํโฆ กมฺมํ กโรติ, กิจฺจาธิกรณํ. เอวํ อนุวาทาธิกรณปจฺจยา โหติ อาปตฺตาธิกรณํ, โหติ กิจฺจาธิกรณํ, โหติ วิวาทาธิกรณํ. (2)
อาปตฺตาธิกรณํ โหติ กิจฺจาธิกรณํ, โหติ วิวาทาธิกรณํ, โหติ อนุวาทาธิกรณํ. อาปตฺตาธิกรณํ น โหติ กิจฺจาธิกรณํ, น โหติ วิวาทาธิกรณํ, น โหติ อนุวาทาธิกรณํ; อปิ จ อาปตฺตาธิกรณปจฺจยา โหติ กิจฺจาธิกรณํ, โหติ วิวาทาธิกรณํ, โหติ อนุวาทาธิกรณํ. ยถา กถํ วิย? ปญฺจปิ อาปตฺติกฺขนฺธา อาปตฺตาธิกรณํ, สตฺตปิ อาปตฺติกฺขนฺธา อาปตฺตาธิกรณํ, อิทํ วุจฺจติ อาปตฺตาธิกรณํ. อาปตฺตาธิกรเณ สํโฆ วิวทติ วิวาทาธิกรณํ. วิวทมาโน อนุวทติ อนุวาทาธิกรณํ. อนุวทมาโน อาปตฺติํ อาปชฺชติ อาปตฺตาธิกรณํ. ตาย อาปตฺติยา สํโฆ กมฺมํ กโรติ กิจฺจาธิกรณํ. เอวํ อาปตฺตาธิกรณปจฺจยา โหติ กิจฺจาธิกรณํ, โหติ วิวาทาธิกรณํ, โหติ อนุวาทาธิกรณํ. (3)
กิจฺจาธิกรณํ โหติ วิวาทาธิกรณํ, โหติ อนุวาทาธิกรณํ, โหติ อาปตฺตาธิกรณํ. กิจฺจาธิกรณํ น โหติ วิวาทาธิกรณํ, น โหติ อนุวาทาธิกรณํ, น โหติ อาปตฺตาธิกรณํ; อปิ จ กิจฺจาธิกรณปจฺจยา โหติ วิวาทาธิกรณํ, โหติ อนุวาทาธิกรณํ, โหติ อาปตฺตาธิกรณํ. ยถา กถํ วิย? ยา สํฆสฺส กิจฺจยตา กรณียตา อปโลกนกมฺมํ ญตฺติกมฺมํ ญตฺติทุติยกมฺมํ ญตฺติจตุตฺถกมฺมํ, อิทํ วุจฺจติ กิจฺจาธิกรณํ. กิจฺจาธิกรเณ สํโฆ วิวทติ วิวาทาธิกรณํ. วิวทมาโน อนุวทติ อนุวาทาธิกรณํ. อนุวทมาโน อาปตฺติํ อาปชฺชติ อาปตฺตาธิกรณํ. ตาย อาปตฺติยา สํโฆ กมฺมํ กโรติ กิจฺจาธิกรณํ. เอวํ กิจฺจาธิกรณปจฺจยา โหติ วิวาทาธิกรณํ, โหติ อนุวาทาธิกรณํ, โหติ อาปตฺตาธิกรณํ. (4)