1.43 ทณฺฑกมฺมวตฺถุ
เตน โข ปน สมเยน สามเณรา ภิกฺขูสุ อคารวา อปฺปติสฺสา อสภาควุตฺติกา วิหรนฺติ. ภิกฺขู อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ— “กถญฺหิ นาม สามเณรา ภิกฺขูสุ อคารวา อปฺปติสฺสา อสภาควุตฺติกา วิหริสฺสนฺตี”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ …เป… “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส สามเณรสฺส ทณฺฑกมฺมํ กาตุํ. ภิกฺขูนํ อลาภาย ปริสกฺกติ, ภิกฺขูนํ อนตฺถาย ปริสกฺกติ, ภิกฺขูนํ อวาสาย ปริสกฺกติ, ภิกฺขู อกฺโกสติ ปริภาสติ, ภิกฺขู ภิกฺขูหิ เภเทติ— อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อิเมหิ ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส สามเณรสฺส ทณฺฑกมฺมํ กาตุนฺ”ติ.
อถ โข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ— “กิํ นุ โข ทณฺฑกมฺมํ กาตพฺพนฺ”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อาวรณํ กาตุนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู สามเณรานํ สพฺพํ สํฆารามํ อาวรณํ กโรนฺติ. สามเณรา อารามํ ปวิสิตุํ อลภมานา ปกฺกมนฺติปิ, วิพฺภมนฺติปิ, ติตฺถิเยสุปิ สงฺกมนฺติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, สพฺโพ สํฆาราโม อาวรณํ กาตพฺโพ. โย กเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ยตฺถ วา วสติ, ยตฺถ วา ปฏิกฺกมติ, ตตฺถ อาวรณํ กาตุนฺ”ติ.
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู สามเณรานํ มุขทฺวาริกํ อาหารํ อาวรณํ กโรนฺติ. มนุสฺสา ยาคุปานมฺปิ สํฆภตฺตมฺปิ กโรนฺตา สามเณเร เอวํ วเทนฺติ— “เอถ, ภนฺเต, ยาคุํ ปิวถ; เอถ, ภนฺเต, ภตฺตํ ภุญฺชถา”ติ. สามเณรา เอวํ วเทนฺติ— “นาวุโส, ลพฺภา. ภิกฺขูหิ อาวรณํ กตนฺ”ติ. มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ— “กถญฺหิ นาม ภทนฺตา สามเณรานํ มุขทฺวาริกํ อาหารํ อาวรณํ กริสฺสนฺตี”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, มุขทฺวาริโก อาหาโร อาวรณํ กาตพฺโพ. โย กเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา”ติ.
ทณฺฑกมฺมวตฺถุ นิฏฺฐิตํ.