17.14 กถินตฺถารวคฺค
“กติ นุ โข, ภนฺเต, อานิสํสา กถินตฺถาเร”ติ?
“ปญฺจิเม, อุปาลิ, อานิสํสา กถินตฺถาเร. กตเม ปญฺจ? อนามนฺตจาโร, อสมาทานจาโร, คณโภชนํ, ยาวทตฺถจีวรํ, โย จ ตตฺถ จีวรุปฺปาโท โส เนสํ ภวิสฺสติ— อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ อานิสํสา กถินตฺถาเร”ติ.
“กติ นุ โข, ภนฺเต, อาทีนวา มุฏฺฐสฺสติสฺส อสมฺปชานสฺส นิทฺทํ โอกฺกมโต”ติ?
“ปญฺจิเม, อุปาลิ, อาทีนวา มุฏฺฐสฺสติสฺส อสมฺปชานสฺส นิทฺทํ โอกฺกมโต. กตเม ปญฺจ? ทุกฺขํ สุปติ, ทุกฺขํ ปฏิพุชฺฌติ, ปาปกํ สุปินํ ปสฺสติ, เทวตา น รกฺขนฺติ, อสุจิ มุจฺจติ— อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ อาทีนวา มุฏฺฐสฺสติสฺส อสมฺปชานสฺส นิทฺทํ โอกฺกมโต.
ปญฺจิเม, อุปาลิ, อานิสํสา อุปฏฺฐิตสฺสติสฺส สมฺปชานสฺส นิทฺทํ โอกฺกมโต. กตเม ปญฺจ? สุขํ สุปติ, สุขํ ปฏิพุชฺฌติ, น ปาปกํ สุปินํ ปสฺสติ, เทวตา รกฺขนฺติ, อสุจิ น มุจฺจติ— อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ อานิสํสา อุปฏฺฐิตสฺสติสฺส สมฺปชานสฺส นิทฺทํ โอกฺกมโต”ติ.
“กติ นุ โข, ภนฺเต, อวนฺทิยา”ติ?
“ปญฺจิเม, อุปาลิ, อวนฺทิยา. กตเม ปญฺจ? อนฺตรฆรํ ปวิฏฺโฐ อวนฺทิโย, รจฺฉคโต อวนฺทิโย, โอตมสิโก อวนฺทิโย, อสมนฺนาหรนฺโต อวนฺทิโย, สุตฺโต อวนฺทิโย— อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ อวนฺทิยา.
อปเรปิ, อุปาลิ, ปญฺจ อวนฺทิยา. กตเม ปญฺจ? ยาคุปาเน อวนฺทิโย, ภตฺตคฺเค อวนฺทิโย, เอกาวตฺโต อวนฺทิโย, อญฺญวิหิโต อวนฺทิโย, นคฺโค อวนฺทิโย— อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ อวนฺทิยา.
อปเรปิ, อุปาลิ, ปญฺจ อวนฺทิยา. กตเม ปญฺจ? ขาทนฺโต อวนฺทิโย, ภุญฺชนฺโต อวนฺทิโย, อุจฺจารํ กโรนฺโต อวนฺทิโย, ปสฺสาวํ กโรนฺโต อวนฺทิโย, อุกฺขิตฺตโก อวนฺทิโย— อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ อวนฺทิยา.
อปเรปิ, อุปาลิ, ปญฺจ อวนฺทิยา. กตเม ปญฺจ? ปุเร อุปสมฺปนฺเนน ปจฺฉา อุปสมฺปนฺโน อวนฺทิโย, อนุปสมฺปนฺโน อวนฺทิโย, นานาสํวาสโก วุฑฺฒตโร อธมฺมวาที อวนฺทิโย, มาตุคาโม อวนฺทิโย, ปณฺฑโก อวนฺทิโย— อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ อวนฺทิยา.
อปเรปิ, อุปาลิ, ปญฺจ อวนฺทิยา. กตเม ปญฺจ? ปาริวาสิโก อวนฺทิโย, มูลายปฏิกสฺสนารโห อวนฺทิโย, มานตฺตารโห อวนฺทิโย, มานตฺตจาริโก อวนฺทิโย, อพฺภานารโห อวนฺทิโย— อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ อวนฺทิยา”ติ.
“กติ นุ โข, ภนฺเต, วนฺทิยา”ติ?
“ปญฺจิเม, อุปาลิ, วนฺทิยา. กตเม ปญฺจ? ปจฺฉา อุปสมฺปนฺเนน ปุเร อุปสมฺปนฺโน วนฺทิโย, นานาสํวาสโก วุฑฺฒตโร ธมฺมวาที วนฺทิโย, อาจริโย วนฺทิโย, อุปชฺฌาโย วนฺทิโย, สเทวเก โลเก สมารเก สพฺรหฺมเก สสฺสมณพฺราหฺมณิยา ปชาย สเทวมนุสฺสาย ตถาคโต อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วนฺทิโย— อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ วนฺทิยา”ติ.
“นวกตเรน, ภนฺเต, ภิกฺขุนา วุฑฺฒตรสฺส ภิกฺขุโน ปาเท วนฺทนฺเตน กติ ธมฺเม อชฺฌตฺตํ อุปฏฺฐาเปตฺวา ปาทา วนฺทิตพฺพา”ติ?
“นวกตเรนุปาลิ, ภิกฺขุนา วุฑฺฒตรสฺส ภิกฺขุโน ปาเท วนฺทนฺเตน ปญฺจ ธมฺเม อชฺฌตฺตํ อุปฏฺฐาเปตฺวา ปาทา วนฺทิตพฺพา. กตเม ปญฺจ? นวกตเรนุปาลิ, ภิกฺขุนา วุฑฺฒตรสฺส ภิกฺขุโน ปาเท วนฺทนฺเตน เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา, อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวา, อุโภหิ ปาณิตเลหิ ปาทานิ ปริสมฺพาหนฺเตน, เปมญฺจ คารวญฺจ อุปฏฺฐาเปตฺวา ปาทา วนฺทิตพฺพา— นวกตเรนุปาลิ ภิกฺขุนา วุฑฺฒตรสฺส ภิกฺขุโน ปาเท วนฺทนฺเตน อิเม ปญฺจ ธมฺเม อชฺฌตฺตํ อุปฏฺฐาเปตฺวา ปาทา วนฺทิตพฺพา”ติ.
กถินตฺถารวคฺโค นิฏฺฐิโต จุทฺทสโม.
ตสฺสุทฺทานํ
กถินตฺถารนิทฺทา จ,
อนฺตรา ยาคุขาทเน;
ปุเร จ ปาริวาสิ จ,
วนฺทิโย วนฺทิตพฺพกนฺติ.
อุปาลิปญฺจกํ นิฏฺฐิตํ.
เตสํ วคฺคานํ อุทฺทานํ
อนิสฺสิเตน กมฺมญฺจ,
โวหาราวิกมฺเมน จ;
โจทนา จ ธุตงฺคา จ,
มุสา ภิกฺขุนิเมว จ.
อุพฺพาหิกาธิกรณํ,_
เภทกา ปญฺจมา ปุเร;
อาวาสิกา กถินญฺจ,
จุทฺทสา สุปฺปกาสิตาติ.