7.5 ปญฺจกวาร
ปญฺจ อาปตฺติโย. ปญฺจ อาปตฺติกฺขนฺธา. ปญฺจ วินีตวตฺถูนิ. ปญฺจ กมฺมานิ อานนฺตริกานิ. ปญฺจ ปุคฺคลา นิยตา. ปญฺจ เฉทนกา อาปตฺติโย. ปญฺจหากาเรหิ อาปตฺติํ อาปชฺชติ. ปญฺจ อาปตฺติโย. มุสาวาทปจฺจยา ปญฺจหากาเรหิ กมฺมํ น อุเปติ— สยํ วา กมฺมํ น กโรติ, ปรํ วา น อชฺเฌสติ, ฉนฺทํ วา ปาริสุทฺธิํ วา น เทติ, กยิรมาเน กมฺเม ปฏิกฺโกสติ, กเต วา ปน กมฺเม อธมฺมทิฏฺฐิ โหติ. ปญฺจหากาเรหิ กมฺมํ อุเปติ— สยํ วา กมฺมํ กโรติ, ปรํ วา อชฺเฌสติ, ฉนฺทํ วา ปาริสุทฺธิํ วา เทติ, กยิรมาเน กมฺเม นปฺปฏิกฺโกสติ, กเต วา ปน กมฺเม ธมฺมทิฏฺฐิ โหติ. ปญฺจ ปิณฺฑปาติกสฺส ภิกฺขุโน กปฺปนฺติ— อนามนฺตจาโร, คณโภชนํ, ปรมฺปรโภชนํ, อนธิฏฺฐานํ, อวิกปฺปนา. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อุสฺสงฺกิตปริสงฺกิโต โหติ— ปาปภิกฺขุปิ อกุปฺปธมฺโมปิ เวสิยาโคจโร วา โหติ, วิธวาโคจโร วา โหติ, ถุลฺลกุมาริโคจโร วา โหติ, ปณฺฑกโคจโร วา โหติ, ภิกฺขุนิโคจโร วา โหติ. ปญฺจ เตลานิ— ติลเตลํ, สาสปเตลํ, มธุกเตลํ, เอรณฺฑกเตลํ, วสาเตลํ. ปญฺจ วสานิ— อจฺฉวสํ, มจฺฉวสํ, สุสุกาวสํ, สูกรวสํ, คทฺรภวสํ. ปญฺจ พฺยสนานิ— ญาติพฺยสนํ, โภคพฺยสนํ, โรคพฺยสนํ, สีลพฺยสนํ, ทิฏฺฐิพฺยสนํ. ปญฺจ สมฺปทา— ญาติสมฺปทา, โภคสมฺปทา, อโรคสมฺปทา, สีลสมฺปทา, ทิฏฺฐิสมฺปทา. ปญฺจ นิสฺสยปฏิปฺปสฺสทฺธิโย อุปชฺฌายมฺหา— อุปชฺฌาโย ปกฺกนฺโต วา โหติ, วิพฺภนฺโต วา, กาลงฺกโต วา, ปกฺขสงฺกนฺโต วา, อาณตฺติเยว ปญฺจมี. ปญฺจ ปุคฺคลา น อุปสมฺปาเทตพฺพา— อทฺธานหีโน, องฺคหีโน, วตฺถุวิปนฺโน, กรณทุกฺกฏโก, อปริปูโร. ปญฺจ ปํสุกูลานิ— โสสานิกํ, ปาปณิกํ, อุนฺทูรกฺขายิกํ, อุปจิกกฺขายิกํ, อคฺคิทฑฺฒํ. อปรานิปิ ปญฺจ ปํสุกูลานิ— โคขายิกํ, อชกฺขายิกํ, ถูปจีวรํ, อาภิเสกิกํ, คตปฏิยาคตํ. ปญฺจ อวหารา— เถยฺยาวหาโร, ปสยฺหาวหาโร, ปริกปฺปาวหาโร, ปฏิจฺฉนฺนาวหาโร, กุสาวหาโร. ปญฺจ มหาโจรา สนฺโต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิํ. ปญฺจ อวิสฺสชฺชนิยานิ. ปญฺจ อเวภงฺคิยานิ. ปญฺจาปตฺติโย กายโต สมุฏฺฐนฺติ, น วาจโต น จิตฺตโต. ปญฺจาปตฺติโย กายโต จ วาจโต จ สมุฏฺฐนฺติ, น จิตฺตโต. ปญฺจาปตฺติโย เทสนาคามินิโย. ปญฺจ สํฆา. ปญฺจ ปาติโมกฺขุทฺเทสา. สพฺพปจฺจนฺติเมสุ ชนปเทสุ วินยธรปญฺจเมน คเณน อุปสมฺปาเทตพฺพํ. ปญฺจานิสํสา กถินตฺถาเร. ปญฺจ กมฺมานิ. ยาวตติยเก ปญฺจ อาปตฺติโย. ปญฺจหากาเรหิ อทินฺนํ อาทิยนฺตสฺส อาปตฺติ ปาราชิกสฺส. ปญฺจหากาเรหิ อทินฺนํ อาทิยนฺตสฺส อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส. ปญฺจหากาเรหิ อทินฺนํ อาทิยนฺตสฺส อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. ปญฺจ อกปฺปิยานิ น ปริภุญฺชิตพฺพานิ— อทินฺนญฺจ โหติ, อวิทิตญฺจ โหติ, อกปฺปิยญฺจ โหติ, อปฺปฏิคฺคหิตญฺจ โหติ, อกตาติริตฺตญฺจ โหติ. ปญฺจ กปฺปิยานิ ปริภุญฺชิตพฺพานิ— ทินฺนญฺจ โหติ, วิทิตญฺจ โหติ, กปฺปิยญฺจ โหติ, ปฏิคฺคหิตญฺจ โหติ, กตาติริตฺตญฺจ โหติ. ปญฺจ ทานานิ อปุญฺญานิ ปุญฺญสมฺมตานิ โลกสฺมิํ— มชฺชทานํ, สมชฺชทานํ, อิตฺถิทานํ, อุสภทานํ, จิตฺตกมฺมทานํ. ปญฺจ อุปฺปนฺนา ทุปฺปฏิวิโนทยา— อุปฺปนฺโน ราโค ทุปฺปฏิวิโนทโย, อุปฺปนฺโน โทโส ทุปฺปฏิวิโนทโย, อุปฺปนฺโน โมโห ทุปฺปฏิวิโนทโย, อุปฺปนฺนํ ปฏิภานํ ทุปฺปฏิวิโนทยํ, อุปฺปนฺนํ คมิยจิตฺตํ ทุปฺปฏิวิโนทยํ. ปญฺจานิสํสา สมฺมชฺชนิยา— สกจิตฺตํ ปสีทติ, ปรจิตฺตํ ปสีทติ, เทวตา อตฺตมนา โหนฺติ, ปาสาทิกสํวตฺตนิกกมฺมํ อุปจินติ, กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคติํ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชติ. อปเรปิ ปญฺจานิสํสา สมฺมชฺชนิยา— สกจิตฺตํ ปสีทติ, ปรจิตฺตํ ปสีทติ, เทวตา อตฺตมนา โหนฺติ, สตฺถุสาสนํ กตํ โหติ, ปจฺฉิมา ชนตา ทิฏฺฐานุคติํ อาปชฺชติ.
ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “พาโล” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อตฺตโน ภาสปริยนฺตํ น อุคฺคณฺหาติ, ปรสฺส ภาสปริยนฺตํ น อุคฺคณฺหาติ, อตฺตโน ภาสปริยนฺตํ น อุคฺคเหตฺวา ปรสฺส ภาสปริยนฺตํ น อุคฺคเหตฺวา อธมฺเมน กาเรติ อปฺปฏิญฺญาย. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “ปณฺฑิโต” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อตฺตโน ภาสปริยนฺตํ อุคฺคณฺหาติ, ปรสฺส ภาสปริยนฺตํ อุคฺคณฺหาติ, อตฺตโน ภาสปริยนฺตํ อุคฺคเหตฺวา ปรสฺส ภาสปริยนฺตํ อุคฺคเหตฺวา ธมฺเมน กาเรติ ปฏิญฺญาย. อปเรหิปิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “พาโล” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อาปตฺติํ น ชานาติ, อาปตฺติยา มูลํ น ชานาติ, อาปตฺติสมุทยํ น ชานาติ, อาปตฺตินิโรธํ น ชานาติ, อาปตฺตินิโรธคามินิํ ปฏิปทํ น ชานาติ. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “ปณฺฑิโต” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อาปตฺติํ ชานาติ, อาปตฺติยา มูลํ ชานาติ, อาปตฺติสมุทยํ ชานาติ, อาปตฺตินิโรธํ ชานาติ, อาปตฺตินิโรธคามินิํ ปฏิปทํ ชานาติ. อปเรหิปิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “พาโล” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อธิกรณํ น ชานาติ, อธิกรณสฺส มูลํ น ชานาติ, อธิกรณสมุทยํ น ชานาติ, อธิกรณนิโรธํ น ชานาติ, อธิกรณนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ น ชานาติ. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “ปณฺฑิโต” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อธิกรณํ ชานาติ, อธิกรณสฺส มูลํ ชานาติ, อธิกรณสมุทยํ ชานาติ, อธิกรณนิโรธํ ชานาติ, อธิกรณนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ ชานาติ. อปเรหิปิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “พาโล” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— วตฺถุํ น ชานาติ, นิทานํ น ชานาติ, ปญฺญตฺติํ น ชานาติ, อนุปญฺญตฺติํ น ชานาติ, อนุสนฺธิวจนปถํ น ชานาติ. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “ปณฺฑิโต” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— วตฺถุํ ชานาติ, นิทานํ ชานาติ, ปญฺญตฺติํ ชานาติ, อนุปญฺญตฺติํ ชานาติ, อนุสนฺธิวจนปถํ ชานาติ. อปเรหิปิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “พาโล” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— ญตฺติํ น ชานาติ, ญตฺติยา กรณํ น ชานาติ, น ปุพฺพกุสโล โหติ, น อปรกุสโล โหติ, อกาลญฺญู จ โหติ. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “ปณฺฑิโต” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— ญตฺติํ ชานาติ, ญตฺติยา กรณํ ชานาติ, ปุพฺพกุสโล โหติ, อปรกุสโล โหติ, กาลญฺญู จ โหติ. อปเรหิปิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “พาโล” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อาปตฺตานาปตฺติํ น ชานาติ, ลหุกครุกํ อาปตฺติํ น ชานาติ, สาวเสสานวเสสํ อาปตฺติํ น ชานาติ, ทุฏฺฐุลฺลาทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ น ชานาติ, อาจริยปรมฺปรา โข ปนสฺส น สุคฺคหิตา โหติ น สุมนสิกตา น สูปธาริตา. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “ปณฺฑิโต” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อาปตฺตานาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, สาวเสสานวเสสํ อาปตฺติํ ชานติ, ทุฏฺฐุลฺลาทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ ชานาติ, อาจริยปรมฺปรา โข ปนสฺส สุคฺคหิตา โหติ สุมนสิกตา สูปธาริตา. อปเรหิปิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “พาโล” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อาปตฺตานาปตฺติํ น ชานาติ, ลหุกครุกํ อาปตฺติํ น ชานาติ, สาวเสสานวเสสํ อาปตฺติํ น ชานาติ, ทุฏฺฐุลฺลาทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ ชานาติ, อุภยานิ โข ปนสฺส ปาติโมกฺขานิ น วิตฺถาเรน สฺวาคตานิ โหนฺติ น สุวิภตฺตานิ น สุปฺปวตฺตีนิ น สุวินิจฺฉิตานิ สุตฺตโส อนุพฺยญฺชนโส. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “ปณฺฑิโต” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อาปตฺตานาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, สาวเสสานวเสสํ อาปตฺติํ ชานาติ, ทุฏฺฐุลฺลาทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ ชานาติ, อุภยานิ โข ปนสฺส ปาติโมกฺขานิ วิตฺถาเรน สฺวาคตานิ โหนฺติ สุวิภตฺตานิ สุปฺปวตฺตีนิ สุวินิจฺฉิตานิ สุตฺตโส อนุพฺยญฺชนโส. อปเรหิปิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “พาโล” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อาปตฺตานาปตฺติํ น ชานาติ, ลหุกครุกํ อาปตฺติํ น ชานาติ, สาวเสสานวเสสํ อาปตฺติํ น ชานาติ, ทุฏฺฐุลฺลาทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ น ชานาติ, อธิกรเณ จ น วินิจฺฉยกุสโล โหติ. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคโต วินยธโร “ปณฺฑิโต” เตฺวว สงฺขํ คจฺฉติ— อาปตฺตานาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, สาวเสสานวเสสํ อาปตฺติํ ชานาติ, ทุฏฺฐุลฺลาทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ ชานาติ, อธิกรเณ จ วินิจฺฉยกุสโล โหติ.
ปญฺจ อารญฺญิกา— มนฺทตฺตา โมมูหตฺตา อารญฺญิโก โหติ, ปาปิจฺโฉ อิจฺฉาปกโต อารญฺญิโก โหติ, อุมฺมาทา จิตฺตกฺเขปา อารญฺญิโก โหติ, “วณฺณิตํ พุทฺเธหิ พุทฺธสาวเกหี”ติ อารญฺญิโก โหติ, อปิ จ อปฺปิจฺฉญฺเญว นิสฺสาย สนฺตุฏฺฐิญฺเญว นิสฺสาย สเลฺลขญฺเญว นิสฺสาย ปวิเวกญฺเญว นิสฺสาย อิทมตฺถิตญฺเญว นิสฺสาย อารญฺญิโก โหติ. ปญฺจ ปิณฺฑปาติกา …เป… ปญฺจ ปํสุกูลิกา …เป… ปญฺจ รุกฺขมูลิกา …เป… ปญฺจ โสสานิกา …เป… ปญฺจ อพฺโภกาสิกา …เป… ปญฺจ เตจีวริกา …เป… ปญฺจ สปทานจาริกา …เป… ปญฺจ เนสชฺชิกา …เป… ปญฺจ ยถาสนฺถติกา …เป… ปญฺจ เอกาสนิกา …เป… ปญฺจ ขลุปจฺฉาภตฺติกา …เป… ปญฺจ ปตฺตปิณฺฑิกา— มนฺทตฺตา โมมูหตฺตา ปตฺตปิณฺฑิโก โหติ, ปาปิจฺโฉ อิจฺฉาปกโต ปตฺตปิณฺฑิโก โหติ, อุมฺมาทา จิตฺตกฺเขปา ปตฺตปิณฺฑิโก โหติ, “วณฺณิตํ พุทฺเธหิ พุทฺธสาวเกหี”ติ ปตฺตปิณฺฑิโก โหติ, อปิ จ อปฺปิจฺฉญฺเญว นิสฺสาย สนฺตุฏฺฐิญฺเญว นิสฺสาย สเลฺลขญฺเญว นิสฺสาย ปวิเวกญฺเญว นิสฺสาย อิทมตฺถิตญฺเญว นิสฺสาย ปตฺตปิณฺฑิโก โหติ.
ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา นานิสฺสิเตน วตฺถพฺพํ— อุโปสถํ น ชานาติ, อุโปสถกมฺมํ น ชานาติ, ปาติโมกฺขํ น ชานาติ, ปาติโมกฺขุทฺเทสํ น ชานาติ, อูนปญฺจวโสฺส โหติ. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา อนิสฺสิเตน วตฺถพฺพํ— อุโปสถํ ชานาติ, อุโปสถกมฺมํ ชานาติ, ปาติโมกฺขํ ชานาติ, ปาติโมกฺขุทฺเทสํ ชานาติ, ปญฺจวโสฺส วา โหติ อติเรกปญฺจวโสฺส วา. อปเรหิปิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา นานิสฺสิเตน วตฺถพฺพํ— ปวารณํ น ชานาติ, ปวารณากมฺมํ น ชานาติ, ปาติโมกฺขํ น ชานาติ, ปาติโมกฺขุทฺเทสํ น ชานาติ, อูนปญฺจวโสฺส โหติ. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา อนิสฺสิเตน วตฺถพฺพํ— ปวารณํ ชานาติ, ปวารณากมฺมํ ชานาติ, ปาติโมกฺขํ ชานาติ, ปาติโมกฺขุทฺเทสํ ชานาติ, ปญฺจวโสฺส วา โหติ อติเรกปญฺจวโสฺส วา. อปเรหิปิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา นานิสฺสิเตน วตฺถพฺพํ— อาปตฺตานาปตฺติํ น ชานาติ, ลหุกครุกํ อาปตฺติํ น ชานาติ, สาวเสสานวเสสํ อาปตฺติํ น ชานาติ, ทุฏฺฐุลฺลาทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ น ชานาติ, อูนปญฺจวโสฺส โหติ. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา อนิสฺสิเตน วตฺถพฺพํ— อาปตฺตานาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, สาวเสสานวเสสํ อาปตฺติํ ชานาติ, ทุฏฺฐุลฺลาทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ ชานาติ, ปญฺจวโสฺส วา โหติ อติเรกปญฺจวโสฺส วา. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตาย ภิกฺขุนิยา นานิสฺสิตาย วตฺถพฺพํ— อุโปสถํ น ชานาติ, อุโปสถกมฺมํ น ชานาติ, ปาติโมกฺขํ น ชานาติ, ปาติโมกฺขุทฺเทสํ น ชานาติ, อูนปญฺจวสฺสา โหติ. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตาย ภิกฺขุนิยา อนิสฺสิตาย วตฺถพฺพํ— อุโปสถํ ชานาติ, อุโปสถกมฺมํ ชานาติ, ปาติโมกฺขํ ชานาติ, ปาติโมกฺขุทฺเทสํ ชานาติ, ปญฺจวสฺสา วา โหติ อติเรกปญฺจวสฺสา วา. อปเรหิปิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตาย ภิกฺขุนิยา นานิสฺสิตาย วตฺถพฺพํ— ปวารณํ น ชานาติ, ปวารณากมฺมํ น ชานาติ, ปาติโมกฺขํ น ชานาติ, ปาติโมกฺขุทฺเทสํ น ชานาติ, อูนปญฺจวสฺสา โหติ. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตาย ภิกฺขุนิยา อนิสฺสิตาย วตฺถพฺพํ— ปวารณํ ชานาติ, ปวารณากมฺมํ ชานาติ, ปาติโมกฺขํ ชานาติ, ปาติโมกฺขุทฺเทสํ ชานาติ, ปญฺจวสฺสา วา โหติ อติเรกปญฺจวสฺสา วา. อปเรหิปิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตาย ภิกฺขุนิยา นานิสฺสิตาย วตฺถพฺพํ— อาปตฺตานาปตฺติํ น ชานาติ, ลหุกครุกํ อาปตฺติํ น ชานาติ, สาวเสสานวเสสํ อาปตฺติํ น ชานาติ, ทุฏฺฐุลฺลาทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ น ชานาติ, อูนปญฺจวสฺสา โหติ. ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตาย ภิกฺขุนิยา อนิสฺสิตาย วตฺถพฺพํ— อาปตฺตานาปตฺติํ ชานาติ, ลหุกครุกํ อาปตฺติํ ชานาติ, สาวเสสานวเสสํ อาปตฺติํ ชานาติ, ทุฏฺฐุลฺลาทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ ชานาติ, ปญฺจวสฺสา วา โหติ อติเรกปญฺจวสฺสา วา.
ปญฺจ อาทีนวา อปาสาทิเก— อตฺตาปิ อตฺตานํ อุปวทติ, อนุวิจฺจปิ วิญฺญู ครหนฺติ, ปาปโก กิตฺติสทฺโท อพฺภุคฺคจฺฉติ, สมฺมูโฬฺห กาลํ กโรติ, กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปชฺชติ. ปญฺจานิสํสา ปาสาทิเก— อตฺตาปิ อตฺตานํ น อุปวทติ, อนุวิจฺจปิ วิญฺญู ปสํสนฺติ, กลฺยาโณ กิตฺติสทฺโท อพฺภุคฺคจฺฉติ, อสมฺมูโฬฺห กาลํ กโรติ, กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคติํ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชติ. อปเรปิ ปญฺจ อาทีนวา อปาสาทิเก— อปฺปสนฺนา น ปสีทนฺติ, ปสนฺนานํ เอกจฺจานํ อญฺญถตฺตํ โหติ, สตฺถุสาสนํ อกตํ โหติ, ปจฺฉิมา ชนตา ทิฏฺฐานุคติํ นาปชฺชติ, จิตฺตมสฺส น ปสีทติ. ปญฺจานิสํสา ปาสาทิเก— อปฺปสนฺนา ปสีทนฺติ, ปสนฺนานํ ภิโยฺยภาวาย โหติ, สตฺถุสาสนํ กตํ โหติ, ปจฺฉิมา ชนตา ทิฏฺฐานุคติํ อาปชฺชติ, จิตฺตมสฺส ปสีทติ. ปญฺจ อาทีนวา กุลูปเก— อนามนฺตจาเร อาปชฺชติ, รโห นิสชฺชาย อาปชฺชติ, ปฏิจฺฉนฺเน อาสเน อาปชฺชติ, มาตุคามสฺส อุตฺตริฉปฺปญฺจวาจาหิ ธมฺมํ เทเสนฺโต อาปชฺชติ, กามสงฺกปฺปพหุโล จ วิหรติ. ปญฺจ อาทีนวา กุลูปกสฺส ภิกฺขุโน— อติเวลํ กุเลสุ สํสฏฺฐสฺส วิหรโต มาตุคามสฺส อภิณฺหทสฺสนํ, ทสฺสเน สติ สํสคฺโค, สํสคฺเค สติ วิสฺสาโส, วิสฺสาเส สติ โอตาโร, โอติณฺณจิตฺตเสฺสตํ ภิกฺขุโน ปาฏิกงฺขํ อนภิรโต วา พฺรหฺมจริยํ จริสฺสติ อญฺญตรํ วา สํกิลิฏฺฐํ อาปตฺติํ อาปชฺชิสฺสติ สิกฺขํ วา ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺติสฺสติ.
ปญฺจ พีชชาตานิ— มูลพีชํ, ขนฺธพีชํ, ผฬุพีชํ, อคฺคพีชํ, พีชพีชญฺเญว ปญฺจมํ. ปญฺจหิ สมณกปฺเปหิ ผลํ ปริภุญฺชิตพฺพํ— อคฺคิปริชิตํ, สตฺถปริชิตํ, นขปริชิตํ, อพีชํ, นิพฺพตฺตพีชญฺเญว ปญฺจมํ. ปญฺจ วิสุทฺธิโย— นิทานํ อุทฺทิสิตฺวา อวเสสํ สุเตน สาเวตพฺพํ, อยํ ปฐมา วิสุทฺธิ; นิทานํ อุทฺทิสิตฺวา จตฺตาริ ปาราชิกานิ อุทฺทิสิตฺวา อวเสสํ สุเตน สาเวตพฺพํ, อยํ ทุติยา วิสุทฺธิ; นิทานํ อุทฺทิสิตฺวา จตฺตาริ ปาราชิกานิ อุทฺทิสิตฺวา เตรส สํฆาทิเสเส อุทฺทิสิตฺวา อวเสสํ สุเตน สาเวตพฺพํ, อยํ ตติยา วิสุทฺธิ; นิทานํ อุทฺทิสิตฺวา จตฺตาริ ปาราชิกานิ อุทฺทิสิตฺวา เตรส สํฆาทิเสเส อุทฺทิสิตฺวา ทฺเว อนิยเต อุทฺทิสิตฺวา อวเสสํ สุเตน สาเวตพฺพํ, อยํ จตุตฺถา วิสุทฺธิ; วิตฺถาเรเนว ปญฺจมี. อปราปิ ปญฺจ วิสุทฺธิโย— สุตฺตุทฺเทโส, ปาริสุทฺธิอุโปสโถ, อธิฏฺฐานุโปสโถ, ปวารณา, สามคฺคีอุโปสโถเยว ปญฺจโม. ปญฺจานิสํสา วินยธเร— อตฺตโน สีลกฺขนฺโธ สุคุตฺโต โหติ สุรกฺขิโต, กุกฺกุจฺจปกตานํ ปฏิสรณํ โหติ, วิสารโท สํฆมชฺเฌ โวหรติ, ปจฺจตฺถิเก สหธมฺเมน สุนิคฺคหิตํ นิคฺคณฺหาติ, สทฺธมฺมฏฺฐิติยา ปฏิปนฺโน โหติ. ปญฺจ อธมฺมิกานิ ปาติโมกฺขฏฺฐปนานิ. ปญฺจ ธมฺมิกานิ ปาติโมกฺขฏฺฐปนานีติ.
ปญฺจกํ นิฏฺฐิตํ.
ตสฺสุทฺทานํ
อาปตฺติ อาปตฺติกฺขนฺธา,
วินีตานนฺตเรน จ;
ปุคฺคลา เฉทนา เจว,
อาปชฺชติ จ ปจฺจยา.
น อุเปติ อุเปติ จ,
กปฺปนฺตุสงฺกิเตลญฺจ;
วสํ พฺยสนา สมฺปทา,
ปสฺสทฺธิ ปุคฺคเลน จ.
โสสานิกํ ขายิตญฺจ,
เถยฺยํ โจโร จ วุจฺจติ;
อวิสฺสชฺชิ อเวภงฺคิ,
กายโต กายวาจโต.
เทสนา สํฆํ อุทฺเทสํ,
ปจฺจนฺติกถิเนน จ;
กมฺมานิ ยาวตติยํ,
ปาราชิถุลฺลทุกฺกฏํ.
อกปฺปิยํ กปฺปิยญฺจ,
อปุญฺญทุวิโนทยา;
สมฺมชฺชนี อปเร จ,
ภาสํ อาปตฺติเมว จ.
อธิกรณํ วตฺถุ ญตฺติ,
อาปตฺตา อุภยานิ จ;
ลหุกฏฺฐมกา เอเต,
กณฺหสุกฺกา วิชานถ.
อรญฺญํ ปิณฺฑปาตญฺจ,
ปํสุรุกฺขสุสานิกา;
อพฺโภกาโส จีวรญฺจ,
สปทาโน นิสชฺชิโก.
สนฺถติ ขลุ ปจฺฉาปิ,
ปตฺตปิณฺฑิกเมว จ;
อุโปสถํ ปวารณํ,_
อาปตฺตานาปตฺติปิ จ.
กณฺหสุกฺกปทา เอเต,
ภิกฺขุนีนมฺปิ เต ตถา;
อปาสาทิกปาสาทิ,
ตเถว อปเร ทุเว.
กุลูปเก อติเวลํ,
พีชํ สมณกปฺปิ จ;
วิสุทฺธิ อปเร เจว,
วินยาธมฺมิเกน จ;
ธมฺมิกา จ ตถา วุตฺตา,
นิฏฺฐิตา สุทฺธิปญฺจกาติ.