9 อตฺถวสปกรณ
ทส อตฺถวเส ปฏิจฺจ ตถาคเตน สาวกานํ สิกฺขาปทํ ปญฺญตฺตํ— สํฆสุฏฺฐุตาย, สํฆผาสุตาย, ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย, เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย, ทิฏฺฐธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย, สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตาย, อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย, ปสนฺนานํ ภิโยฺยภาวาย, สทฺธมฺมฏฺฐิติยา วินยานุคฺคหาย.
ยํ สํฆสุฏฺฐุ ตํ สํฆผาสุ. ยํ สํฆผาสุ ตํ ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย. ยํ ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย ตํ เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย. ยํ เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย ตํ ทิฏฺฐธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย. ยํ ทิฏฺฐธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย ตํ สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตาย. ยํ สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตาย ตํ อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย. ยํ อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย ตํ ปสนฺนานํ ภิโยฺยภาวาย. ยํ ปสนฺนานํ ภิโยฺยภาวาย ตํ สทฺธมฺมฏฺฐิติยา. ยํ สทฺธมฺมฏฺฐิติยา ตํ วินยานุคฺคหาย.
ยํ สํฆสุฏฺฐุ ตํ สํฆผาสุ. ยํ สํฆสุฏฺฐุ ตํ ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย. ยํ สํฆสุฏฺฐุ ตํ เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย. ยํ สํฆสุฏฺฐุ ตํ ทิฏฺฐธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย. ยํ สํฆสุฏฺฐุ ตํ สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตาย. ยํ สํฆสุฏฺฐุ ตํ อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย. ยํ สํฆสุฏฺฐุ ตํ ปสนฺนานํ ภิโยฺยภาวาย. ยํ สํฆสุฏฺฐุ ตํ สทฺธมฺมฏฺฐิติยา. ยํ สํฆสุฏฺฐุ ตํ วินยานุคฺคหาย.
ยํ สํฆผาสุ ตํ ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย. ยํ สํฆผาสุ ตํ เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย. ยํ สํฆผาสุ ตํ ทิฏฺฐธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย. ยํ สํฆผาสุ ตํ สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตาย. ยํ สํฆผาสุ ตํ อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย. ยํ สํฆผาสุ ตํ ปสนฺนานํ ภิโยฺยภาวาย. ยํ สํฆผาสุ ตํ สทฺธมฺมฏฺฐิติยา. ยํ สํฆผาสุ ตํ วินยานุคฺคหาย. ยํ สํฆผาสุ ตํ สํฆสุฏฺฐุ.
ยํ ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย …เป… ยํ เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย… ยํ ทิฏฺฐธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย… ยํ สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตาย… ยํ อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย… ยํ ปสนฺนานํ ภิโยฺยภาวาย… ยํ สทฺธมฺมฏฺฐิติยา… ยํ วินยานุคฺคหาย ตํ สํฆสุฏฺฐุ. ยํ วินยานุคฺคหาย ตํ สํฆผาสุ. ยํ วินยานุคฺคหาย ตํ ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย. ยํ วินยานุคฺคหาย ตํ เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย. ยํ วินยานุคฺคหาย ตํ ทิฏฺฐธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย. ยํ วินยานุคฺคหาย ตํ สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตาย. ยํ วินยานุคฺคหาย ตํ อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย. ยํ วินยานุคฺคหาย ตํ ปสนฺนานํ ภิโยฺยภาวาย. ยํ วินยานุคฺคหาย ตํ สทฺธมฺมฏฺฐิติยาติ.
อตฺถสตํ ธมฺมสตํ,
ทฺเว จ นิรุตฺติสตานิ;
จตฺตาริ ญาณสตานิ,
อตฺถวเส ปกรเณติ.
อตฺถวสปกรณํ นิฏฺฐิตํ.
มหาวคฺโค นิฏฺฐิโต.
ตสฺสุทฺทานํ
ปฐมํ อฏฺฐปุจฺฉายํ,
ปจฺจเยสุ ปุนฏฺฐ จ;
ภิกฺขูนํ โสฬส เอเต,
ภิกฺขุนีนญฺจ โสฬส.
เปยฺยาลอนฺตรา เภทา,
เอกุตฺตริกเมว จ;
ปวารณตฺถวสิกา,
มหาวคฺคสฺส สงฺคโหติ.
อตฺถวสปกรณํ นิฏฺฐิตํ.