4.25 ภณฺฑนการกวตฺถุ
เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา สนฺทิฏฺฐา สมฺภตฺตา ภิกฺขู โกสเลสุ ชนปเท อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส วสฺสํ อุปคจฺฉิํสุ. เตสํ สามนฺตา อญฺเญ ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สํเฆ อธิกรณการกา วสฺสํ อุปคจฺฉิํสุ— “มยํ เตสํ ภิกฺขูนํ วสฺสํวุฏฺฐานํ ปวารณาย ปวารณํ ฐเปสฺสามา”ติ. อโสฺสสุํ โข เต ภิกฺขู— “อมฺหากํ กิร สามนฺตา อญฺเญ ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สํเฆ อธิกรณการกา วสฺสํ อุปคตา— ‘มยํ เตสํ ภิกฺขูนํ วสฺสํวุฏฺฐานํ ปวารณาย ปวารณํ ฐเปสฺสามา’ติ. กถํ นุ โข อเมฺหหิ ปฏิปชฺชิตพฺพนฺ”ติ? ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ.
“อิธ ปน, ภิกฺขเว, สมฺพหุลา สนฺทิฏฺฐา สมฺภตฺตา ภิกฺขู อญฺญตรสฺมิํ อาวาเส วสฺสํ อุปคจฺฉนฺติ. เตสํ สามนฺตา อญฺเญ ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สํเฆ อธิกรณการกา วสฺสํ อุปคจฺฉนฺติ— ‘มยํ เตสํ ภิกฺขูนํ วสฺสํวุฏฺฐานํ ปวารณาย ปวารณํ ฐเปสฺสามา’ติ. อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เตหิ ภิกฺขูหิ ทฺเว ตโย อุโปสเถ จาตุทฺทสิเก กาตุํ— ‘กถํ มยํ เตหิ ภิกฺขูหิ ปฐมตรํ ปวาเรยฺยามา’ติ. เต เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สํเฆ อธิกรณการกา ตํ อาวาสํ อาคจฺฉนฺติ, เตหิ, ภิกฺขเว, อาวาสิเกหิ ภิกฺขูหิ ลหุํ ลหุํ สนฺนิปติตฺวา ปวาเรตพฺพํ, ปวาเรตฺวา วตฺตพฺพา— ‘ปวาริตา โข มยํ, อาวุโส; ยถายสฺมนฺตา มญฺญนฺติ ตถา กโรนฺตู’ติ. เต เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สํเฆ อธิกรณการกา อสํวิหิตา ตํ อาวาสํ อาคจฺฉนฺติ, เตหิ, ภิกฺขเว, อาวาสิเกหิ ภิกฺขูหิ อาสนํ ปญฺญเปตพฺพํ, ปาโททกํ ปาทปีฐํ ปาทกถลิกํ อุปนิกฺขิปิตพฺพํ, ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคเหตพฺพํ, ปานีเยน ปริปุจฺฉิตพฺพา; เตสํ วิกฺขิตฺวา นิสฺสีมํ คนฺตฺวา ปวาเรตพฺพํ, ปวาเรตฺวา วตฺตพฺพา— ‘ปวาริตา โข มยํ, อาวุโส; ยถายสฺมนฺตา มญฺญนฺติ ตถา กโรนฺตู’ติ. เอวญฺเจตํ ลเภถ, อิจฺเจตํ กุสลํ. โน เจ ลเภถ, อาวาสิเกน ภิกฺขุนา พฺยตฺเตน ปฏิพเลน อาวาสิกา ภิกฺขู ญาเปตพฺพา—
‘สุณนฺตุ เม, อายสฺมนฺโต, อาวาสิกา. ยทายสฺมนฺตานํ ปตฺตกลฺลํ, อิทานิ อุโปสถํ กเรยฺยาม, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิเสยฺยาม, อาคเม กาเฬ ปวาเรยฺยามา’ติ. เต เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สํเฆ อธิกรณการกา เต ภิกฺขู เอวํ วเทยฺยุํ— ‘สาธาวุโส, อิทาเนว โน ปวาเรถา’ติ, เต เอวมสฺสุ วจนียา— ‘อนิสฺสรา โข ตุมฺเห, อาวุโส, อมฺหากํ ปวารณาย; น ตาว มยํ ปวาเรยฺยามา’ติ. เต เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สํเฆ อธิกรณการกา ตํ กาฬํ อนุวเสยฺยุํ, อาวาสิเกน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา พฺยตฺเตน ปฏิพเลน อาวาสิกา ภิกฺขู ญาเปตพฺพา—
‘สุณนฺตุ เม, อายสฺมนฺโต, อาวาสิกา. ยทายสฺมนฺตานํ ปตฺตกลฺลํ, อิทานิ อุโปสถํ กเรยฺยาม, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิเสยฺยาม, อาคเม ชุเณฺห ปวาเรยฺยามา’ติ. เต เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สํเฆ อธิกรณการกา เต ภิกฺขู เอวํ วเทยฺยุํ— ‘สาธาวุโส, อิทาเนว โน ปวาเรยฺยาถา’ติ, เต เอวมสฺสุ วจนียา— ‘อนิสฺสรา โข ตุมฺเห, อาวุโส, อมฺหากํ ปวารณาย, น ตาว มยํ ปวาเรยฺยามา’ติ. เต เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขู ภณฺฑนการกา กลหการกา วิวาทการกา ภสฺสการกา สํเฆ อธิกรณการกา ตมฺปิ ชุณฺหํ อนุวเสยฺยุํ, เตหิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ สพฺเพเหว อาคเม ชุเณฺห โกมุทิยา จาตุมาสินิยา อกามา ปวาเรตพฺพํ.
เตหิ เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปวาริยมาเน คิลาโน อคิลานสฺส ปวารณํ ฐเปติ, โส เอวมสฺส วจนีโย— ‘อายสฺมา โข คิลาโน. คิลาโน จ อนนุโยคกฺขโม วุตฺโต ภควตา. อาคเมหิ, อาวุโส, ยาว อโรโค โหสิ. อโรโค อากงฺขมาโน โจเทสฺสสี’ติ. เอวญฺเจ วุจฺจมาโน โจเทติ, อนาทริเย ปาจิตฺติยํ. เตหิ เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปวาริยมาเน อคิลาโน คิลานสฺส ปวารณํ ฐเปติ, โส เอวมสฺส วจนีโย— ‘อยํ โข, อาวุโส, ภิกฺขุ คิลาโน. คิลาโน จ อนนุโยคกฺขโม วุตฺโต ภควตา. อาคเมหิ, อาวุโส, ยาวายํ ภิกฺขุ อโรโค โหติ. อโรคํ อากงฺขมาโน โจเทสฺสสี’ติ. เอวญฺเจ วุจฺจมาโน โจเทติ, อนาทริเย ปาจิตฺติยํ. เตหิ เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปวาริยมาเน คิลาโน คิลานสฺส ปวารณํ ฐเปติ, โส เอวมสฺส วจนีโย— ‘อายสฺมนฺตา โข คิลานา. คิลาโน จ อนนุโยคกฺขโม วุตฺโต ภควตา. อาคเมหิ, อาวุโส, ยาว อโรคา โหถ. อโรโค อโรคํ อากงฺขมาโน โจเทสฺสสี’ติ. เอวญฺเจ วุจฺจมาโน โจเทติ, อนาทริเย ปาจิตฺติยํ. เตหิ เจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขูหิ ปวาริยมาเน อคิลาโน อคิลานสฺส ปวารณํ ฐเปติ, อุโภ สํเฆน สมนุยุญฺชิตฺวา สมนุคาหิตฺวา ยถาธมฺมํ การาเปตฺวา สํเฆน ปวาเรตพฺพนฺ”ติ.