2.5 อุโปสถาคารกถา
เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู อนุปริเวณิยํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสนฺติ อสงฺเกเตน. อาคนฺตุกา ภิกฺขู น ชานนฺติ— “กตฺถ วา อชฺชุโปสโถ กรียิสฺสตี”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, อนุปริเวณิยํ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตพฺพํ อสงฺเกเตน. โย อุทฺทิเสยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อุโปสถาคารํ สมฺมนฺนิตฺวา อุโปสถํ กาตุํ, ยํ สํโฆ อากงฺขติ วิหารํ วา อฑฺฒโยคํ วา ปาสาทํ วา หมฺมิยํ วา คุหํ วา. เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, สมฺมนฺนิตพฺพํ. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สํโฆ ญาเปตพฺโพ—
‘สุณาตุ เม, ภนฺเต, สํโฆ. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สํโฆ อิตฺถนฺนามํ วิหารํ อุโปสถาคารํ สมฺมนฺเนยฺย. เอสา ญตฺติ.
สุณาตุ เม, ภนฺเต, สํโฆ. สํโฆ อิตฺถนฺนามํ วิหารํ อุโปสถาคารํ สมฺมนฺนติ. ยสฺสายสฺมโต ขมติ อิตฺถนฺนามสฺส วิหารสฺส อุโปสถาคารสฺส สมฺมุติ, โส ตุณฺหสฺส; ยสฺส นกฺขมติ, โส ภาเสยฺย. สมฺมโต สํเฆน อิตฺถนฺนาโม วิหาโร อุโปสถาคารํ. ขมติ สํฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’”ติ.
เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส ทฺเว อุโปสถาคารานิ สมฺมตานิ โหนฺติ. ภิกฺขู อุภยตฺถ สนฺนิปตนฺติ— “อิธ อุโปสโถ กรียิสฺสติ, อิธ อุโปสโถ กรียิสฺสตี”ติ. ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ. “น, ภิกฺขเว, เอกสฺมิํ อาวาเส ทฺเว อุโปสถาคารานิ สมฺมนฺนิตพฺพานิ. โย สมฺมนฺเนยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เอกํ สมูหนิตฺวา เอกตฺถ อุโปสถํ กาตุํ. เอวญฺจ ปน, ภิกฺขเว, สมูหนฺตพฺพํ. พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สํโฆ ญาเปตพฺโพ—
‘สุณาตุ เม, ภนฺเต, สํโฆ. ยทิ สํฆสฺส ปตฺตกลฺลํ, สํโฆ อิตฺถนฺนามํ อุโปสถาคารํ สมูหเนยฺย. เอสา ญตฺติ.
สุณาตุ เม, ภนฺเต, สํโฆ. สํโฆ อิตฺถนฺนามํ อุโปสถาคารํ สมูหนติ. ยสฺสายสฺมโต ขมติ อิตฺถนฺนามสฺส อุโปสถาคารสฺส สมุคฺฆาโต, โส ตุณฺหสฺส; ยสฺส นกฺขมติ, โส ภาเสยฺย. สมูหตํ สํเฆน อิตฺถนฺนามํ อุโปสถาคารํ. ขมติ สํฆสฺส, ตสฺมา ตุณฺหี, เอวเมตํ ธารยามี’”ติ.